تعداد و حجم در بورس چیست

قیمت آخرین معامله و حجم مبنا

حجم مبنا در بازار بورس چیست؟

از سال 1382 سازمان بورس برای ایجاد ثبات و آرامش در بازار سرمایه، از ابزار و قانونی برای کنترل قیمت ها در برابر نوسانات شدید رونمایی کرد.حجم مبنا، ابزاری برای جلوگیری از تغییرات قیمتی غیر واقعی و کاذب است.در این مقاله قصد داریم هر آنچه که درباره تعداد و حجم در بورس چیست حجم مبنا باید دانست از جمله حجم مبنا چیست؟ فرمول محاسبه حجم مبنا در شرکت های بورسی و فرابورس، حجم مبنا در بازارهای جهانی و … را برایتان شرح دهیم؛ پس تا آخر این مقاله با مدرسه بورس همراه باشید.

حجم مبنا در بورس چیست؟

به حداقل تعداد سهامی که باید در طول یک روز معاملاتی، معامله شود تا قیمت اصلی (پایانی) آن سهم قادر به نوسان مثبت یا منفی داشته باشد، «حجم مبنا» گفته می‌شود.

از حجم مبنا در بورس و فرابورس برای جلوگیری از هیجانات کاذب و آرامش و ثبات در معاملات و همچنین برای جلوگیری از رشد و یا سقوط کاذب بازار استفاده می‌شود.میزان حجم مبنا توسط سامانه معاملات به صورت خودکار اندازه گیری می‌شود و هیچ یک از فعالان بازار در تعیین آن نقشی ندارند.

هدف از ایجاد این قانون این است که افراد نسبت به سرمایه گذاری در بازار سرمایه اطمینان بیشتری پیدا کنند و به این نکته آگاهی داشته باشند که نوسانات قیمت سهام شرکت ها، در نتیجه مبادله تعداد مشخصی سهم صورت گرفته است. برای مشاهده حجم مبنا هر سهم، می‌توانید به تابلوی سهم موردنظر در سایت TSETMC مراجعه کنید.

نحوه محاسبه حجم مبنا

محاسبه حجم مبنا در شرکت های بورسی : طبق مصوبه سازمان بورس و اوراق بهادار که از اسفند سال 1398 اجرایی شده، حجم مبنای کلیه شرکت‌های پذیرفته‌ شده در بورس اوراق بهادار تهران، درصدی از تعداد کل سهام شرکت است.

حداقل ارزش حجم مبنا :

حداکثر ارزش حجم مبنا :

برای شرکت‌های با سرمایه 20 هزار میلیارد ریال و بالاتر، 120 میلیارد ریال در نظر گرفته شده و برای شرکت‌های با سرمایه کمتر از 20 هزار میلیارد ریال، 100 میلیارد ریال تعیین شده است که تعداد آن بر اساس قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هر هفته (چهارشتبه) محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد (شنبه) اعمال می‌شود.

محاسبه حجم مبنا در شرکت های فرابورسی

تا پیش از 12 اسفندماه سال 1398، حجم مبنای تمامی شرکت‌های فرابورسی معادل 1 در نظر گرفته‌ می‌شد، درحالی‌که بعد از 12 اسفند سال 1398، قانون حجم مبنا شامل شرکت‌های حاضر در بازارهای اول و دوم و پایه فرابورس نیز اعمال شد و حجم مبنای آنها نیز مانند حجم مبنای شرکت‌های بورسی محاسبه می‌شود. با این تفاوت که شرکت‌های فرابورسی حاضر در بازار پایه، حداقل ارزش حجم مبنا در تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز این بازار به ترتیب معادل 20، 10 و 5 میلیارد ریال در نظر گرفته‌ شده‌است و درباره دیگر شرکت‌های فرابورس، جزییات این قانون نظیر بازار بورس است.

قانون حجم مبنا از آغاز شکل‌گیری آن یعنی سال 1382 تاکنون به دفعات دستخوش تغییر و تحول شده‌است. محاسبه حجم مبنا در حالت کلی از فرمول زیر پیروی می‌کند :

درصد مطرح شده در فرمول فوق، طی سنوات گذشته دستخوش تغییراتی شده و در برهه‌ای از زمان به صورت ٪15، در دوره ای دیگر به صورت ٪20 و در مقطی نیز به صورت ٪10 بیان شد.

قمیت پایانی

به طور ساده قیمت پایانی در واقع مبنای شروع خرید و فروش در روز معاملاتی بعد است و باید توجه داشته باشیم که قیمت پایانی قیمت اخرین معامله نیست.به طور کلی دو عامل میانگین وزنی تمام معاملات هر روز و حجم مبنا در آن تاثیرگذار است.برای اثر گذاری حجم مبنا بر این قیمت و محاسبه قیمت آغازین از فرمول زیر استفاده می‌شود :

حجم مبنای یک

در سال های گذشته و تا قبل از مصوبه اسفند ماه 1398 در رابطه با حجم مبنا و اجرای آن، شرکت های پذیرفته شده در فرابورس، حجم مبنا نداشتند و عدد 1 به عنوان حجم مبنای آنها در نظر گرفته می شد. از همین رو قیمت ها صرفا براساس عرضه و تقاضا و میانگین وزنی محاسبه می شد. اما در سال 1398 قانون جدیدی درباره حجم مبنای شرکت‌های فرابورسی تصویب شد تا از تاثیر بیش‌از حد معاملات کوچک بر روی قیمت‌ها ممانعت شود. امروزه فقط در شرایطی خاص، حجم مبنا یک در نظر گرفته می‌شود :

• توقف نماد به دلایل گوناگون
• خرید و فروش های عمده یا بلوکه شده
• به بیرون درز کردن اخبار خصوصی شرکت ها
• بروز گره اقتصادی

کاربرد حجم مبنا در بورس

در واقع حجم مبنا با این هدف وارد بازار بورس شد تا از رشد بی رویه یا سقوط کاذب ارزش سهام در بازار جلوگیری کند و اطمینان و آرامش خاطر بیشتری را برای فعالان بازار به ارمغان آورد.به طور کلی میتوان گفت یکی از عواملی که میتواند موجب ایجاد روندهایی با شیب ملایم و به دور از هیجان شود؛ حجم مبنا است.اگر حجم مبنا را از بورس حذف کنند قیمت ها میتوانند با معامله شدن تعداد محدودی از سهام تحت تاثیر قرار گرفته و غیر واقعی تغییر کند.

