” در مواردی که بانک عامل جعاله می باشد باید در قرارداد جعاله، اختیار بانک برای واگذاری انجام قسمتی از عمل معین به غیر تحت عنوان جعاله ثانوی و یا هر عنوان دیگر قید شود. در این صورت بانک مکلف است بر عملیات اجرائی و نحوه مصرف و واریز وجوه نظارت نماید.
ریسکهای انتشار صکوک
صکوک به‌عنوان یکی از محصولات اوراق بهادار کردن دارایی‌ها، جمع کلمه عربی «صک» و معرب واژه چک در زبان فارسی بوده و نوعی اوراق بهادار اسلامی جایگزین اوراق قرضه است که با درگیرکردن یک دارایی مشخص فیزیکی و به میان آوردن قراردادهایی مانند اجاره و مضاربه منطبق با قانون بانکداری بدون ربا است.
صکوک طبق استاندارد شماره 17 سازمان حسابداری و حسابرسی نهادهای مالی اسلامی، عبارتست از گواهی‌هایی با ارزش اسمی یکسان که پس از اتمام عملیات پذیره‌نویسی، بیانگر پرداخت مبلغ اسمی مندرج در آن توسط خریدار به ناشر است و دارنده آن، مالک یک یا مجموعه‌ای از دارایی‌ها، منافع حاصل از دارایی یا ذی‌نفع یک پروژه یا یک فعالیت سرمایه‌گذاری خاص می‌شود. بر این اساس، صکوک به 14 نوع صکوک اجاره، سلم، استصناع، مرابحه، مشارکت، مضاربه، نماینده سرمایه‌گذاری، مزارعه، مساقات، ارائه خدمات، حق‌الامتیاز، مالکیت دارایی‌هایی که در آینده ساخته می‌شود، مالکیت منافع دارایی‌های موجود و مالکیت منافع دارایی‌هایی که در آینده ساخته می‌شود، طبقه بندی می‌شود. در این مقاله انواع ریسکهای انتشار صکوک معرفی و تشریح شده اند.
ریسکهای انتشار صکوک
واژه ريسك به عدم قطعيت يا ایجاد تغيير در پی برخی اتفاق ها يا تصميم ها اشاره دارد. در حقیقت ريسك، ناشي از امكان انحراف نسبت به نتيجه مورد انتظار می باشد. امور سرمایه گذاری و رشد اقتصادي بدون پذیرش ريسك امکانپذير نمی باشد. يكي از مفاهيم بنيادي در مباحث سرمايه گذاري و جزء لاينفك فعاليت در بازارهاي مالي، ريسك است.
ریسک در ابزارهاي مالی اسلامی در اثر عوامل گوناگونی مانند تغییر شاخص هاي اقتصادي و مالی نظیر سطح قیمت ها، نرخ ارز و یا مسائل غیراقتصادي و غیرمالی نظیر نیروي انسانی و قوانین ایجاد می شود. ریسک صکوک از ابعاد مختلفی طبقه بندی می شود. در این مقاله ریسک صکوک به دو دسته ریسک مشترک و ریسک اختصاصی طبقه بندی شده است. با توجه به آمارها، اوراق مشارکت، اجاره، مضاربه، استصناع، مرابحه و سلف پرکاربردترین ابزارهاي تأمین مالی اسلامی در جهان هستند. از جمله مهم ترین ریسک هاي مشترك این اوراق می توان به ریسکهای اعتباری، نقدشوندگی، عملیاتی، تورم، بازار، شریعت و عدم جمع آوری وجوه به میزان کافی اشاره داشت.
ریسک اعتباري: عبارتست از خطر ناموفق شرایط اوراق مضاربه چیست بودن طرف قرارداد در اجراي به موقع و کامل تعهدات خود، مطابق با مفاد قرارداد. طبق نظر کارشناسان امر، اوراق سلف، بیشترین ریسک اعتباري و اوراق مضاربه و مشارکت کمترین ریسک اعتباری را دارا هستند. ریسک اعتباری در اوراق سلف به دلیل اینکه سرمایه گذار در ابتداي قرارداد، کل مبلغ قرارداد را در اختیار ناشر قرار دهد و کالا یا وجه مورد نظر را بعداً دریافت می کند، بیشترین میزان و در اوراق مشارکت و مضاربه به دلیل اینکه دو طرف قرارداد در سود و زیان شریک هستند، کمترین میزان است.
