تخصیص دارایی و تنوعبخشی چیست؟
در مورد پول همیشه ریسک وجود دارد. هر سرمایهگذاری میتواند به ضرر بیانجامد، در حالیکه یک پوزیشن نقدی در زمان تورم به تدریج ارزش خود را از دست میدهد. در حالیکه ریسک را نمیتوان حذف کرد، میتوان بهگونهای آن را تنظیم کرد که با اهداف سرمایهگذاری فردی همسو باشد.
تخصیص دارایی و تنوعبخشی مفاهیمی هستند که نقش مهمی در تعیین این پارامترهای ریسک بازی میکنند. حتی اگر شما در زمینهٔ سرمایهگذاری تازهکار هستید، با اصولی که ورای آنها قرار دارند و قدمت هزاران ساله دارند آشنا هستید.
این مقاله مروری کلی در مورد اینکه تخصیص دارایی و تنوعبخشی چه هستند و به چه شکل به استراتژیهای مدیریتی جدید پولی مرتبط میشوند، انجام میدهد.
برای کسب اطلاعات بیشتر درزمینهٔ موضوعات مشابه، مقاله ما تحت عنوان ریسک مالی را مطالعه کنید.
تخصیص دارایی و تنوعبخشی چه هستند؟ واژههای تخصیص دارایی و تنوعبخشی اغلب به جای یکدیگر به کار میروند. با این وجود، ممکن است به جوانب مختلف مدیریت ریسک بپردازند.
تخصیص دارایی ممکن است برای توصیف یک استراتژی مدیریت پول به کار رود که اهمیت نحوه توزیع سرمایه میان کلاسهای دارایی در یک پورتفوی سرمایهگذاری را مشخص میکند. از سوی دیگر تنوعبخشی ممکن است تخصیص سرمایه در کلاسهای دارایی مذکور را توصیف کند.
هدف اصلی این استراتژیها افزایش سود مورد انتظار همراه با کاهش ریسک بالقوه است. این موضوع معمولاً شامل تعیین افق زمانی سرمایهگذاری یک سرمایهگذار، ریسکپذیری و گاهی در نظر گرفتن شرایط اقتصادی گستردهتر میشود.
به زبان سادهتر، ایده اصلی پشت استراتژیهای تخصیص دارایی و تنوعبخشی این است که سرمایهگذاریهای پراکنده انجام دهید. ترکیب کلاسهای داراییها و داراییهایی که ارتباطی به یکدیگر ندارند مؤثرترین روش برای ساخت پورتفوی متوازن است.
آنچه این دو استراتژی را هنگام ترکیب با یکدیگر قدرتمند میسازد این است که ریسک تنها میان داراییهای مختلف توزیع نمیشود، بلکه میان داراییهای مذکور توزیع میشود.
برخی از متخصصان مالی حتی بر این باور هستند که تعیین استراتژی تخصیص دارایی ممکن است از انتخاب سرمایهگذاریهای فردی نیز مهمتر باشد.
آموزش کاملترین دوره ارزهای دیجیتال برای اطلاعات بیشتر به لینک سوپر دوره ارز دیجیتال مراجعه کنید
تئوری پورتفوی مدرن (MPT):
تئوری پورتفوی مدرن (MPT) چارچوبی است که این اصول را از طریق الگوی ریاضی سروسامان میبخشد. این تئوری در مقالهای که در سال 1952 توسط هری مارکوویتز منتشر شد و بعدها به خاطر آن جایزه نوبل اقتصاد را دریافت کرد، معرفی شد.
دستهبندیهای اصلی دارایی به طور متفاوتی حرکت میکنند. شرایط بازار که سبب عملکرد بهینه یک کلاس خاص دارایی میشوند، ممکن است سبب ضعف عملکرد یک کلاس دیگر شوند. فرضیه اصلی این است که اگر یک کلاس دارایی بهخوبی عمل نکند، ضررها میتوانند توسط کلاس دیگری از دارایی که عملکرد خوبی دارد خنثی شوند.
MPT فرض میکند که با ترکیب داراییهای متعلق به کلاسهای دارایی نامرتبط، میتوان نوسانات پورتفوی را کاهش داد. این کار سبب افزایش عملکرد مبتنی بر ریسک میشود، به این معنی که یک پورتفوی با مقدار ریسک یکسان بازده بهتری خواهد داشت. همچنین فرض میکند که اگر دو پرتفوی بازده یکسانی داشته باشند، هر سرمایهگذار منطقی پرتفویی را ترجیح میدهد که ریسک کمتری دارد.
به بیان سادهتر، MPT بیان میدارد که ترکیب کردن داراییهایی غیر مرتبط در یک پورتفوی بسیار کارآمد است.
انواع کلاسهای داراییها و استراتژیهای تخصیص:
در یک چارچوب تخصیص دارایی معمولی، کلاسهای داراییها به روشهای زیر دستهبندی میشوند:
- داراییهای سنتی سهام، اوراق قرضه و پول نقد.
- داراییهای جایگزین – املاک، کالاها، مشتقات، محصولات بیمه، سهام خصوصی و البته داراییهای رمزارزها
بهطورکلی، دو نوع استراتژی تخصیص دارایی اصلی وجود دارد که هر دو از فرضیههای مشخصشده در MPT استفاده میکنند: تخصیص دارایی استراتژیک (Strategic Asset Allocation) و تخصیص دارایی تاکتیکی (Tactical Asset Allocation).
تخصیص دارایی استراتژیک رویکردی سنتی در نظر گرفته میشود که بیشتر با سبک غیرفعال سرمایهگذاری مطابقت دارد. پورتفوی های مبتنی بر این استراتژِی تنها در صورتی به سمت موازنه مجدد میروند که تخصیصهای مطلوب بر اساس یک تغییر در افق زمانی سرمایهگذار یا پروفایل ریسک تغییر میکنند.
تخصیص دارایی تاکتیکی برای سبکهای فعالتر سرمایهگذاری مناسبتر است. این استراتژی به سرمایهگذاران اجازه میدهد تا تمرکز پرتفوی خود را بر داراییهایی بگذارند که در عملکرد بازار اختلال ایجاد میکنند. این فرضیه شکل میگیرد که اگر یک بخش در عملکرد بازار اختلال ایجاد میکند، این اختلال برای مدت طولانی ادامه خواهد یافت. ازآنجاییکه این استراتژی بر اساس اصول ذکرشده در MPT است، سبب کمی تنوعبخشی نیز میشود.