حجم مبنا در بازارهای جهانی

خوب است بدانید که دو قانون حجم مبنا و دامنه نوسان به عنوان دو ابزار کنترلی و محدود کننده در کمتر کشور هایی استفاده می‌شود که ایران از جمله آنان است.در بازار های مالی جهانی چیزی به عنوان دامنه نوسان و حجم مبنا وجود ندارد؛ زیرا معتقدند که نباید در بازار عوامل کنترلی و محدود کننده ای وجود داشته باشند و این صرفا عرضه و تقاضا است که باید بر روی روند قیمت تاثیرگذار باشد.

سخن آخر

در این مقاله سعی کردیم هر آنچه که درباره حجم مبنا،نحوه محاسبه و قوانین مربوط به آنرا به صورت شفاف و روان بیان کنیم.توجه داشته باشید که حجم مبنا از مباحث مربوط به تابلوخوانی است که برای تبدیل شدن به یک سرمایه گذار موفق خوب است آنرا فرابگیریم. از همه شما ،همراهان گرامی مدرسه بورس سپاسگذاریم که تا پایان این مقاله با ما همراه بودید. بسیار خوشحال میشویم اگر درخواست ها و پیشنهادات و انتقادات خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید. شما میتوانید با شرکت در دوره جامع نوابغ بورس و سرمایه گذاری هر انچه که برای تبدیل شدن به یک سرمایه گذار حرفه ای لازم دارید بدست اورید.

تعداد معاملات در بورس

یکی از فاکتورهای مهم در تابلوخوانی و بازارخوانی بورس تعداد معاملات و حجم معلاملات است که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت. در بازار سرمایه بطور روزانه معاملاتی بین سهام­دارن صورت می گیرد و این معاملات، حجم را تشکیل می دهند، در واقع حجم تعداد سهام خرید و فروش رفته در یک بازه زمانی خاص است که این بازه می تواند یک روزه یا چند روز در نظر گرفت.

تعداد معاملات

تعداد معاملات در بورس تعداد دفعات انجام معامله دریک نماد را نشان می دهد. در واقع تعداد معاملات، نشان می ­دهد که یک نماد چندبار تعداد سهامش خرید و فروش شده است. باید در نظر گرفت این فاکتور به تنهایی عامل دقیق و قابل استنادی برای نوسان گیری نیست زیرا این فاکتور بسیار فریب دهنده است و نمی توان به این فاکتور اعتماد کرد.

همانطور که در شکل بالا مشاهده می­ کنید تعداد معاملات، تعداد دفعات تراکنش های خرید و فروش است که عدد آن ها مشخص شده است و همان طور که می دانیم عدد حجم معاملات بیانگر تعداد سهام معامله شده است. از منظر تحلیلگر حجم و تعداد معاملات در بورس معمولا به صورت روزانه مورد برسی قرار می گیرند، هم چنین ثبت حجم بالا در نقاط حمایتی و مقاومتی است که اهمیت پیدا می کند نه تعداد معاملات بالا. حجم معاملات در سهم در واقع فاکتور قابل اعتماد تری است که میزان ورود و خروج پول را در سهم نشان می دهد. بطور کلی در دو محدوده حمایت و مقاومت معمولا حجم و تعداد معاملات افزایش می یابد، به عبارت دیگر در روندهای صعودی حجم و تعداد تقاضا برای سهم بالا می­ رود و در روندهای نزولی ادامه دار حجم معاملات در جهت عرضه سهم بالا می رود که این نشانه خوبی نیست. تعدادمعاملات بالا در یک نماد می تواند نشانه اقبال عمومی بازار به این نماد باشد که تا حدودی نشانگر میزان نقدشوندگی یک نماد است ولی حجم بالای معاملات در یک نماد است که ملاک اصلی قدرت نقد شوندگی نماد را نشان می­ دهد، پس می توان نتیجه گرفت که تعداد معاملات به تنهایی کاربردخاصی ندارند و با ترکیب حجم می تواند به ما اطلاعات کاملی در مورد ورود و خروج سهم و هم چنین شکست مقاومت یا حمایت بدهند.

حجم معاملات در بورس چیست و انواع آن کدامند؟

ساعد نیوز: به تعداد معاملات خرید و فروشی که در یک تعداد و حجم در بورس چیست بازه زمانی بر روی یک سهم انجام می­‌پذیرد، حجم معاملا‌ت آن سهم و به تعداد معاملات خرید و فروش کل سهام موجود در بازار در یک بازه زمانی، حجم معاملات بازار گفته می­­‌شود؛ لازم به ذکر است که بازه زمانی را می­توان روزانه، هفتگی و یا ماهانه در نظر گرفت.