ریسک نقدشوندگی: عبارتست از سهولت معامله در بازاري خاص. طبق نظر کارشناسان، اوراق سلف، بیشترین و اوراق اجاره و مرابحه کمترین میزان ریسک نقدشوندگی را دارا هستند. ریسک نقدشوندگی در اوراق سلف به دلیل حرمت شرعی خرید و فروش اوراق سلف در بازار ثانویه بیشترین و در اوراق اجاره و مرابحه، به دلیل داشتن سود ثابت و نبود ابهامات شرعی درباره بازار ثانویه این اوراق، کمترین است.
ریسک عملیاتی: عبارت است از ریسک زیان هاي منتظره یا غیرمنتظره ناشی از شکست یا نقص درفرایندها، منابع انسانی، عملکرد نامناسب و فناور. طبق نظر کارشناسان، اوراق مضاربه، بیشترین و اوراق مرابحه کمترین ریسک عملیاتی را دارا هستند. ریسک عملیاتی در اوراق مضاربه به دلیل سود انتظاری این اوراق و اینکه در پایان با توجه به نوع فعالیت اقتصادی و میزان سود حاصله تقسیم می شود، بیشترین و در اوراق مرابحه، به دلیل ساختار ساده و واضح، کمترین میزان است.
ریسک تورم: عبارت است از وضعیتی در اقتصاد که سطح عمومی قیمت ها به طور بی تناسب، مداوم و معمولا به صورت برگشت ناپذیر، افزایش می یابد.طبق نظر کارشناسان امر، ریسک تورم در اوراق مرابحه بیشترین و در اوراق مضاربه کمترین میزان است.
ریسک بازار: عبارتست از ریسک ایجاد شده از ابزارها و دارایی هاي معامله شده در بازار. ، اوراق مضاربه و مشارک به دلیل اینکه بیشترین تأثیر را از ریسک ابزارهاي سرمایه، نرخ بهره و نرخ ارز می گیرند، بیشترین ریسک بازار را دارا هستند و اوراق مرابحه و اجاره با توجه به داشتن سود ثابت و کمترین تأثیر از ریسک هاي نرخ بهره و نرخ ارز، داراي کمترین ریسک بازار هستند.
ریسک شریعت:ریسک شریعت در دو سطح نوع عقد و ماهیت قرارداد ابزار مالی اسلامی و نوع طراحی هر ابزار مالی اسلامی جایگاه دارد. به همین دلیل، اوراق سلف به دلیل برخی ابهامات شرعی بیشترین ریسک شریعت را دارا است و اوراق اجاره و مضاربه، داراي کمترین ریسک شریعت هستند.
ریسک عدم جمع آوري وجوه به میزان کافی: بیشترین ریسک عدم جمع آوري وجوه در اوراق سلف، اجاره و مرابحه است زیرا در این اوراق، بحث پیش خرید یا اجاره مطرح است که بایستی وجوه به میزان کافی جمع آوري شود تا قرارداد را منعقد گردد ولی در اوراق مضاربه و مشارکت که بحث تجارت و شراکت مطرح است و نیازی جمع آوری دقیق مبالغ نمی باشد، کمترین ریسک وجود دارد.
هر یک از صکوک ریسکهای اختصاصی نیز دارند. به عنوان مثال اوراق اجاره دارای 15 نوع ریسک می باشد که به دلیل مفصل بودن مبحث از معرفی آنها در این مقاله اجتناب می شود. ریسکهای اختصاصی اوراق صکوک بطور خلاصه در جدول ذیل نمایش داده می شود:
قرارداد مضاربه برای فعالیت در بورس را فراموش نکنید!
در وضعیت فعلی اقتصاد ایران، بیش از هر زمانی تب و تاب بازار بورس به چشم می‌خورد. ورود روزافزون افراد به بورس سبب شده است تا سرمایه‌گذاری در بورس به عنوان فعالیتی عمومی در بین مردم شناخته شود و موضوعات حقوقی مختلفی حول فعالیت در بورس شکل بگیرد. به دلیل آنکه فضای بورس، تخصصی بوده و نیاز به داشتن اطلاعات در خصوص فعالیت در آن ضروری است، برخی متقاضیان ورود به بورس که دارای تخصص و تجربه کافی در بورس نیستند ترجیح می‌دهند تا از راهنمایی و مهارت برخی اشخاص حقوقی یا حقیقی در این زمینه استفاده کنند تا از مزایای سرمایه‌گذاری در بورس بهره‌مند شوند.
پیش از این در وینداد، در خصوص استفاده از قرارداد سبدگردانی برای فعالیت در بورس مطالبی نوشته‌ایم. در این مطلب قصد داریم تا ورود به بورس و فعالیت در آن را در بستر قرارداد مضاربه بررسی کنیم و امکان این نوع فعالیت را تحلیل کنیم.
- 1) موفقیت در بورس، نیازمند تخصص و تجربه است!