باید توجه داشت که لازم نیست داراییها کاملاً به یکدیگر بیارتباط باشند یا بهاندازهای مرتبط باشند که تأثیر سودآوری داشته باشند. تنها نباید کاملاً با یکدیگر مرتبط باشند.
استفاده از تخصیص دارایی و تنوعبخشی برای یک پرتفوی:
این اصول را از طریق یک مثال برای پرتفوی در نظر میگیریم. استراتژی تخصیص دارایی ممکن است تعیین کند که پرتفوی باید تخصیصهای زیر را میان کلاسهای مختلف دارایی داشته باشد:
- 40% در سهام سرمایهگذاری شده.
- 30% در اوراق قرضه
- 20% در رمزارزها
- 10% در پول نقد
ممکن است یک استراتژی تنوعبخشی اینگونه مشخص کند که در میان 20% سرمایهگذاری شده در رمزارزها:
- 70% باید به بیت کوین اختصاص دادهشده باشد.
- 15% به سرمایههای کلان (large-caps)
- 10% به سرمایههای متوسط (mid – caps)
- 5% به سرمایههای خرد (small –caps)
زمانی که تخصیصها مشخص میشوند، عملکرد پرتفوی به طور منظم تحت نظارت و بررسی قرار میگیرد. اگر تخصیصها تغییر کنند، باید موازنه مجدد (rebalance) صورت گیرد، به معنی خرید و فروش داراییها برای تنظیم پرتفوی به بخشهای مطلوب. این موضوع در کل شامل فروش عملگرهای برتر و خرید عملگرهای ضعیفتر میشود. البته انتخاب دارایی کاملاً به استراتژی و اهداف سرمایهگذاری فردی پرتفوی متنوع چیست؟ بستگی دارد.
داراییهای رمز ارز در میان پر ریسک ترین کلاسهای داراییها قرار دارند. این پرتفوی بسیار پر ریسک در نظر گرفته میشود زیرا بخش قابلتوجهی از آن به داراییهای رمزارزها اختصاص دارد. سرمایهگذاری که ریسک گریز باشد احتمالاً خواهان تخصیص بخش بیشتری از پرتفوی به اوراق قرضه است که کلاس دارایی کمتر ریسک داری است.
در صورتی که تمایل به مطالعه گزارش تحقیقی صورت گرفته در مورد مزایای بیت کوین در یک پرتفوی متنوع چند دارایی دارید
تنوعبخشی در یک پرتفوی داراییهای رمز ارز (cryptoasset):
در حالیکه اصولی که زیربنای این روشها هستند را باید برای یک پرتفوی دارایی رمز ارز بهصورت تئوری به کار برد، باید اندکی به آنها با دیده تردید نگریست. بازار رمزارزها با نوسانات قیمت بیت کوین بسیار مرتبط است. این موضوع تنوعبخشی را تبدیل به یک امر غیرمنطقی میکند – چگونه یک فرد میتواند سبدی از داراییهای غیر مرتبط را از سبدی از داراییهای مرتبط تهیه کند؟
گاهی اوقات altcoin های خاص ارتباط کمتری را با بیت کوین نشان میدهند و معامله گران باملاحظه از آن بهره میبرند. با این وجود، بهگونهای ادامه نمییابند که بهاندازه استراتژیهای مشابه در بازارهای سنتی کاربردی باشند.
بااینحال، با رشد بازار فرضیه مذکور نیز شکل میگیرد، یک رویکرد بیشتر سیستماتیک برای تنوعبخشی در یک پرتفوی دارایی کار آیی بیشتری دارد. بدون شک، بازار راه درازی را باید بپیماید تا به آن نقطه برسد.
مشکلات تخصیص دارایی:
در حالیکه این تکنیک، تکنیک قدرتمندی است، برخی از استراتژیهای تخصیص دارایی ممکن است برای سرمایهگذاران و پرتفویهای خاصی مناسب نباشد.
طراحی یک برنامه بازی میتواند نسبتاً آسان باشد، اما اجرای درست کلید استراتژی تخصیص دارایی است. اگر سرمایهگذار قادر به نادیده گرفتن تمایلات خود نباشد، پرتفوی اثربخشی ضعیفی خواهد داشت.
یک مشکل بالقوه دیگر ناشی از سختی تخمین پیشاپیش ریسکپذیری یک سرمایهگذار است. در حالیکه نتایج پس از یک دوره مشخص تعیین میشوند، سرمایهگذار میتواند تشخیص دهد که خواهان ریسک کمتر (حتی بیشتر) بودهاند.
کلام آخر:
تخصیص دارایی و تنوعبخشی مفاهیم زیربنایی در زمینهٔ مدیریت ریسک هستند که سالها وجود داشتهاند. همچنین یکی از مفاهیم اصلی تأثیرگذار در استراتژیهای مدیریت پرتفوی مدرن هستند.
هدف اصلی از طراحی استراتژی تخصیص دارایی افزایش سود مورد انتظار همراه با کاهش ریسک است. توزیع ریسک میان کلاسهای دارایی ممکن است به افزایش کار آیی پرتفوی منجر شود.
ازآنجایی که بازارها با بیت کوین بسیار مرتبط هستند، استراتژیهای تخصیص دارایی باید بااحتیاط برای پرتفویهای دارایی رمز ارز به کار روند.
معرفی بهترین استراتژی های سرمایه گذاری در بازار بورس
در این مقاله بهترین استراتژی سرمایه گذاری در بازار بورس را مورد بررسی قرار می دهیم. زمانیکه زندگینامه ثروتمندترین افراد تاریخ را بررسی کنید متوجه خواهید شد که تمامی آنها برای سرمایه گذاری خود از یک الگو پیروی نموده و استراتژی سرمایه گذاری خود را داشتند.
علاوه بر یادگیری روش های تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی، حمایت از یک استراتژی مطلوب بخصوص در بازار بورس تاثیر بسزایی در موفقیت سرمایه گذاری دارند. معنی واژه استراتژی ، راه روشی است که برای رسیدن به هدف انتخاب می شود.