حجم معاملات چیست؟

به تعداد معاملات خرید و فروشی که در یک بازه زمانی بر روی یک سهم انجام می­ پذیرد، حجم معاملا ت آن سهم و به تعداد معاملات خرید و فروش کل سهام موجود در بازار در یک بازه زمانی، حجم معاملات بازار گفته می­­ شود؛ لازم به ذکر است که بازه زمانی را می­توان روزانه، هفتگی و یا ماهانه در نظر گرفت. حجم معاملا ت را می توان برای تمام بخش های بازار مانند شاخص بورس، شاخص صنعت و یا سهم خاص مورد بررسی قرار داد.
حجم معاملات از مفید ترین ابزار هاست و روش های زیادی جهت استفاده از این ابزار وجود دارد. دستورالعمل های زیادی برای تایید قدرت یا ضعف خط روند بازار موجود هستند.
به عبارت دیگر حجم معاملاتی تاییدی بر حرکات قیمت و سیگنال معکوس شدن قیمت می باشد. از آنجایی که شاخص ها از مهمترین موضوعات در آموزش بورس می باشند، شاخص های حجمی هم نقش ویژه ای در پروسه تصمیم گیری معامله گران دارند. خلاصه، حجم معاملاتی یک ابزار دقیق برای ورود و خروج از معامله نمی باشد.
اگر چه با کمک گرفتن از اندیکاتور ها، سیگنال های ورود و خروج از طریق بررسی عملکرد قیمت (Price action )، حجم معاملات و شاخص حجمی ایجاد می شوند.

انواع حجم معامله

اندیکاتور حجم یا volume:

این اندیکاتور یکی از پرکاربردترین و ساده ترین نوع حجم برای معامله گران تکنیکال است که در نمودارها به صورت میله های سبز و قرمز نشان می دهند که میله های سبز نشان دهنده افزایش حجم معاملات در آن بازه زمانی و میله های قرمز نشان از کاهش حجم معاملات در آن بازه زمانی نسبت به روز قبلش را نشان می دهد.
نکته! اندیکاتور حجم معاملات بسیار مهم و پرکاربرد است حتما از این اندیکاتور در تحلیل هایتان استفاده کنید و از آن برای تایید گرفتن از صحت تحلیل هایتان استفاده نمایید.
نکته! با استفاده از اندیکاتور volume می توان سود را افزایش داد و همچنین ریسک معاملات را به حداقل رساند.

اندیکاتور حجم متوازن یا OBV:

این اندیکاتور شامل دو نوع ساده و پیچیده است و برای دسترسی به برخی از آنها باید از کامپیوتر استفاده کرد زیرا دارای محاسبات سنگینی هستند. این اندیکاتور ها با ترکیب قیمت و حجم معاملات میزان قدرت تغییر در معاملات را نشان می دهند.
نکته! اندیکاتور تعداد و حجم در بورس چیست حجم متوازن بسیار دقیق می باشد.
یکی از ویژگی های استفاده از حجم معاملات در تاييد يا تثبيت كردن الگوهاي نموداري است. الگوهايي مانند سر و شانه، مثلث ، پرچم و ديگر الگو هاي قيمت را مي توان با استفاده از حجم معادلات تاييد و تثبيت نمود. در الگوهاي نموداري چندين نقطه اساسي وجود دارند كه نقش كليدي در انتقال برخي مطالب به خواننده نمودار دارند. اساسا اگر حجم معادلات براي تاييد نقاط اساسي و محوري الگوي نموداري مورد نظر وجود نداشته باشد،كيفيت علائم تشكيل شده بوسيله اين الگوها پايين مي آيد و تضعيف مي گردد.

افزایش حجم معاملات سهام

افزایش یکباره حجم معاملات صرفا یک هشدار برای سرمایه گذار به حساب می آید.

افزایش حجم معاملات در جهت مثبت:

هنگامی که افزایش حجم معاملات در جهت مثبت باشد در چنین حالاتی انتظار می رود که یک حرکت صعودی برای سهم در روزهای آتی رخ دهد.

افزایش حجم معاملات در جهت منفی:

هنگامی که افزایش حجم معاملات در جهت منفی باشد در چنین حالاتی انتظار می رود که یک حرکت نزولی برای سهم در روزهای آتی رخ دهد و باید در تعداد و حجم در بورس چیست چنین شرایطی سرمایه گذار سریعا جهت فروش سهم اقدام کند.

افزایش ناگهانی حجم معاملات:

امکان دارد یک سهم با افزایش ناگهانی حجم معاملات روبه رو شود و قیمت سهم هم مثبت شود ولی با مشاهده نمودار سهم متوجه شویم که سهم در محدوده مقاومتی خود در حال معامله می باشد در چنین شرایطی احتمال کاهش قیمت وجود دارد پس باید توجه داشته باشید در این حالت این یک سیگنال خرید محسوب نمی شود، اما اگر افزایش ناگهانی حجم معاملات یک سهم با افزایش سهم در محدوده حمایت تکنیکالی رخ دهد می توان گفت که با این افزایش انتظار رشد قیمت سهم وجود دارد واین حالت یک سیگنال خرید محسوب می شود.

نکته! افزایش حجم معاملات در محدوده های حمایت و مقاومت تکنیکالی، نکته مهمی هست که باید مد نظر قرار گیرد.
نکته! از نظر تکنیکالی با رسیدن قیمت به حمایت های معتبر در سهم، انتظار افزایش تقاضا و حجم معاملات را داریم و در مقاومت ها هم شاهد افزایش حجم فروش و عرضه های فراوان هستیم.
نکته! حجم معاملات هر سهم را می توانید به صورت روزانه در سایت مدیریت فناوری بورس تهران مشاهده کنید.
نکته! وقتی قیمت کاهش پیدا می کند در صورتی که حجم معاملات هم پایین می باشد نمی تواند یک سیگنال قوی محسوب بشود. اما سیگنالی که حجم معاملات پایین همراه با افزایش قیمت صورت بگیرد، سیگنال مهم تری محسوب می شود.
نکته! بعد از بروز حجم معاملات باید بررسی کنید که افزایش حجم معاملات همگام با افزایش قیمت سهم بوده است یا کاهش قیمت سهم.

حجم معاملات سهم

حجم معاملات هر سهم را به صورت روزانه می توان در صفحه سایت مدیریت فناوری بورس تهران به آدرس tsetmc.com مشاهده کرد. به عنوان مثال در شکل زیر حجم معاملات سهام شرکت سایپا نشان داده شده است.