- 2) یکی از نزدیکانم روش‌های سودآوری در بورس را به خوبی می‌شناسد!
- 3) قرارداد مضاربه، سرمایه از من، کار از تو!
- 4) تنظیم یک قرارداد مضاربه دقیق برای آغاز فعالیت در بورس!
- 5) مشاوره با کارشناسان حقوقی را برای تنظیم قرارداد مضاربه فراموش نکنید!
موفقیت در بورس، نیازمند تخصص و تجربه است!
انگیزه سرمایه‌گذاری و کسب سود در میان مردم همواره وجود داشته است و شرایط اوراق مضاربه چیست هر شخصی روشی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کند. بازار بورس به دلیل ظرفیت‌های بالایی که برای سرمایه‌گذاری دارد، این روزها گزینه مناسبی به شمار می‌رود.
موفقیت در عرصه بورس نیازمند آگاهی‌های مختلف اقتصادی و حقوقی است که البته تمام افراد دارای این اطلاعات نیستند و موارد زیادی دیده شده است که افراد بدون تخصص و آگاهی وارد بورس شده و نه تنها سودی کسب نکرده‌اند بلکه سرمایه خود را نیز از دست داده‌اند. به همین خاطر اشخاص ترجیح می‌دهند تا برای سودآوری بیشتر به متخصصان و اشخاص حقوقی باسابقه بازار بورس اعتماد کنند.
یکی از راه‌هایی که به سرمایه‌گذاران بورسی پیشنهاد می‌شود استفاده از قرارداد سبدگردانی است که طی آن افراد از طریق شرکت‌های کارگزاری رسمی بازار بورس اقدام به فعالیت بورسی می‌کنند تا از زیان‌های مالی تا حد ممکن در امان باشند.
اما سپردن کار به کارگزاران تنها راه حل نیست و ممکن است افراد ترجیحات دیگری داشته باشند. در ادامه به گزینه دیگری که استفاده از قرارداد مضاربه است اشاره میکنیم.
یکی از نزدیکانم روش‌های سودآوری در بورس را به خوبی می‌شناسد!
گاهی ممکن است در افراد نزدیک شما، شخصی باشد که با توجه به مطالعه عمیق بورس و اشراف به تحلیل‌های مختلف اقتصادی و همچنین سابقه زیاد در فعالیت بورسی، مشاور و یاری‌گر بسیار خوبی برای فعالیت بورسی شما محسوب شود. مثلا، خواهر یا برادر و یا دوست معتمدی داشته باشید که بتواند بیش از هر کسی به شما در زمینه فعالیت در بورس و کسب سود در این بازار کمک کند.
در چنین موقعیتی، استفاده از قراردادهای سبدگردانی با کارگزاری‌های رسمی ضرورت خاصی ندارد و شما می‌توانید از مهارت فردی که به او اعتماد دارید استفاده کنید.
اما سوالی که پیش می‌آید این است که آیا از نظر حقوقی هم همکاری با شخص مورد نظر ممکن است؟ در واقع اگر این امکان وجود دارد، کدام قالب قراردادی مناسب این چنین فعالیتی شرایط اوراق مضاربه چیست است؟
از نظر ما، استفاده از قرارداد مضاربه گزینه مناسبی برای این هدف است. در ادامه قرارداد مضاربه برای فعالیت در بورس را با جزئیات بیشتری شرح می‌دهیم.
قرارداد مضاربه، سرمایه از من، کار از تو!
مطابق ماده ۵۴۶ قانون مدنی ایران، مضاربه عقدی است که به موجب آن احد متعاملین (یکی از طرف‌های قرارداد) سرمایه می‌دهد با قید اینکه طرف دیگر با آن تجارت کرده و در سود آن شریک باشند. صاحب سرمایه، مالک و عامل، مضارب نامیده می‌شود .
در واقع مضاربه عقدی است که در آن تقسیم سود حاصل از سرمایه مابین مالک و مضارب صورت می‌گیرد که البته این سود همیشگی و قطعی نیست و ممکن است در مواردی سودی نیز عاید طرفین نشود.
با توجه به این تعریف می‌توان متوجه شد که قرارداد مضاربه بستر درست و مناسبی برای فعالیت بورسی با اشخاص حقیقی است. توسط قرارداد مضاربه، شما می‌توانید به یک شخص حقیقی مانند دوستتان که در بورس سابقه و تخصص دارد، سرمایه خود را بدهید و او با انجام فعالیت‌های بورسی، سودهای بیشتری به سرمایه شما اضافه کند. در نهایت هم مطابق آنچه در قرارداد مضاربه ذکر شده، سود به دست آمده به شکل درصدی بین شما (مالک سرمایه) و دوستتان (عامل یا مضارب) تقسیم می‌شود.