استراتژی های سرمایه گذاری در بازار بورس
همانطور که در ابتدای مطلب اشاره شد ، سرمایه گذاری در هر بازاری نیازمند پیروی از یک استراتژی مطلوب می باشد. بهترین استراتژی بازار بورس ایران عبارت اند از :
- متنوع سازی سبد سهام و یا پرتفوی
- استراتژی خرید و نگهداری سهام
- استراتژی سرمایه گذاری گلهای
- استراتژی سرمایهگذاری معکوس
- استراتژی سرمایه گذاری پلکانی
- استراتژی سرمایهگذاری سود تقسیمی
1. استراتژی تنوع سبد سهام و یا پرتفوی
از قرار دادن همه تخم مرغ ها در یک سبد خودداری کنید!! این یک ضرب المثل چینیه که بسیار در بازار بورس کاربرد دارد و به این معناست که از خرید تنها فقط یک سهم خودداری کنید و سرمایه خود را در بین چند سهم تحلیل شده پخش کنید و به اصطلاح پرتفوی خود را متنوع کنید.
متنوع ساختن سبد سهام از آن جهت حائز اهمیت بوده که اگر سهمی از سبد شما ضرر داد بتوانید با سود دیگر سهم ها آن را جبران کنید. البته این استراتژی زمانی مفید واقع می شود که روند نزولی در دیگر سهام های پرتفوی اتفاق بی افتد.
می توانید سبد سهام عمودی ( به معنای خرید سهام شرکت تولیدکننده خوراک دام، تولید کننده شیر و لبنیات و عرضه کننده محصولات لبنی) و یا افقی (به معنای خرید سهام تمام شرکتهای حمل و نقل) متنوع سازی کنید.
نمی توان گفت که استراتژی متنوع سازی پرتفوی خالی از اشکال است زیرا باعث افزایش هزینههای خرید و فروش سهام میشود.
در این استراتژی یک نوع استراتژی دیگر به نام هسته ای گنجانده شده است که در آن هسته سبد که عمده سهام یک سبد است از یک صندوق مشترک شاخص سهام با سرمایه کلان در نظر گرفته میشود و دیگر سهمها و صندوقها بخشهای کوچکتر سبد را شامل می شود تا یک سبد سهام جامع را تشکیل دهند.
2. استراتژی خرید و نگهداری سهام
یکی از استراتژی های سرمایه گذاری در بازار سهام ، استراتژی خرید و نگهداری سهام می باشد. افرادی که از این نوع استراتژی سرمایه گذاری در بازار بورس حمایت می کنند، اقدام به خرید سهام تحلیل شده در بورس می کنند و آن را برای مدت طولانی نگهداری می کنند این افراد معتقدند که سرمایه گذاری در بازار بورس نیازمند دید بلند مدت می باشد.
والدینی که به منظور پس انداز و تامین آینده مال فرزندان خود اقدام خرید سهام می نمایند از این استراتژی حمایت می کنند. این روش هزینههای خرید و فروش به حداقل میرسند و بازگشت خالص کلی سرمایهگذاری افزایش میابد.
3. استراتژی سرمایه گذاری گلهای
نام دیگر استراتژی گله ای استراتژی توده ای می باشد و به معنای تقلید منطقی و غیرمنطقی از گروهی حرفه ای و بزرگ می باشد. افرادی که برای سرمایه گذاری از این نوع استراتژی پیروی می کنند بر این باورند که گروهان بزرگ اشتباه نمی کنند یا به این دلیل که انسانها تمایل ذاتی به پذیرفته شدن در گروهها را دارند پس از جمعی پیروی میکنند تا مورد پذیرش آنها قرار گیرند.
در این بین افرادی هستند که استراتژی سرمایه گذاری خاصی ندارند و با تکیه بر شانس خود اقدام به خرید و فروش سهام می نمایند و اغلب نیز با شکست مواجه می شوند و در صف های طولانی خرید و فروش قرار می گیرند.
4. استراتژی سرمایه گذاری معکوس
در مقابل افرادی که سرمایه گذاری گله ای را می پسندند افرادی هستند که از استراتژی سرمایه گذاری معکوس پیروی می کنند. به عبارتی وقتی که سهامداران یک شرکت اقدام به فروش می کنند او می خرد و بالعکس. یعنی در صف های فروش میخرند و در صف های خرید میفروشند.
نمی توان گفت کدام استراتژی سرمایه گذاری مطلوب است بلکه انتخاب هر کدام از این روش ها به شرایط بازار و سهم مورد نظر متفاوت بستگی دارد. در استراتژی معکوس باید بررسی کرده که این شرکتها آسیبپذیر نبوده و همچنین دارای سوددهی پیوسته و رو به رشد باشد.
5. استراتژی خرید پلکانی
از دیگر استراتژی های سرمایه گذاری در بازار بورس می توان به استراتژی خرید پلکانی در بورس اشاره کرد. سرمایه گذارانی که از این استراتژی پیروی می کنند، طی چند روز معاملاتی با قیمت های متنوع اقدام به خرید حجم زیادی از سهام می کنند.
با این کار میانگین قیمت خرید خود را کم می کنند و در صورتی که سهم مورد نظر ریزش و یا افت کند ، ضرر و زیان کمتری را متحمل می شوند و در صورت رشد سهم نیز میتواند با اضافه کردن تعداد سهم خود در روند صعودی سود مناسبی دریافت کند.
7. استراتژی سرمایهگذاری سود تقسیمی
استراتژی سرمایه گذاری سود تقسیمی نیز از دیگر استراتژی سرمایه گذاری در بازار بورس می باشند که در این روش سرمایه گذاران اقدام به خرید سهام می کنند که در مجمعی که پایان سال مالی شرکت ها تشکیل می شود، سود تقسیمی دریافت کنند.
سرمایه گذارانی که از این روش سرمایه گذاری حمایت می کنند، میزان سود تقسیمی شرکت در سال گذشته و وضعیت مالی شرکت را بررسی نموده و بر اساس آن عملکرد سال آتی را پیش بینی می نماییم. اگر پیشبینی شود که شرکت مورد نظر سود تقسیمی خوب، منظم، قابل پیشبینی و رشد دارد، آنگاه اقدام به خرید سهام آن می نمایند.
سایر استراتژیهای سرمایه گذاری در بورس
استراتژی خرید سهام شرکت های کوچک که سرمایه گذاران بزرگی همچون وارن بافت از آن پیروی نمودند، نیز وجود دارد زیرا آنها معتقدند که سودهای بزرگ معمولا از شرکتهای کوچک حاصل میشوند. برخی نیز از استراتژی مبتنی بر شاخص حمایت می کنند و با توجه به عملکرد شاخص پیش می روند و سهام هایی را خریداری می کنند که که اثرگذاری بیشتری روی شاخصها دارند.