همانطور که در تصویر فوق مشاهده می کنید حجم معاملات سهام این شرکت حدودا 19,512,000 سهم بوده است. این حجم به صورت روزانه نشان داده می شود و زمانی که قصد دیدن حجم معاملات سهم را در یک بازه زمانی چند روزه و یا چند ماهه داشته باشیم باید از طریق نمودار سهم آن را مشاهده کرد.

حجم معاملات در نمودارها در انتهای نمودار و به صورت هیستوگرام نشان داده می شود. شکل زیر نمودار سهام شرکت سایپا را نشان می دهد که حجم معاملات آن نیز در طی چند ماه گذشته مشاهده می کنید.

اما نکته اصلی اینجاست که کارکرد استفاده از حجم معاملات در بازار سرمایه چیست و چگونه می توان از آن در معاملات بازار سهام استفاده کرد که سعی می کنیم با یک مثال آن را به بیان تعداد و حجم در بورس چیست ساده توضیح دهیم. فرض کنید حجم معاملاتی سهمی به صورت میانگین همواره بین 400 تا 600 هزار سهم است. در یک روز خاص مشاهده می کنیم که حجم معاملات سهم به یکباره افزایش پیدا کرده و به 1200000 هزار سهم رسیده است.

تا اینجای کار سرمایه گذار به این نتیجه می رسد که حجم معاملات سهم به صورت غیر عادی افزایش پیدا کرده و باید به دنبال دلیل آن و بررسی سهم باشد. تا به اینجای کار افزایش یکباره حجم معاملات صرفا یک هشدار برای سرمایه گذار به حساب می آید. حال باید بررسی کرد که افزایش حجم معاملات همگام با افزایش قیمت سهم بوده است یا کاهش قیمت سهم.
افزایش حجم معاملات در جهت مثبت، می تواند انتظار برای حرکت صعودی سهم در روزهای آینده باشد و حرکت نزولی هم نشان از احتمال انتشار خبر منفی در سهم هست که عده ای از این موضوع مطلع هستند و زودتر به فروش سهام اقدام کردند.
البته افزایش حجم معاملات در محدوده های حمایت و مقاومت تکنیکالی، نکته مهمی هست که باید مد نظر قرار گیرد. از نظر تکنیکالی با رسیدن قیمت به حمایت های معتبر در سهم، انتظار افزایش تقاضا و حجم معاملات را داریم و در مقاومت ها هم شاهد افزایش حجم فروش و عرضه های فراوان هستیم.
بنابراین ممکن است در سهمی افزایش یکباره حجم معاملات را داشته باشیم و قیمت سهم هم مثبت شود ولی با مشاهده نمودار سهم می بینیم که سهم در محدوده مقاومتی خود در حال معامله می باشد و احتمال کاهش قیمت بعد ازآن وجود دارد و این به عنوان یک سیگنال خرید در سهم به حساب نمی آید.
از طرفی ممکن است در سهمی افزایش یکباره حجم معاملات را داشته باشیم و این افزایش سهم در محدوده حمایت تکنیکالی اتفاق افتاه باشد. در این حالت می توان گفت که با افزایش یکباره حجم معاملات و آن هم در محدوده مثبت انتظار رشد قیمت سهم وجود دارد.
البته با وجودیکه افزایش یکباره حجم معاملات و همزمان تغییر قیمت در سهم، به عنوان یکی از نشانه ها در تحلیل تکنیکال به حساب می آید، نباید صرفا به خاطر افزایش حجم معاملات، تصمیم به خرید و فروش گرفت.

حجم معاملات در بورس یکی از مهمترین موضوعات تحلیل تکنیکال می باشد و معمولا مبتدیان آن را نادیده می گیرند. در حالی که به عنوان یک متریک در تحلیل های فنی اهمیت زیادی دارد. مهم است بدانیم دیگر سرمایه گذاران چه سهامی را معامله می کنند و در آینده نزدیک حرکت های بزرگ از طرف کدام سهام ها اتفاق خواهد افتاد.
در واقع حجم معاملات در بورس یک ابزار ساده ای برای تشخیص این حرکات بزرگ در بازار سهام است. مانند بسیاری از اندیکاتورها، حجم هم با دیگر شاخص ها کار می کند. به عنوان یک مبتدی، ضروری است بدانیم حجم معاملات چیست، در بازار

سهام چه اهمیتی دارد و چطور می توانیم به بهترین شکل از آن استفاده کنیم؟

۱- حجم معاملات و بازار سهام :

حجم معاملات در بورس باید در یک بازار رو به رشد، بالا باشد. بایستی با زیاد شدن خریداران، قیمت ها هم به سمت بالا حرکت کنند. افزایش قیمت ها و کاهش حجم معاملاتی یک هشدار برای معکوس شدن احتمالی خط روند است.
اگر قیمت ها صعودی باشد و کاهش جزئی در حجم مشاهده شود، سیگنال قوی برای معکوس شدن بازار نیست. در حقیقت افزایش یا کاهش قیمت با حجم خیلی زیاد یک سیگنال قوی را صادر می کند.

۲- حجم معاملات و معکوس شدن بازار:

حجم معاملات در بورس نقش مهمی در نشان دادن علایم معکوس شدن بازار ایفا می کند. زمانی که حجم معاملات کاهش پیدا می کند و قیمت ها هم نزولی هستند، آنگاه یک سیگنال صعودی صادر می شود. به طور مشابه وقتی حجم معاملات کاهش می یابد و قیمت ها رو به بالا هستند، این وضعیت نشان دهنده سیگنال نزولی است.

۳- بریک اوت (شکست) در مقایسه با بریک اوت های نادرست :

شکست یا بریک اوت اولیه از محدوده رنج یا پترن های چارت همراه با افزایش حجم معاملات در بورس بیانگر یک حرکت قدرتمند می باشد. تغییرات کوچک یا کاهش حجم معاملات در بریک اوت نشان دهنده بریک اوت یا شکست نادرست است.