تنظیم یک قرارداد مضاربه دقیق برای آغاز فعالیت در بورس!
تا کنون متوجه شدیم که قرارداد مضاربه برای فعالیت در بورس به لحاظ قانونی مانعی ندارد و می‌توان از آن استفاده کرد. اما در این قسمت می‌خواهیم با مهم‌ترین نکات قرارداد مضاربه برای فعالیت در بورس آشنا شویم.
طرفین قرارداد: در این بند باید مشخصات و نشانی دقیق مالک و مضارب قید شود.
موضوع مضاربه: انجام معاملات بورسی سهام و کالا در بازار بورس و یا هر نوع تجارت و خرید و فروش سهم دیگری که مضارب برای مالک سودآور تشخیص دهد می‌تواند موضوع مضاربه قرار بگیرد.
میزان سرمایه: مقدار دقیق سرمایه‌ای که مالک به مضارب واگذار می‌کند به دقت نوشته شود.
مدت مضاربه: با توجه به توافق طرفین نوشته می‌شود مثلا طرفین می‌توانند یکسال تمام (با ذکر دقیق تاریخ) را مبنای مدت قرارداد قرار بدهند.
نحوه تقسیم سود: در این بند بایستی نحوه محاسبه تقسیم سود نوشته شود. به طور مثال ذکر شود که سهم هر یک از طرفین پنجاه درصد بوده و توسیه حساب به شکل ماهانه یا سالانه انجام می‌پذیرد.
حل اختلافات ناشی از قرارداد: نباید فراموش کرد که هرچند در فرض این مطلب مضارب و مالک سرمایه به نوعی اعتماد ناشی از خویشاوندی به یکدیگر دارند، اما ممکن است اختلافات حقوقی و تجاری زیادی در میانه راه مضاربه به وجود بیاید. به همین منظور ارجاع اختلافات به داوری می‌تواند گزینه مناسبی برای طرفین باشد. اهمیت زیادی دارد که داور مورد نظر به مباحث حقوقی بورس و معاملات آن تسلط داشته باشد تا گره‌گشای اختلافات باشد.
محرمانگی اطلاعات: با توجه به آنکه مضارب برای فعالیت بهتر، نیازمند اطلاعات تجاری مالک است، به نظر می‌رسد محافظت از اطلاعات و اسرار تجاری مالک اهمیت زیادی پیدا کند. به همین خاطر نباید از بند محرمانگی اطلاعات در قرارداد مضاربه غافل شد.
در آخر نیز بندهای دیگری مانند تعداد نسخه‌های قرارداد و… می‌تواند اضافه شود.
مشاوره با کارشناسان حقوقی را برای تنظیم قرارداد مضاربه فراموش نکنید!
هر چند در این مطلب نکات مهمی در مورد قرارداد مضاربه برای فعالیت در بورس گفته شد اما همچنان نقاط پر اهمیت زیادی در تنظیم این قرارداد وجود دارد که می‌تواند در هر مورد تفاوت‌های حقوقی را رقم بزند. به همین خاطر توصیه میکنیم از تخصص کارشناسان امور قراردادهای وینداد برای راهنمایی در راه تنظیم قرارداد مضاربه و در پی آن کسب سود از بازار بورس، استفاده کنید.
شرایط اوراق مضاربه چیست
قرارداد مضاربه
- تیم پشتیبانی دادپویان
- قراردادها, مقالات حقوقی
قرارداد مضاربه در این مقاله با قرارداد مضاربه، نکات قرارداد مضاربه شرعی، شرایط قانونی بودن قرارداد مضاربه، سود قرارداد مضاربه، ابطال قرارداد مضاربه و ضرر در قرارداد مضاربه آشنا شوید. جهت مشاوره حقوقی تخصصی راجع به قرارداد مضاربه می توانید با وکلای پایه یک دادگستری موسسه حقوقی دادپویان مشاوره تلفنی یا مشاوره حضوری داشته باشید. از طریق سیستم رزرواسیون […]
وام مرابحه چیست و چه شرایطی برای دریافت دارد؟
وام مرابحه از جمله وام‌هایی است که کاربرد گسترده‌ای از صنایع گرفته تا امروز شخصی را در بر می‌گیرد. البته شرایط خاص این نوع از وام، باعث شده تا به‌جای محوریت پول، کالا محوریت و موضوعیت پیدا کند. به همین علت است که مرابحه بیشتر برای کسب و کارها مورد استفاده قرار می‌گیرد تا موارد جزئی و فرعی.