از دیگر استراتژی های سرمایه گذاری در بورس می توان به استراتژی ارزش اشاره نمود. در این روش افراد اقدام به سهام شرکت هایی را خریداری می کنند که قیمت پایینی دارد ولی پتانسیل رشد و سوددهی در دراز مدت را دارند این افراد با دیده بلند سرمایه گذاری می نمایند.
کلام آخر
هر فردی برای سرمایه گذاری در بازار بورس باید از یک استراتژی پیروی کند تا ریسک سرمایه گذاری خود را کاهش دهند. در این مقاله بهترین استراتژی سرمایه گذاری در بازار بورس را در اختیار شما قرار دادیم استراتژی راه و روشی است که برای رسیدن به هدف انتخاب میشود از این رو سرمایه گذار باید ابتدا هدف خود را از سرمایه گذاری مشخص کند سپس استراتژی خود را انتخاب نماید.
راه های کاهش ریسک سرمایه گذاری در بورس
سرمایهگذاریهای فردی شما بهطور معمول در دو کلمه خلاصه میشود: «ریسک» و «پاداش». قانون کلی این است که پاداش بالقوه بیشتر، خطر بیشتری نیز به همراه دارد. اما این قانون به ترتیب معکوس صادق نیست. خطر بیشتر، لزوما به پاداش بالقوه بیشتری تبدیل نمیشود. گاهی اوقات ریسک بیشتر، فقط ریسک بیشتر با پاداش کم است. ریسک چیز بدی نیست. اما شما باید آگاه باشید که با داراییهای سرمایهگذاری خود چه نوع ریسکی را میخواهید بپذیرید و چگونه میتوانید سطح غیرقابلقبول ریسک را کاهش دهید. در این مقاله قصد داریم با ارائه ترفندهایی برای کاهش ریسک سرمایه گذاری، شما را یاری کنیم.
تحمل خود را در برابر انواع مختلف ریسک تعیین کنید
هر سرمایهگذاری شامل مقداری از سطح ریسک است. درک نوع ریسک یا ترکیبی از انواع ریسک در کاهش این خطرات پیش رو، ضروری است. دو عاملی که میتواند به شما کمک کند میزان تحمل ریسک خود را تعیین کنید، عبارتند از:
- میزان خالص سرمایه شما
- تعیین میزان ریسکپذیری
ارزش خالص سرمایه شما، داراییهای شما منهای بدهیها هستند. ریسک سرمایه شما پولی است که اگر در یک سرمایهگذاری ضرر کنید، تأثیری در سبک زندگی شما نخواهد داشت. اگر از دارایی خالص بالایی برخوردارید و دارای میزان ریسک قابلتوجهی هستید، توانایی تحمل ریسک بالاتری دارید. اگر ارزش خالص شما کم است و سرمایه ریسک چندانی ندارید، احتمالا با سرمایهگذاریهای محافظهکارانه و کمخطر وضعیت بهتری خواهید داشت و حتما با کاهش ریسک سرمایه گذاری روبهرو خواهید بود.
دقت کافی و واقعبینی مهم هستند
بهطور خلاصه، این مسئله به معنای تحقیق در مورد سرمایهگذاریهای قبلی شما است. شما باید موارد زیر را بررسی کنید:
- تاریخچه سرمایهگذاری
- رشد درآمد
- تیم مدیریتی
- میزان بدهی
این نتایج را با داراییهای دیگر در سبد سرمایهگذاری جدید خود، مقایسه کنید. یکی از معیارهایی که برای کاهش ریسک سرمایه گذاری باید مراقب آن باشید، نسبت ریسک به ریوارد است. شما با تحلیل میزان ریسک و میزان پاداشی که برای هر سرمایه در نظر دارید، بهتر پیش خواهید رفت.
تنوع سازی را مهم بدانید
متنوع سازی با پخش سرمایه در محصولات مختلف، از جمله راه های کاهش ریسک سرمایه گذاری در بورس است. بهعنوان مثال، ممکن است 25 درصد پول سرمایهگذاری خود را در سهام الف، 25 درصد را در گواهی سپرده بیمه فلان سازمان، 25 درصد را در اوراق قرضه و 25 درصد دیگر سرمایه خود را در املاک و مستغلات قرار دهید. اگر شرکت الف با بازده کمی مواجه شود، شما همچنان سود کسب خواهید کرد، اما پتانسیل سود شما کاهش مییابد. زیرا فقط بخشی از پول شما در سهام سرمایهگذاری شده. اگر سرمایه کمی در الف داشته باشید، ضرر شما نیز محدود است، زیرا 75 درصد از پول شما در محصولات دیگر سرمایهگذاری میشود.
سرمایهگذاریهای خود را بهطور منظم کنترل کنید
تخصیص مناسب سرمایه شما به عواملی مانند مدتزمان سرمایهگذاری و خلقوخوی سرمایهگذاری شما بستگی دارد. بهعنوان مثال، یک سرمایهگذار محافظهکار ممکن است 40 درصد از پرتفوی خود را در اوراق قرضه میانمدت، 25 درصد را در سهام بزرگ، 10 درصد را در اوراق کوتاهمدت، 10 درصد را در سهام متوسط و 10 درصد را در سهام کوچک، قرار داده باشد. لازم است که حداقل یکبار در سال، دارایی خود را ارزیابی کند و داراییهای جدید را در صورت لزوم خریداری کرده یا بفروشد تا سبد سهام خود را به تخصیص مناسب داراییهای جدید برساند. در نتیجه لازم است برای کاهش ریسک سرمایه گذاری، در صورت لزوم منابع خود را دوباره بررسی کنید.
از تحلیل تئوری نوین پرتفوی استفاده کنید
نظریه پرتفوی مدرن (MPT) نظریهای در مورد چگونگی ایجاد سرمایهگذاری ریسکپذیر، برای ایجاد حداکثر بازده مورد انتظار، بر اساس سطح معینی از ریسک بازار است. هری مارکوویتز در مقاله خود «انتخاب سبدگردانها» که در سال 1952 در یک مجله مالی چاپ شد، پیشگام این نظریه بود. وی بعدا برای کارش در مورد نظریه مدرن سبدگردانها، جایزه نوبل دریافت کرد.