چرا حجم معاملات در بورس اهمیت زیادی دارد؟

چنانچه در بالا توضیح داده شد، در تحلیل تکنیکال از حجم معاملات در بورس برای تایید خط روند و پترن های چارت استفاده می شود. قدرت تمام تغییرات قیمت از طریق حجم معاملات اندازه گیری می شود.

۱- حجم معاملات و پترن های چارت:تعداد و حجم در بورس چیست

حجم معاملات در بورس نقش مهمی در تایید پترن های چارت چون مثلث ها (triangles)، سر و شانه (head and shoulders)، پرچم ها (flags) و غیره دارد. اگر افزایش حجم معاملات همراه با این پترن ها رویت نشود، سیگنال معاملاتی ارائه شده چندان قابل اعتماد نیست.

۲- حجم معاملاتی قبل از قیمت سیگنال می دهد:

تحلیلگران تکنیکال از نزدیک حجم معاملات در بورس را آنالیز کردند تا ببینند عمل معکوس شدن کی اتفاق می افتد. زمانی که حجم معاملات در خط روند صعودی، کاهش می یابد بیانگر سیگنال معکوس شدن فوری روند است.

شاخص های حجم معاملات در بورس

شاخص های حجم معاملات در بورس یک سری فرمول های ریاضی هستند و در چارت نمایش داده می شوند. تعداد زیادی شاخص های معاملاتی وجود دارد. شاخص های حجمی از مهمترین بحث های آموزش بورس است. بیایید در مورد آنها بحث کنیم :

۱- شاخص حجم معاملات On-Balance Volume :

On-Balance Volume به اختصار OBV یکی از ساده ترین شاخص های حجم معاملات در بورس است. در شاخص OBV، حجم معاملات وقتی بازار در قیمت های بالاتر بسته می شود افزایش می یابد. و زمانیکه بازار در قیمت های پایین تر بسته می شود، از میزان حجم معاملاتی کاسته می شود.
همچنین از این شاخص به عنوان واگرایی استفاده می شود وقتی قیمت ها افزایش می یابد و حجم معاملات با سرعت کمتری زیاد می شود یا در حال کاهش است.

۲- شاخص Chaikin Money Flow :

افزایش قیمت ها باید همراه با افزایش حجم معاملات در بورس باشد. وقتی قیمت در سطح بالایی از خط رنج بسته می شود و حجم در حال افزایش است، بازار صعودی است. زمانی که قیمت در سطح پایین تر از رنج قرار دارد، حجم معاملات هم منفی خواهد شد.

حجم مشکوک در بورس چیست و چه کاربردی دارد؟

در مقاله آموزشی حجم معاملات در بورس، توضیح دادیم که گاهی مواقع شاهد افزایش سریع حجم معاملات در بازار هستیم. گفتیم که در چنین شرایطی بررسی و تشخیص حجم مشکوک اهمیت فراوانی در تصمیم‌گیری تحلیل‌گران دارد. آن‌ها با تحلیل و بررسی حجم‌های مشکوک می‌توانند روند آتی سهم را بهتر تشخیص دهند. این موضوع به ‌قدری برای برخی از تحلیل‌گران مهم است که به فیلترنویسی حجم مشکوک پرداخته و تعداد زیاد دیگری از این افراد هم به دنبال فیلتر حجم مشکوک می‌باشند تا بتوانند به خوبی آن‌ها را تشخیص داده و از این اطلاعات استفاده‌ی لازم را ببرند. برای آشنایی بیش‌تر با حجم مشکوک در بورس و کاربردها و همچنین نحوه‌ی تشخیص آن با ادامه‌ی این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ همراه باشید.

حجم مشکوک در بورس چیست؟

همان‌طور که در مقدمه هم اشاره کردیم، زمانی از اصطلاح حجم مشکوک در بورس استفاده می‌شود که در یک نماد خاص به‌صورت غیرعادی شاهد افزایش حجم معاملات باشیم. برای مثال نمادی را در نظر بگیرید که میانگین حجم ماه آن ۴۷۹.۰۰۰ برگه سهم می‌باشد. ولی به یکباره در یک روز چیزی حدود ۳میلیون و ۲۷۰ هزار برگه سهم، حجم خورده است که این می‌تواند نشان‌دهنده‌ی ورود یا خروج پول هوشمند باشد. اما همیشه هم ورود حجم مشکوک به معنای بالارفتن قیمت سهم نیست بلکه در مواقعی باعث افت قیمت سهم می‌شود. به‌خصوص اگر در نزدیکی یک مقاومت بزرگ در سهم باشیم. در مقابل، افزایش حجم معاملات در نزدیکی خط حمایت، می‌تواند یک خبر خوب باشد و این سیگنال را به ما می‌دهد که احتمالاً قیمت در روزهای آینده افزایش پیدا خواهد کرد. (البته با این وجود، باز هم باید در تابلوی سهم، قدرت خریدار و ریز معاملات را چک کرد).