وام مرابحه چیست؟
آشنایی با انواع وام بانکی کمک می‌کند تا ظرفیت سیستم بانکداری کشور نهایت استفاده شود. وام مرابحه یکی از انواع وام‌های بانکی است که متاسفانه کمتر شناخته شده و کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع از وام بانکی در واقع از جمله عقود اسلامی است که برای پیشبرد اهداف تجاری و بهبود شرایط زندگی تعبیه شده است.
در سال‌های اخیر وام مرابحه توسط سیستم بانک مرکزی ابلاغ و روند بهبود آن شکل گرفته است. این وام از جمله وام‌هایی است که در راه تحقق بانکداری اسلامی به شکل اجرایی درآمده و به نظر می‌رسد در سال‌های آتی، استفاده از مرابحه چه برای کسب و کارها و چه استفاده شخصی و خانوادگی از آن، افزایش پیدا کند.
وام عقد مرابحه به چه معناست؟
برای بسیاری از افراد، کلماتی مثل وام مضاربه و وام مرابحه آن‌قدر سخت تلفظ می‌شود که حتی برای تحقیق در مورد آن نیز تمایلی ندارند. این در حالی است که استفاده از برخی وام‌ها، کمک بزرگی برای کسب و کارهای بزرگ و کوچک و حتی برخی کارهای شخصی است و می‌تواند گره‌گشا باشد.
وام مرابحه از جمله وام‌هایی است که کاربرد گسترده‌ای از صنایع گرفته تا امروز شخصی را در بر می‌گیرد. البته شرایط خاص این نوع از وام، باعث شده تا به‌جای محوریت پول، کالا محوریت و موضوعیت پیدا کند. به همین علت است که مرابحه بیشتر برای کسب و کارها مورد استفاده قرار می‌گیرد تا موارد جزئی و فرعی. البته برای برخی خریدها مثل خرید مسکن یا خرید زمین به‌صورت شرایط اوراق مضاربه چیست شخصی، که نوعی کالای سرمایه‌ای به‌حساب می‌آید نیز وام مرابحه کاربردهای خاص خود را پیدا می‌کند.
اما مرابحه دقیقا چیست؟ وام مرابحه به عقد قراردادی گفته می‌شود که در آن فروشنده کالا به‌صورت دقیق قیمت خرید کالا را بیان کرده و سودی که قرار است بر روی آن افزوده شود را نیز به اصل مبلغ کالا اضافه می‌کند. نحوه پرداخت قیمت کالا نیز می‌تواند به‌صورت نقدی یا مدت‌دار باشد. همچنین شرایط مدت‌زمان بازپرداخت نیز در قرارداد مرابحه مشخص شده و می‌تواند به‌صورت اقساط مساوی یا غیر مساوی معین شود.
لازم به ذکر است که در برخی از انواع وام مرابحه، هزینه‌های مختلفی که از خرید تا انبارداری و حتی بیمه کالا پرداختی می‌شود، همگی در میزان مبلغ اضافه شده به اصل قیمت کالا، افزوده می‌شود. همچنین ممکن است برخی تخفیف‌ها از طریق تولیدکننده یا توزیع‌کننده به خریدار (بانک) داده شود که باید در قرارداد ذکر گردد.
بازپرداخت وام مرابحه نیز بسته به نوع عقد قرارداد می‌تواند متفاوت باشد. برای مثال بسیاری از بانکها وام مرابحه خرید خودرو را تا ۵ سال و برخی دستگاه و تجهیزات صنعتی را تا ۳ سال تعیین کرده‌اند. اخیرا یک بانک نیمه‌خصوصی، حداکثر زمان یکی از طرح‌های تسهیلاتی خود را که بر اساس بیع مرابحه بنیان گذاشته شده، تا ۱۰۰ ماه اعلام کرده و سقف سود را تا ۱۸ درصد معین می‌کند.
چه بانک‌هایی وام مرابحه می‌دهند و شرایط آن ها چگونه است؟
با توجه به اینکه مرابحه از جمله وام‌هایی است که کاربرد زیادی در صنعت به خود گرفته، اکثر بانکها با قوانینی تقریبا مشابه اقدام به پرداخت وام مرابحه می‌کنند. حتی بسیاری از بانکها با ارائه کارت اعتباری مرابحه تلاش کرده‌اند تا هم دریافت این نوع از وام بانکی را ساده‌تر کنند و هم روند استفاده از این وام با سهولت بیشتری صورت پذیرد.