تئوری نوین پرتفوی، استدلال میکند که ویژگیهای ریسک و بازده سرمایهگذاری نباید بهتنهایی مشاهده شوند. بلکه باید از طریق تأثیر سرمایهگذاری روی ریسک و بازده کل سبدگردان ها ارزیابی شود. MPT نشان میدهد که یک سرمایهگذار میتواند مجموعهای از داراییهای متعدد را ایجاد کند که بازده را برای یک سطح معین از خطر، به حداکثر برساند. به همین ترتیب، باتوجه به سطح بازده مورد انتظار، یک سرمایهگذار میتواند یک پرتفوی با کمترین ریسک ممکن ایجاد کند. بر اساس معیارهای آماری مانند واریانس و همبستگی، عملکرد یک سرمایهگذاری فردی، کمتر از تأثیر آن بر کل سبدگردانها است. این مهم را در کاهش ریسک سرمایه گذاری خود فراموش نکنید.
انتخاب پرتفوی چه تأثیری در کاهش ریسک سرمایه گذاری دارد؟
MPT فرض میکند که سرمایهگذاران از ریسکپذیری بالا رنج میبرند. به این معنی که آن ها برای یک سطح مشخص از بازده، پرتفوی کمخطرتر را به نمونه پرخطر ترجیح میدهند. بهعنوان یک موضوع عملی، گریز از ریسک نشان میدهد که اکثر مردم باید در چندین کلاس دارایی، سرمایهگذاری کنند. این مسئله اهمیت متنوع سازی را برای ما بیشتر میکند.
برای درک بهتر این موضوع، ضربالمثل بهظاهر تکراری اما مهم را به یاد بیاورید: «تمام تخممرغهایتان را در یک سبد نگذارید». این مسئله به این معناست که هنگام ورود به عرصه بورس، نباید تمام سرمایه خود را روی یک منطقه متمرکز کنید. بهتر است که با تکیه بر یک تحلیل تکنیکال حرفهای، سرمایه خود را به 4 یا 5 قسمت تقسیم کنید.
نحوه انتخاب پرتفوی بهینه
سبد سهام بهینه به سبد سهامی گفته میشود که سهام پیکربندیشده و درستی را در خود داشته باشد. این سبد، از نظر آماری، بازدهی مطلوب را در سطح معینی از ریسکِ پذیرفتهشده توسط یک سرمایهگذار، ارائه میدهد. تجزیه و تحلیل پرتفوی با فرض اینکه سرمایهگذاران سعی میکنند با وسواس زیاد ریسک را به حداقل برسانند، در حالی که به دنبال بالاترین بازده هستند، بر مفهوم بهینه سبدگردانها تأکید دارد. طبق این تئوری، سرمایهگذاران باید تصمیماتی منطقی برای دستیابی به حداکثر بازده، در سطح قابلقبول ریسک پرتفوی متنوع چیست؟ خود، اتخاذ کنند.
سبدگردانها با ریسک بهینه، بهطور کلی در وسط منحنی ریسک تناسب قابل قبول میان ریسک و بازده خود یافت میشوند. اگر فرد از منحنی بالاتر برود، به معنای ریسک بیشتر است. به همین ترتیب، اگر فردی در پایین منحنی حرکت کند، به معنای پرتفویهای کمخطر / کمبازده خواهد بود.
برای بلندمدت سرمایهگذاری کنید
بورس اوراق بهادار از لحاظ تاریخی، در درازمدت، عملکرد خوبی داشته است. اگر سهام را با پولی خریداری کنید که ممکن است بهزودی به آن نیاز داشته باشید، ممکن است مجبور شوید در دورهای که قیمت سهام پایین است، سهم خود را بفروشید. پس با مدیریت سرمایه، برای سرمایه گذاری بلندمدت برنامه ریزی نمایید. این اصل یکی از مهمترین مؤلفهها برای کاهش ریسک سرمایه گذاری است.
در نهایت، برای کاهش ریسک سرمایه گذاری خود، بهتر است قبل از ورود به این عرصه، تمام راهکارها و اصول مهم را آموزش ببینید. با فراگیری این موارد، درصد ریسک سرمایهگذاری شما نیز پایین خواهد آمد. آموزش آنلاین تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی به شما در سرمایه گذاری اصولی و حرفه ای کمک شایانی خواهند کرد.
پرتفوی یا سبد ارز دیجیتال چیست و چگونه بسازیم یا بخریم؟
یکی از موضوعات مورد توجه هر سرمایهگذار بازار کریپتو نحوه چینش و مدیریت سبد ارز دیجیتال است. یک سبد سرمایهگذاری ارز دیجیتال متشکل از رمزارزهاییست که کاربر آنها را خریداری کرده است. هرقدر سرمایه افراد بیشتر باشد این سبد هم بزرگتر و احتمالاً متنوعتر است. بااینحال ایجاد یک پرتفوی ارز دیجیتال حرفهای و پربازده نیازمند دانش، تجربه و شناخت کافی از ارزهای دیجیتال است. در ادامه مقاله به بررسی مفهوم سبد سرمایهگذاری ارز دیجیتال، نکات مهم ایجاد آن و ویژگیهای یک سبد دارایی خوب میپردازیم.
سبد ارز دیجیتال چیست؟
سبد ارز دیجیتال یا پورتفولیو، مجموعه از ارزهای دیجیتال تحت مالکیت یک سرمایهگذار یا تریدر است. آنها وسیلهای برای مدیریت سرمایهها بهصورت آنلاین است که میتواند بهصورت یک نرمافزار مدیریت ارز دیجیتال باشد که به فرد در ردیابی بازده هر کوین و ارائه ابزارهای تحلیلی کمک کند. سبدهای سرمایهگذاری معمولاً حاوی داراییهای مختلف شامل آلتکوینها و محصولات مالی کریپتو است.
شما میتوانید سبد کریپتوی خود را بهصورت دستی با ابزارهای مختلف نرمافزاری کنترل و سود دارایی خود را محاسبه کنید. میتوانید از یک ردیاب پورتفولیوی استفاده کنید. ردیابها برای تریدرهای روزانه و سایر تریدرهای کوتاهمدت ضروری هستند و ارزشهایی به سرمایهگذاران بلندمدت و هودلرها ارائه میکنند. بهاینترتیب به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که مراقب موجودی خود باشند.