چرا تشخیص حجم مشکوک مهم است؟

سا‌لهاست که تریدرها بر این عقیده‌اند که حجم مشکوک در بورس یا هر بازار دیگری، می‌تواند یک سیگنال قوی از سوی بازار به آن‌ها باشد. به همین دلیل هم بسیاری تعداد و حجم در بورس چیست تعداد و حجم در بورس چیست از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران با استفاده از این تکنیک شروع به معامله می‌کنند. چرا که از حجم به‌عنوان یکی از جنبه‌های مهم تحلیل می‌توان برای تایید روندها و الگوهای نموداری استفاده کرد. حرکات قیمتی به سمت بالا یا پایین با حجم نسبتاً بالا، در مقایسه با حرکات مشابه با حجم اندک، مسلماً به‌عنوان یک حرکت قوی‌تر و مرتبط‌تر ارزیابی خواهد شد. بنابراین، در صورت مشاهده‌ی حرکات قیمتی بزرگ باید حجم آن را نیز بررسی کنید و ببینید که آیا حجم آن نیز نتیجه‌گیری‌های شما را تایید خواهد کرد یا خیر؟

برای مثال نمادی را که در یک روند روبه پایین و بلند مدت قرار داشته است در نظر بگیرید. حالا فرض کنید که این نماد به یکباره در یک روز با ۵ درصد مثبت باز شود. برای آن‌که مطمئن شویم این اتفاق واژگونی روند بوده، می‌توانیم از حجم معاملات کمک بگیریم. دقت داشته باشید که حجم باید با روند حرکت کند؛ یعنی اگر قیمت‌ها در یک روند رو به بالا حرکت کنند، حجم نیز باید افزایش یابد (و یا بالعکس). چنانچه حجم در مقایسه با میانگین حجم روزانه بالاتر باشد، احتمالاً شاهد بازگشت روند در آینده‌ی نزدیک خواهیم بود. اما اگر رابطه قبلی بین حجم و قیمت رو به زوال رفت، معمولاً نشانه‌ی ضعف در روند است. همان‌طور که دیدید، حجم مشکوک در بورس آنقدر مهم است که هم یک فاکتور مهم در تابلوخوانی و هم یک فاکتور مهم در تحلیل تکنیکال سهام به شمار می‌آید.

💡 نکته: مقایسه حجم مشکوک در یک سهام با سهام شرکت دیگر درست نیست و تنها باید همان سهم مدنظر تریدرها باشد.

راه‌های تشخیص حجم مشکوک در بورس

راه‌های تشخیص حجم مشکوک در بورس

برای تشخیص حجم مشکوک در بورس ۳ راه بیش‌تر ندارید که این دانستن این راه حل‌ها بخشی از آموزش‌های تحلیل تکنیکال، فیلترنویسی و تابلوخوانی را شامل می‌شود. در ادامه این ۳ روش را به‌صورت خلاصه توضیح خواهیم داد.

روش شماره ۱

این بخش به قسمتی از آموزش تابلوخوانی برمی‌گردد. دقت داشته باشید که بهترین سایت برای تابلوخوانی و تشخیص معاملات مشکوک در سهام، سایت سازمان بورس اوراق بهادار به نشانی tsetmc.com می‌باشد. با ورود به این سایت و جستجوی نماد موردنظر، تمامی اطلاعات مربوط به تابلوی اصلی برای شما نمایان خواهد شد. برای تشخیص حجم مشکوک در بورس با استفاده از این روش، همان‌طور که در بخش‌های قبلی هم توضیح داده شد، کافی است تا حجم روزانه را با میانگین حجم ماه مقایسه کنید. اگر حجم روزانه بیش از دو برابر میانگین حجم ماهانه باشد، در این‌صورت حجم مشکوک در سهم رخ داده است.

روش شماره ۲

به یکی از سایتهایی که قیمت سهام روی نمودار را نشان می‌دهند (مثل رهاورد ۳۶۵ به نشانی rahavard365.com)، مراجعه نمایید. با ثبت نام در این سایت به‌عنوان بانک اطلاعات مالی و معاملاتی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس ایران، به‌صورت رایگان می‌توانید از برخی از خدمات آن استفاده کنید. برای تشخیص حجم مشکوک در بورس با استفاده از این سامانه،در ابتدا نام سهام مورد نظر خود را جستجو کنید و سپس نمودار پیشرفته را باز کنید. در اینصورت، در پایین صفحه، میله‌های سبز و قرمز رنگی را مشاهده خواهید کرد که با نگاه کردن به ‌آن‌ها، به راحتی می‌توانید به راحتی حجم مشکوک سهام موردنظر را تشخیص دهید.

روش شماره ۳

احتمالاً با مطالعه‌ی روش اول و دوم، به این نتیجه می‌رسید که نمی‌شود تک تک سهم‌ها را برای معاملات تعداد و حجم در بورس چیست حجم مشکوک در بورس بررسی کرد. بنابراین می‌توانید این روش را امتحان نمایید. به‌این صورت که ابتدا فیلتر مرتبط با حجم مشکوک را پیدا کنید. سپس با مراجعه به سایت سازمان بورس اوراق بهادار به نشانی tsetmc.com، در بخش فیلترها، فیلتر موردنظر خود را وارد کنید. خواهید دید که با استفاده از این روش دیگر نیازی به بررسی تک تک سهم‌ها نخواهید داشت. برای تشخیص حجم مشکوک در معاملات بورس به سادگی می‌توان از کد زیر استفاده کرد.

(ct).Buy_I_Volume>[is5]*5

سیگنال‌‌های حجم مشکوک در بورس

سیگنال‌‌های حجم مشکوک در بورس

حال که فهمیدید حجم مشکوک در بورس چیست و چگونه می‌توان آن را تشخیص داد، نوبت به آن رسیده که ببینیم چطور می‌توان از حجم مشکوک استفاده کرد. برخی افراد اینطور تصور می‌کنند که که وقتی حجم معاملات بالا می‌رود، حتماً پول زیادی به سهم وارد شده است. اما باید دقت داشته باشید که بالا رفتن حجم معاملات و در نتیجه رخ دادن حجم مشکوک، همیشه به معنای سیگنال خرید نیست. زیرا گاهی این اتفاق موجب خروج پول هوشمند یا سنگین از بازار می‌شود. ممکن است برخی کدها حجم زیادی از سهام را در صف خرید، به سهامداران خرد بفروشند و از بازار خارج شوند. در چنین حالتی سیگنال خرید بی‌معنا خواهد بود.