در حال حاضر برخی از بانک‌هایی که وام مرابحه را در دستور کار خود قرار داده‌اند عبارت‌اند از:
- بانک ملی ایران
- بانک سپه
- بانک صادرات
- بانک ملت
- بانک ایران‌زمین
- بانک انصار
- بانک تجارت
- بانک کشاورزی
- بانک رفاه
- و…
بانک‌های مختلف حتی علاوه بر مشخص کردن وام مرابحه به‌صورت مشخص، برخی از طرح‌های ویژه پرداخت تسهیلات را بر اساس عقد مرابحه ایجاد کرده‌اند. اطلاع از طرح‌های مختلف بانکها می‌تواند به افراد برای اخذ وام صحیح کمک کند. در این زمینه استفاده از مشاورانی که به‌صورت تخصصی در زمینه وام و تسهیلات فعال هستند، بهترین راه است.
نحوه بازپرداخت و میزان سود بانکی وام مرابحه نیز کاملا وابسته به نوع قرارداد و بانک مد نظر است. بسیاری از بانکها میزان درصد سود وام مرابحه را بین ۱۵ تا ۲۰ درصد قرار داده‌اند. البته برخی از بانک‌های خصوصی این میزان را بیش از ۲۰ درصد تعیین و در مقابل برخی ویژگی‌های دیگر را به وام مربوطه اضافه نموده‌اند. انتخاب از بین بانک‌های مختلف ارائه‌دهنده وام مرابحه نیز یکی از مشکلاتی است که ممکن است افراد مختلف در هنگام اخذ این نوع وام با آن مواجه شوند. مشخص است که بررسی وام‌های مختلف با استفاده از مشاوران بی‌طرف گزینه مناسبی خواهد بود.
مدارک مورد نیاز وام مرابحه
هر بانک قوانین خاص خود را برای مدارک مورد نیاز وام مرابحه قرار داده است. برخی از این مدارک که به‌صورت عمومی برای اکثر بانکها مورد نیاز است عبارت‌اند از:
- تکمیل دقیق برگ درخواست وام مرابحه
- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی (ترجیحا کارت ملی معتبر) برای اشخاص حقیقی و مدارک محرز کننده هویت اشخاص حقوقی
- مجوز فعالیت از مراجعه ذی‌صلاح مرتبط با صنعت یا کسب و کار
- مدارک دقیق آدرس محل فعالیت
- ارائه مدارک به‌عنوان وثیقه و ضمانت و همچنین ارائه ضامن معتبر بر اساس مبلغ وام مرابحه
برخی سوالات متداول در مورد وام مرابحه
سوالات مختلفی در مورد مرابحه ایجاد می‌شود. هرچند بهتر است برای اطلاعات دقیق در مورد وام مرابحه با کارشناسان وام و تسهیلات گفتگو کنید، اما پاسخ برخی از این سوالات را در ادامه به‌صورت مختصر توضیح می‌دهیم.
وام مرابحه با فروش اقساطی چه تفاوتی دارد؟
در فروش اقساطی نوعی کالا در اختیار شما قرار می‌گیرد که بهای آن را به‌مرور زمان و در اقساط معین‌شده پرداخت می‌کنید. مشخص است که هزینه پرداخت‌شده به‌صورت اقساط، از خرید نقد بیشتر است.
در مرابحه شما به‌صورت کامل از قیمت خرید کالا اطلاع دارید. همچنین می‌دانید که بانک قرار است چه میزان و به چه علت بر روی قیمت کالا بگذارد. همچنین خرید از طریق بیع مرابحه می‌تواند به‌صورت نقد یا اقساط باشد.
مزایای وام مرابحه نسبت به دیگر عقود بانکی چیست؟
هرچند توضیح این موضوع به‌صورت کلی سخت بوده و بهتر است به‌صورت موردی توسط کارشناسان مورد بررسی قرار گیرد؛ اما در پاسخ کلی به این سوال می‌توان به برخی نکات اشاره کرد.
قرارداد بانکی چیست؟ | انواع قراردادهای بانکی را بشناسید
قرارداد بانکی چیست؟ از قرارداد های بانکی چه می دانید؟ انواع قرارداد های بانکی را در این مطلب بخوانید. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید تا اطلاعات مفیدی در خصوص انواع قرارداد بانکی کسب نمایید.
وکلای وکیل پرس آماده ارائه مشاوره حقوقی به شما هستند و پیشنهاد میکنیم برای هرگونه سوال از دعاوی بانکی و یا هر گونه مشاوره حقوقی رایگان با وکیل بانکی،مشاوره حقوقی تلفنی، آنلاین و یا مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری با وکیل پرس در ارتباط باشید.
قرارداد بانکی چیست ؟
قرارداد در لغت به معنای تراضی طرفین معامله می باشد که به موجب آن طرفین ملزم می گردند که به توافقات منعقده عمل نمایند. قرارداد ممکن است به صورت کتبی و یا شفاهی منعقد گردد که قرارداد کتبی به دلیل شفافیت موضوع ضمانت اجرای بالاتری برخوردار می باشد.