بااینکه بیتکوین محبوبترین ارز دیجیتال است اما نباید تنها سرمایه شما باشد. هدف، ایجاد یک سبد دارایی متنوع است. درحقیقت سرمایهگذاران دارایی خود را روی کوینهای مختلف تقسیم میکنند تا ریسک را کاهش دهند؛ اما باوجود حدود چند هزار آلتکوین، انتخاب کدام عاقلانهتر است؟
کارشناسان کریپتو پیشنهاد میکنند که فقط در ارزهای دیجیتالی سرمایهگذاری کنید که آنها را میشناسید و تحقیقات گستردهای در مورد آنها انجام دادهاید. این توصیه منطقی است. بههرحال این همان کاری است که شما با سرمایهگذاریهای اصلی، مانند سهام و اوراق قرضه انجام میدهید. همانطور که بنجامین فرانکلین زمانی گفت: «سرمایهگذاری در دانش بهترین سود را دارد.» هیچچیز بهتر از آموزش خود قبل از غواصی در هر سرمایهگذاری نیست.
چرا داشتن پرتفوی قوی مهم است؟
داشتن یک سبد ارز دیجیتال قوی و متنوع به کاهش ریسک و تأثیر نوسان بازار بر سرمایه کلی کمک میکند. ضررها با کمک سود سایر داراییها جبران میشود؛ بنابراین سرمایه کلی وضعیتی پایدار خواهد داشت. همه داراییها سودآور نیستند اما با انتخاب داراییهای مناسب و تنوع بخشیدن به آن شانس کسب سود بیشتر شده و میزان سودآوری در بلندمدت افزایش مییابد.
هرچه پرتفوی ارز دیجیتال متنوعتر باشد، کاربر با دقت بیشتری بازار را ردیابی میکند. پرتفویهای متنوع بیش از پرتفویهای متمرکز بازدهی دارند. بهطورمعمول داراییهایی که بازده بالایی دارند با داراییهایی با بازده کمتر متعادل میشوند.
بااینحال هرقدر پرتفوی بزرگتر باشد تشخص نحوه عملکرد آن دشوارتر است. همچنین نیاز به استفاده از صرافی و کیف پولهای مختلف ایجاد میشود که میتواند آزاردهنده باشد.
انواع داراییهای لازم در سبد ارز دیجیتال
بیتکوین مشهورترین ارز دیجیتال و از نظر ارزش بازار، بزرگترین است؛ اما یک سبد سرمایهگذاری ارز دیجیتال بالانس شده شامل کوینهای مختلف از انواع متفاوت است که به کاهش ریسک کلی سرمایهگذاری کمک میکند.
کوینهای پرداخت (Payment coins)
این روزها یافتن کوینهای جدیدی که مهمترین کاربرد آن، استفاده در سیستم پرداخت باشد سخت است؛ اما اگر به زمان تولد ارزهای دیجیتال برگردید، اکثر پروژه سیستمهایی برای انتقال ارزش هستند. بیتکوین شناختهشدهترین مثال است اما ریپل (XRP)، بیتکوین کش (BCH) و لایتکوین (پرتفوی متنوع چیست؟ LTC) هم وجود دارند. این کوینها اولین نسل ارزهای دیجیتال هستند که قبل از اتریوم مفهوم قراردادهای هوشمند را ارائه کردند.
استیبلکوینها (Stablecoins)
استیبلکوینها سعی میکنند ارزشی برابر با فیات یا فلزات گرانبها داشته باشند؛ مثلاً BUSD ارزش برابر با دلار آمریکا دارد. این رمزارزها سودآوری زیادی ندارند و مهمترین ویژگی آنها ثبات قیمت است.
به دلیل بیثباتی بازار کریپتو داشتن چیزی در سبد خرید که ارزش خود را حفظ کند مفید است. افت بازار کریپتو نباید بر استیبلکوینها اثر بگذارد. اگر میخواهید توکنی را از پرتفوی ارز دیجیتال خارج کنید میتوانید آن را به استیبلکوین تبدیل کنید تا ارزش آن حفظ شود.
توکنهای اوراق بهادار (Security tokens)
توکن اوراق بهادار مثل اوراق بهادار سنتی ارزش زیادی دارد. این توکن میتواند سهام یک شرکت، اوراق قرضه یک پروژه یا حق رأی باشد. اوراق بهادار دیجیتالی شده و روی بلاکچین قرار میگیرند و تحت مقررات یکسانی هستند. بههمیندلیل توکنهای اوراق بهادار تحت نظر قانونگذاران محلی هستند و برای صدور آنها باید مراحل قانونی طی شود.
هنگام سرمایهگذاری، ایجاد چارچوبی برای نحوه ارزیابی سرمایههای بالقوه مهم است. کریپتوکارنسی بیشباهت به سرمایهگذاری در سایر کلاسهای دارایی نیست. اگر میخواهید سرمایهگذاریهای شما در ارزهای دیجیتال رشد زیادی کند، باید در حوزه زیر بهخوبی عمل کنند:
- محصول/عملکرد: آیا آن رمزارز کاربرد خاصی دارد؟ آیا محصول قابل دفاع با عملکرد منحصربهفردی دارد؟
- بزرگی جامعه/ انطباق: آیا مردم طرفدار آن هستند؟ آیا جامعه علاقهمندی که روی آن سرمایهگذاری کنند دارد؟
- تکنولوژی/ مزیت کلیدی: آیا با روشی جدید، مسئلهای را حل میکند؟ آیا فناوری جالب و قابل دفاعی پیادهسازی کرده است؟
- مشوقها/ حاکمیت: آیا سرمایهگذاران با مشوقها همسو هستند؟ آیا سیستم و فرآیند مناسبی برای حاکمیت دارد؟ آیا ماینینگ یا مشوقهای دیگر هست یا همه سکهها یکجا تولید شدهاند؟
- فرصت بازار: مسئلهای که سعی در حل آن دارند چقدر بزرگ است؟ بازار آنها چه ابعادی دارد؟
میتوانیم برای هر یک از این موارد نمرهای بین 1 تا 10 به آن ارز دیجیتال بدهیم مثل درباره بیتکوین این امتیازات از راست به چپ بهصورت (9،10، 8، 10، 9) و برای لایتکوین (4، 6، 7، 7، 7) و برای بیتکوین کش (2، 5، 8، 7، 6) است.