• اگر رشد قیمتی سهم یک شرکت با بالا رفتن یکباره‌ی حجم معاملات همراه باشد، به معنای خروج بازارساز و سیگنال فروش می‌باشد.
• اگر ریزش قیمتی سهم یک شرکت با بالا رفتن یکباره‌ی حجم معاملات همراه باشد، احتمالاً باید منتظر تغییر روند بازار باشیم و به معنای سیگنال خرید است.
• اگر نزدیک به یک مقاومت بزرگ در سهم باشیم و سپس حجم مشکوک وارد سهم شود، احتمالاً شاهد افت قیمت خواهیم بود. البته این نکته را مدنظر داشته باشید که بازیگران سهم برای اینکه جذابیت قیمت را برای روز بعدی از بین نبرند تلاش می‌کنند که قیمت آخرین معامله را بالاتر از قیمت پایانی نشان دهند و به‌راحتی موجب فریب سرمایه‌گذاران می‌شوند.
• اگر نزدیک به یک حمایت استاتیک و یا داینامیک بزرگ در سهم باشیم و سپس حجم مشکوک وارد سهم شود، احتمالاً شاهد افزایش قیمت خواهیم بود.

نکات مهم در رابطه با حجم مشکوک

نکات مهم در رابطه با حجم مشکوک

۱. اگر قصد خرید و فروش سهام در بازار سرمایه را دارید، فاکتور حجم مشکوک در بورس یا هر پارامتر دیگری، به تنهایی نمی‌تواند برای خرید و فروش به شما سیگنال دهد. به همین دلیل، بهتر است تا تمامی مطالب در زمینه‌ی تابلوخوانی و تحلیل تکنیکال را یاد بگیرید و سپس اقدام به خرید و فروش سهام نمایید.

۲. در بیشتر موارد، بازارساز یا همان کدهایی که شروع به خرید سنگین می‌کنند و به بازار جهت می‌دهند، به یکباره وارد سهم نمی‌شوند و در چند معامله‌ی مجزا به سهم ورود یا خروج می‌کنند. پس هر حجم مشکوکی را به پای سیگنال خرید یا فروش نگذارید و یادتان باشد در تحلیل نمی‌توان تنها به افزایش حجم معاملات به‌عنوان ملاک برای ارزندگی سهم تکیه نمود.

۳. نکته‌ی دیگری که در رابطه با حجم مشکوک در بورس باید به آن توجه داشته باشید، موقعیت تکنیکالی سهم می‌باشد. یعنی ببینید سهم به لحاظ حمایت و مقاومت در چه محدوده‌ای قرار گرفته است. سپس به‌دنبال مولفه‌های تابلوخوانی در سهم مانند سرانه‌ی خرید به فروش در سهم، رفتار قیمتی سهم و دیگر مولفه‌ها باشید. در این صورت میتوان اقدام به اتخاذ موقعیت خرید و یا فروش در سهم بود.

۴. حواستان به سواستفاده‌گرهای بازار باشد. این افراد به‌دنبال ایجاد حجم های‌مشکوک در سهم هستند. آن‌ها با درست کردن صف‌های خرید و فروش متناوب، سهم را در قیمت‌های پایین می‌خرند و همان سهم را در قیمت‌های بالا به‌فروش می‌رسانند. این اتفاق توسط افراد حقیقی در سهم‌های کوچک و توسط شرکت‌ها در سهم‌های بزرگ‌تر اتفاق می‌افتد. هدف از به‌کارگیری این ترفند سوق دادن قیمت به سمتی است که خریداران قصد رساندن سهم به آن را دارند. این کار در طول چند روز باعث درست شدن جو روانی و عطش خرید در سهم شده و ممکن است برای سهم صف خرید بسازد.

سخن آخر

در این مقاله از سایت آموزش چراغ به بررسی حجم مشکوک در بورس و کاربردها و نحوه‌ی سیگنال‌گیری با استفاده از آن صحبت کردیم. گفتیم که حجم مشکوک، یکی از مهم‌ترین و بهترین پارامترها در انتخاب سهم در بازار سرمایه یا بورس می‌باشد. حجم مشکوک آن‌قدر مهم است که هم یک فاکتور مهم در تابلوخوانی و هم یک فاکتور مهم در تحلیل تکنیکال سهام به شمار می‌آید. معمولاً رخ دادن آن، موجب تغییر روند سهام و سیگنال خرید و فروش به بازار است. چراغ ، به‌عنوان نسل پلتفرم آموزش و کاریابی در تلاش است تا با بیان نکات آموزشی مهم در زمینه‌ی کار و سرمایه‌گذاری به شما برای رسیدن به موفقیت در این زمینه‌ها کمک نماید.

حجم مبنا در بورس و فرابورس چیست؟

فعالیت در بازار بورس همواره با ریسک همراه است؛ سازمان بورس و اوراق بهادار از سال 1382 برای کاهش ریسک فعالان این بازار، حجم مبنا را به عنوان ابزاری برای حفظ امنیت سرمایه‌گذاری‌های سهام داران منظور کرده است.

در این مقاله به توضیح کامل این ابزار می‌پردازیم.

حتما بخوانید:

همچنین برای مطالعه مجموعه مقالات آموزشی ” تحلیل بنیادی ” می‌توانید اینجا کلیک کنید.

حجم مبنا چیست؟

به حداقل تعداد سهامی که باید در طول یک روز معامله شود تا قیمت اصلی (پایانی) آن سهم بتواند نوسان مثبت یا منفی داشته باشد، «حجم مبنا» گفته می‌شود.

از حجم مبنا در بورس و فرابورس برای جلوگیری از هیجانات کاذب و آرامش در معاملات و همچنین برای جلوگیری از رشد و یا ریزش کاذب بازار استفاده می‌شود.

میزان حجم مبنا توسط سامانه معاملات به صورت خودکار اندازه گیری می‌شود و هیچ معامله گری در تعیین آن نقشی ندارد.

برای مشاهده حجم مبنای هر سهم در بورس و فرابورس به سایت زیر مراجعه کنید.