قراردادهای بانکی به قراردادهایی گفته می شوند که بین بانک و افراد منعقد می گردد و چنانچه هر یک از طرفین به مفاد قرارداد عمل ننمایند، این عمل دارای ضمانت اجرا می باشد. بدین معنا که در صورت تخطی از مفاد قرارداد توسط یکی از طرفین، برای طرف مقابل قانونا حق پیگیری و احقاق حق وجود دارد.
یکی از اصلی ترین شروط یک قرارداد دارا بودن رضایت در امضاء می باشد. این گونه استنباط می گردد که زمانی که فردی قراردادی را با بانک منعقد و آن را امضا می نماید در واقع رضایت خود را اعلام می نماید. البته گاهی طرف مقابل بانک که اقدام به امضاء قرارداد فی مابین خود و بانک می نماید مدعی جهل و اشتباه می گردد که چنین امری پس از امضاء قرارداد مزبور شرایط اوراق مضاربه چیست بسیار دشوار خواهد بود و به راحتی قابل اثبات نیست.
انواع قراردادهای بانکی
قراردادهای بانکی دارای انواع متعددی می باشند که اهم آن ها عبارتند از:
1) قرارداد قرض الحسنه
2) قرارداد سپرده مدت دار
3) قرارداد فروش اقساطی
4) قرارداد مشارکت مدنی
5) قرارداد اجاره به شرط تملیک
6) قرارداد مضاربه
8) قرارداد خرید دین
9) قرارداد جعاله
10) قرارداد مزارعه
قرارداد قرض الحسنه
قراردادهای قرض الحسنه همانطور که از نام آن ها متبادر می گردد، قرض محسوب و از این جهت که قرض می باشند سود به آن ها تعلق نمی گیرد. قراردادهای قرض الحسنه به دو دسته تقسیم می شوند :
- قرارداد قرض الحسنه سپرده جاری
- قرارداد قرض الحسنه سپرده پس انداز
این موضوع در بند الف ماده 3قانون عملیات بانکی بدون ربا نیز آمده است.
قرارداد سپرده مدت دار
سپرده ای است که افراد اعم از حقیقی و حقوقی سرمایه خویش را برای مدت طولانی در نزد بانک می سپارند و در این مواقع به سپرده افراد سود روز شمار تعلق می گیرد.
قرارداد فروش اقساطی
قرارداد فروش اقساطی نیز از معنای تحت الفظی آن دور نیست، در این قرارداد عین به بهایی معین به مشتری واگذار می گردد و چنین مقرر می گردد که اقساط عین فروخته شده در سر رسیدهای معین به بانک پرداخت گردد.ا قساط بانک ممکن است به صورت مساوی و یا غیر مساوی در نظر گرفته شود.
برخی از موارد فروش اقساطی عبارتند از:
- فروش اقساطی مسکن
- فروش اقساطی وسایل حمل و نقل
- فروش اقساطی ماشین آلات و تاسیسات و…
قرارداد مشارکت مدنی
قرارداد مشارکت مدنی به قراردادی گفته می شود که بدین وسیله اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی به صورت مشترک و جهت انجام کار معین، سرمایه های مادی و معنوی خود را به صورت سهم الشرکه های نقدی و غیر نقدی قیمت گذاری می نمایند. در این نوع از قرارداد، اعطای سهم الشرکه به منظور به دست آوردن منفعت در آینده مشارکت انجام می‌شود پس قرارداد مشارکت مدنی یک نمونه قرارداد مشارکت در کار و سرمایه است .
قراردادهای مشارکت مدنی انواع مختلفی دارد اما از بین همه قراردادهای مشارکت مدنی اهم آن ها عبارت است از :
- قرارداد مشارکت در ساخت
- قرارداد مشارکت مدنی با بانک
- قرارداد مشارکت مدنی خصوصی
قرارداد اجاره به شرط تملیک
قرارداد اجاره به شرط تملیک، تلفیقی از بیع و اجاره است و چنین در نظر گرفته می شود که مال الاجاره هایی که مستاجر پرداخت می نماید به عنوان ثمن معامله جهت خرید مال الاجاره منظور گردد. بدین صورت که مستاجر پس از پرداخت آخرین مبلغ حق الاجاره مالک مال الاجاره می گردد.
قانون گذار در مواد ،12،11،10 قانون عملیات بانکی بدون ربا اجاره به شرط تملیک را پیش بینی نموده است و در واقع این امر یکی از تدابیر حمایتی قانون گذار برای افراد می باشد. تا از این طریق بتوانند با شرایط بهتری مالک خانه شوند.