نحوه ساخت بهترین سبد ارز دیجیتال
هر سرمایهگذار یا تریدر نظرات خودش را درباره ایجاد یک سبد ارز دیجیتال خوب دارد؛ اما برای این کار یک سری قوانین کلی نیز وجود دارد:
- ارزش فعلی کریپتوها را در نظر بگیرید. وب سایتهای CoinMarketCap و Live Coin Watch میتوانند به شما در کسب اطلاعات درباره قیمت و وضعیت بازار ارزهای دیجیتال و کریپتوهای مختلف کمک کنند.
- پورتفولیوی خود را بین سرمایهگذاریهایی با ریسک بالا، متوسط و کم تقسیم کنید و به آنها وزن مناسب بدهید. پرتفویی که بخش بزرگی از آن سرمایه پرریسک باشد متعادل نیست. ممکن است احتمال سودآوری زیاد داشته باشد اما درعینحال احتمال ضرر هم در آن زیاد است.
- به کاربرد و استفاده یک کریپتو درحالحاضر و آینده توجه کنید. چه چیزی باعث ارزشمندی یک کریپتو میشود. ارزی که درنهایت پرتفوی متنوع چیست؟ کاربرد مشخصی ندارد ممکن است در آینده ارزشمند نباشد. در مقابل ارزی که مبتنی بر نوآوری و توسعه سیستم یا فناوریهای جدید است ارزش خود را حفظ میکند.
- برای کمک به نقدپذیری پرتفوی ارز دیجیتال خود، چند استیبلکوین در آن داشته باشید. استیبلکوینها کلید بسیاری از پلتفرمهای دیفای هستند و به شما کمک میکنند تا بهسرعت و بهراحتی سود خود را قفل کنید یا از یک موقعیت خارج شوید.
همچنین میتوانید…
- در صورت نیاز سبد سرمایهگذاری خود را مجدداً بالانس کنید. بازار کریپتو بسیار بیثبات است و تصمیمات شما باید بسته به وضعیت فعلی تغییر کند.
- حد ضرر در نظر بگیرید. چون بازار ارزهای دیجیتال نوسانی است بهتر است برای حفاظت از سرمایه خود حد ضرر و توقف در نظر بگیرید. حد ضرر به این معنی است که وقتی قیمت دارایی به نقطه مشخصی رسید آن را بفروشید.
- سرمایه جدید را بهصورت استراتژیک تخصیص دهید و از سنگینی بیشازحد یکی از حوزهها در پرتفوی خود جلوگیری کنید. اگر اخیراً یک کوین به شما سود زیادی داده شاید وسوسه شوید که سرمایه جدید را هم وارد سبد سرمایهگذاری ارز دیجیتال کنید؛ اما اجازه ندهید این احساسات روی تصمیمگیری درست شما اثر بگذارند.
- خودتان تحقیق کنید. این سرمایه شماست و توصیه میشود به نظرات دیگران اعتماد نکنید و خودتان مسئولیت تحقیق و بررسی را به عهده بگیرید. برخی پلتفرمها وایتپیپیرها یا سایر گزارشات را منتشر میکنند؛ مثلاً وایتپیپر بیتکوین در سال 2008 منتشر شد و انقلاب کریپتو را آغاز کرد. این گزارشها اغلب توضیح میدهند که یک ارز دیجیتال چطور کار میکند، برای چه کاری طراحی شدهاند و نقشه راه آنها چیست. (با ثبت نام و احراز هویت در صرافی کیوسک میتوانید ارزهای مورد نظر خود را در سریع ترین زمان ممکن و امنیت کامل خرید کنید.)
- فقط مقدار پولی را سرمایهگذاری کنید که توانایی از دست دادن آن را دارید. اگر استرس پولتان را دارید یعنی پرتفوی ارز دیجیتال شما خوب نیست. اگر اوضاع بازار خراب شود نباید ضرر زیادی کنید.
- اخبار و رویدادهای مربوط به ارزهای دیجیتال را دنبال کنید. حتی در میان معتبرترین ارزها مانند بیتکوین، همهچیز میتواند بهسرعت تغییر کند و چرخه اخبار میتواند بر ارزشها تأثیر بگذارد. بهروز ماندن میتواند به سرمایهگذاران کمک کند تا تصمیمات آگاهانهای در مورد تجارت ارزهای دیجیتال بگیرند.
معرفی ابزار ساختن سبد ارز دیجیتال
یکی از بهترین ابزارهای ایجاد یک سبد ارز دیجیتال خوب استفاده از ردیابهاست. ردیابهای سبد ارزهای دیجیتال سرمایهگذاران را قادر میسازند تا داراییهای خود را بهطور مؤثر ردیابی کنند. بهاینترتیب دیگر نیازی به ورود به حسابهای مختلف نیست. در عوض، آنها میتوانند داراییهای رمزنگاری خود را از یک مکان مدیریت کنند و سود و زیان کلی همه سرمایه خود را بهصورت همزمان مشاهده نمایند. آنها همچنین میتوانند قیمتهای بازار را در لحظهای ببینند و اعلانهای مهم را دریافت کنند.
معرفی 5 مورد از بهترین ردیابهای سبد ارز دیجیتال
- Blockfolio با بیش از 6 میلیون کاربر فعال و رتبه 5 ستاره
- Coin Stats با بیش از 1 میلیون کاربر فعال و رتبه 4.8 ستاره
- CoinGecko با بیش از 1 میلیون کاربر فعال و رتبه 4.7 ستاره
- Delta با بیش از 1 میلیون کاربر فعال و رتبه 4.3 ستاره
- BitUniverse با بیش از 600،000 کاربر فعال و رتبه 4.5 ستاره
دهها برنامه دیگر از این نوع وجود دارد اما این موارد بیشترین تعداد دانلود را داشتهاند. هر یک از آنها ویژگیهای منحصربهفردی در کنار اطلاعات بهروز شده قیمتهای بازار ارائه میکند. آنها همچنین نگاه اجمالی به نحوه سرمایهگذاری دارند و باعث صرفهجویی در زمان و تلاش فرد میشوند.
سرمایهگذاران میتواند در پرتفوی خود از سه تا بیش از 20 دارایی رمزنگاری شده داشته باشند. ردیابی هر یک از آنها نیاز به تلاش زیادی دارد و حتی ممکن است گاهی گیجکننده باشد. بهاینترتیب، ردیابهای سبد ارزهای دیجیتال ابزارهای مفیدی هستند که به سرمایهگذاران اجازه میدهند سرمایهگذاریهای خود را از یک مکان مدیریت کنند.