حجم مبنا در بورس و فرابورس چیست؟

قیمت پایانی چه ارتباطی با حجم مبنا دارد؟

قیمت پایانی عبارت است از قیمتی که بر اساس میانگین وزنی معاملات هر نماد در یک روز به دست می‌آید. از این جهت، حجم مبنا کاملاً در قیمت پایانی نمادهای بورسی و فرابورسی نقش دارد. در نماد‌های بورسی و فرابورسی برای به دست آمدن قیمت پایانی هر روز عدد حاصل از میانگین وزنی را متناسب با حجم مبنا تعیین شده برای آن نماد تعیین می‌کنند.

قیمت پایانی و حجم مبنا

قیمت آخرین معامله آیا با حجم مبنا ارتباطی دارد؟

آخرین قیمتی که یک سهم بین خریدار و فروشنده معامله می‌شود، قیمت آخرین معامله است و حجم مبنا در آن تاثیری ندارد.

قیمت آخرین معامله و حجم مبنا

چگونگی اثر گذاری حجم مبنا بر قیمت پایانی

شرکتی را در نظر بگیرید که بازه قیمت یک روز آن بین 950 تا 1400 ریال باشد و حجم مبنای آن 2000 سهم می‌باشد. دو حالت ممکن است پیش بیاید:

الف – اگر حجم معاملات سهام کمتر از حجم مبنا باشد.

فرض میکنیم 1000 برگ سهم (برابر با نیمی از حجم مبنا) با میانگین وزنی 1200 ریال معامله شده است:

(قیمت پایانی روز قبل 900 ریال بوده است)

قیمت پایانی روز قبل + [حجم مبنا / (تعداد سهام معامله شده * (قیمت پایانی روز قبل – میانگین وزنی قیمت معامله شده))] = قیمت پایانی

طبق فرمول بالا قیمت پایانی امروز 1050 ریال است.

ب – اگر حجم معاملات سهام بیشتر از حجم مبنا باشد.

قیمت پایانی برابر است با میانگین وزنی همه قیمت‌های معامله شده در طی یک روز معاملاتی.

محاسبه حجم مبنا

بر اساس ابلاغیه دو شرکت بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران، از تاریخ 12 اسفند 98 روش جدید محاسبه حجم مبنا اجرا شده است. بر این اساس محاسبات حجم مبنا در بورس و فرابورس مطابق روال گذشته بعد از پایان آخرین روز معاملاتی هر هفته انجام شده و برای هفته آینده لحاظ می‌گردد.

برای محاسبه فرمول حجم مبنا کافیست، عدد 0.0004 را در تعداد سهام شرکت مورد نظر ضرب کنیم تا حجم مبنای آن شرکت محاسبه شود.

ارزش مبنا

با ضرب کردن حجم مبنای به دست آمده در بالا در قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی هفته ارزش مبنا به دست می‌آید.

لازم است به چند نکته در خصوص ارزش مبنا در شرکت‌های بورسی دقت شود:

برای شرکت‌هایی با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد:

– اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته

برای شرکت‌هایی با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد:

– اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته.

– اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد: حجم تعداد و حجم در بورس چیست مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته.

حجم مبنای سهام فرابورس

برای نخستین بار طبق تصمیم شورای عالی بورس و اوراق بهادار، حجم مبنا برای تمامی شرکت‌های مندرج در بازارهای اول، دوم و پایه فرابورس ایران از دوشنبه ۱۲ اسفندماه سال 98 اعمال شده است.

طبق این دستور حجم مبنا معادل ۴ در ۱۰ هزار تعداد سهام شرکت اعمال می‌شود.

فرابورس ایران اعلام کرد که حداقل ارزش مبنا در بازارهای اول و دوم فرابورس، ۵۰ میلیارد ریال و در تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز بازار پایه به ترتیب ۲۰، ۱۰ و ۵ میلیارد ریال در نظر گرفته شده است.

همچنین حداکثر ارزش مبنا برای شرکت‌های با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر، ۱۲۰ میلیارد ریال تعیین شده است. برای شرکت‌های با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال، حداکثر ارزش مبنا ۱۰۰ میلیارد ریال خواهد بود.

بر پایه این اطلاعیه، تعداد حجم مبنای هر سهم، بر اساس قیمت پایانی سهام در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می‌شود. همچنین در صورت اعمال اقدامات شرکتی، تغییرات حجم مبنا بر اساس مقررات و با رعایت نصاب‌های این مصوبه محاسبه و اعمال می‌شود.

آیا حجم مبنا در بورس و فرابورس سرمایه‌گذاری را مطمئن‌تر می‌کند‌؟ (معایب ومزایا)

حجم مبنا از شیب ناگهانی قیمت جلوگیری می‌کند و همچنین مانع از ایجاد قیمت کاذب می‌شود.

هنگامی که حجم معاملات از حجم مبنا بسیار پایین تر است، نوسان قیمت وجود ندارد و به اصطلاح سهم خشک می‌شود؛ برای رفع این مشکل سازمان بورس در یک بازه زمانی معین، نماد سهام را بدون هیچگونه حجم مبنا و یا دامنه نوسان باز می‌کند تا قیمت سهم بر اساس عرضه و تقاضا مشخص شود.

یکی دیگر از تاثیرات حجم مبنا در هنگام تشکیل صفوف خرید و یا فروش است که حجم مبنا نوسان قیمت را در روند نزولی و یا صعودی کند میکند و باعث بلوکه شدن مقدار زیادی پول می‌گردد.

سازمان بورس و اوراق بهادار همواره در پی آن بوده که سرمایه‌گذاری در این بازار را امن‌تر کند.

با وجود معایب در کنار مزایا، حجم مبنا به عنوان ابزاری کارآمد و اطمینان دهنده معرفی شده است تا به حفظ آرامش سرمایه گذاران کمک کند.