جمع بندی
بسیاری از رمزارزهای بازار ارزهای دیجیتال به سلامت بیتکوین وابسته هستند؛ اما این دلیل نمیشود که سبد سهام خود را متعادل نکنید. سرمایهگذاریهای متنوع کریپتو میتواند برخی ضررهای ناشی از سقوط رمزارزهای مهم مثل بیتکوین را جبران کند، بنابراین همیشه ارزش تنوع بخشیدن به آن را دارد. به یاد داشته باشید، برای متعادل کردن پرتفوی ارز دیجیتال شما به چیزهای بیشتری از نگه داشتن چندین کوین نیاز است. کمی استراتژی برای ایجاد یک سبد مناسب، به شما در تحمل ریسک کمک زیادی میکند.
چگونه یک پرتفوی مناسب از رمزارزها بسازیم؟
پرتفوی مجموعه ای از رمزارزها است که متعلق به یک سرمایه گذار یا معامله گر است. پرتفو معمولاً دارایی های مختلفی از جمله بیت کوین، alltcoin ها و محصولات مالی را شامل می شوند.
تخصیص و تنوع دارایی چیست؟
هنگام ایجاد پرتفوی سرمایه گذاری ، باید با مفاهیم تخصیص و تنوع دارایی آشنا باشید. تخصیص دارایی به سرمایه گذاری در طبقات مختلف دارایی (به عنوان مثال رمزارزها ، سهام ، اوراق قرضه ، فلزات گرانبها ، پول نقد و غیره) اشاره دارد.
تنوع به توزیع وجوه سرمایه گذاری شما در دارایی ها یا بخشهای مختلف مربوط می شود. به عنوان مثال ، شما می توانید با سرمایه گذاری در صنایع مختلف مانند کشاورزی ، فناوری ، انرژی و بهداشت و درمان ، سهام خود را متنوع کنید. هر دو این استراتژی ها ریسک کلی شما را کاهش می دهند.
از نظر فنی ، رمزارزها یک طبقه دارایی واحد هستند. اما در سبد رمزارزها ، می توانید محصولات ، سکه ها و توکن هایی را که اهداف متفاوتی دارند استفاده کنید. به عنوان مثال ، شما می توانید پرتفوی خود را به ۴۰٪ بیت کوین ، ۳۰٪ استیبل کوین ، ۱۵٪ NFT و ۱۵٪ altcoins اختصاص دهید.
هرچه نمونه کارها متنوع تر باشد ، احتمال سود شما بیشتر است. بیشتر معامله گران و سرمایه گذاران به دنبال سود بیشتر هستند. پرتفوی متنوع نسبت به پرتفوی متمرکز، موفق به بازدهی متوسط بیشتری می شوند.
پرتفوی متنوع نیز به زمان و تحقیق بیشتری نیاز دارد. برای سرمایه گذاری سالم ، باید بفهمید چه چیزی خریداری می کنید.
چگونه یک پرتفوی متعادل ایجاد کنیم
هر سرمایه گذار یا معامله گر ایده های خاص خود را در مورد آنچه که یک مجموعه رمزنگاری متعادل ایجاد می کند ، خواهد داشت. اما ، برخی از قوانین کلی وجود دارد که قابل تأمل است:
سبد سرمایهگذاری خود را بین سرمایه گذاری های با ریسک بالا ، متوسط و کم تقسیم کنید و به آنها وزنه های مناسبی بدهید. پرتفوی که بخش عمده ی آن سرمایه گذاری های پرخطر باشد قطعاً مناسب نیست. ممکن است سود بالاتری برای شما به همراه داشته باشد اما ممکن است ضررهای زیادی نیز به همراه داشته باشد.
در صورت نیاز ، پرتفوی خود را متعادل کنید. بازار رمزارزها بسیار بی ثبات است و تصمیمات شما باید بسته به شرایط تغییر کند.
برای جلوگیری از اضافه وزن بیش از حد در هر بخش از پرتفوی ، سرمایه جدید را از نظر استراتژیک اختصاص دهید. اگر اخیراً از یک سکه سود بزرگی به دست آورده اید ، اضافه کردن پول بیشتر وسوسه انگیز است. اجازه ندهید که حرص و طمع دخالت کند و به این فکر کنید که کجا می توانید بهتر سرمایهگذاری کنید.
تحقیقات خود را انجام دهید. وقتی در حال سرمایه گذاری پول خود هستید ، فقط به توصیه دیگران اعتماد نکنید.
فقط آنچه را که توانایی از دست دادن آن را دارید سرمایه گذاری کنید. اگر نسبت به آن استرس داشته باشید ، احتمال خطا در شما بیشتر میشود. موقعیت های شما نباید عواقب جدی برای شما ایجاد کند.
شما میتوانید رمزارزهای خود را در برنامه های زیر رصد کنید
کوین مارکت کپ یک اپ بسیار محبوب است. به صورت رایگان در دستگاه های دسک تاپ و موبایل در دسترس است. برای استفاده از این برنامه ، باید منابع خود را به صورت دستی اضافه کنید زیرا به کیف پول شما متصل نیست. همچنین این گزینه وجود دارد که برای پیگیری دقیق سود خود ، قیمت هایی را که خریداری کرده اید اضافه کنید.
این برنامه عمدتاً به دلیل ردیابی قیمت رمزارزها شناخته شده است ، اما دارای گزینه پرتفو نیز می باشد. استفاده از آن رایگان است و در مرورگر یا دستگاه همراه شما موجود است. اگر یک کاربر معمول CoinGecko هستید ، ردیاب نیز امتحان می کند.
اگر می خواهید هنگام مدیریت پرتفو گزینه ترید را نیز داشته باشید ، Blockfolio گزینه خوبی است. این شرکت از سال ۲۰۱۴ فعالیت خود را آغاز کرده و در فضای کریپتو به خوبی شناخته شده است. با این حال ، این فقط برای دستگاه های تلفن همراه است.
Delta یک برنامه تلفن همراه است که به شما امکان می دهد پرتفو کریپتو و سرمایه گذاری های سنتی خود را به طور همزمان مشاهده کنید. این برنامه می تواند با ۲۰ صرافی و انواع کیف پول از جمله Binance متصل شود. یک نسخه رایگان و پولی وجود دارد ، اما شما نمی توانید در داخل برنامه ترید کنید.
دیدگاه شما