ماده 10:”بانک ها می توانند، به منظور ایجاد تسهیلات لازم جهت گسترش امور صنعت و معدن، کشاورزی و خدمات اموال منقول را بنا به درخواست مشتری و تعهد او مبنی بر خرید و مصرف و یا استفاده مستقیم مال و یا اموال مورد درخواست خریداری نموده و با اخذ تامین به صورت اقساطی به مشتری بفروشند.”
ماده 11 :”بانکها می‌توانند، به منظور ایجاد تسهیلات لازم جهت گسترش امور صنعت و
معدن، کشاورزی و خدمات اموال منقول را بنا به‌درخواست مشتری و تعهد او مبنی بر
خرید و مصرف و یا استفاده مستقیم مال و یا اموال مورد درخواست خریداری نموده و بااخذ تأمین به صورت‌اقساطی به مشتری بفروشند”.
ماده 12 :” بانکها می‌توانند، به منظور ایجاد تسهیلات لازم جهت گسترش امور خدماتی، کشاورزی، صنعتی و معدنی، اموال منقول و غیر منقول را‌بنا به درخواست مشتری و تعهد او مبنی بر انجام اجاره به شرط تملیک و استفاده خود، خریداری و به صورت اجاره به شرط تملیک به مشتری واگذار‌نمایند”
قرارداد شرایط اوراق مضاربه چیست مضاربه
بدین معناست که بانک کل سرمایه مورد نیاز جهت انجام یک فعالیت را متحمل می گردد و طرف دیگر که با بانک قرارداد مضاربه منعقد می نماید عامل می باشد که با سرمایه مزبور فعالیتی را انجام می دهد و در نهایت هر دو طرف در سود و زیان با یکدیگر شریک می گردند.
در تعریف عقد مضاربه باید بگوییم مضاربه قراردادی است که میان عامل و صاحب سرمایه ( مالک ) بسته شده و به این صورت است که عامل با سرمایه صاحب مال به تجارت پرداخته و در برابر آن به نسبت درصدی در سود با وی شریک می‌شود که البته اگر سودی به دست آید آن را با دارنده مال بر پایه قرارداد تقسیم می‌کند .
قانون گذار در ماده 9 قانون عملیات بانکی بدون ربا عقد مضاربه را پیش بینی نموده است و چنین آورده است:
” بانکها می‌توانند به منظور ایجاد تسهیلات لازم جهت گسترش امور بازرگانی
در چهار چوب سیاستهای بازرگانی دولت، منابع مالی لازم را بر اساس قرارداد مضاربه
در اختیار مشتریان با اولویت دادن به تعاونیهای قانونی قرار دهند”
قرارداد سلف
سلف به معنای پیش فروش می باشد. در این قرارداد مشتری محصول خود را پیش از موعد به بانک می فروشد و مبلغ آن را نقدا دریافت می نماید اما محصول را در آینده تحویل می دهد. سلف در واقع حواله ای است که نسبت به اوراق مشارکت امنیت بالاتری نیز دارد.
قرارداد سلف می تواند کمک شایانی به تولید کنندگان داشته باشد چرا که افرادی که در روند تولید قرار دارند، ممکن است با کمبود منابع مالی مواجه گردند که در این صورت با فروش محصولات کشاورزی و صنعتی خود می توانند این کمبود را جبران نمایند.
قرارداد خرید دین
قرارداد خرید دین در واقع قرارداد خرید اوراق تجاری به قیمتی پایین تر از مبلغ اسمی آن اسناد می باشد.
بانک ها اسناد تجاری مدت دار مشتریان را شرایط اوراق مضاربه چیست شرایط اوراق مضاربه چیست به کمتر از مبلغی که در اسناد نوشته شده است خریداری می نمایند. و در سر رسید اسناد مزبور مبلغ واقعی نوشته شده بر روی اسناد را دریافت می نمایند.
البته لازم به ذکر است که اسناد تجاری که بانک از مشتریان خریداری می نماید بایستی حقیقی و منشاء آن معاملات تجاری باشد تا صدمه ای به اصل مبلغ و سود مورد انتشار قابل برگشت وارد نگردد.
قرارداد جعاله
جعاله عقدی است که قانون گذار در ماده 561 قانون مدنی تعریف آن را آورده است:
“جعاله عبارت است از التزام شخصی به اداء اجرت معلوم در مقابل عملی اعم از اینکه طرف معین باشد یا غیر معین.”
جعاله به سبب آن فردی با دریافت اجرت معینی تعهد می نماید که امری را برای دیگری انجام دهد. به فردی که انجام عمل را بر عهده می گیرد عامل یا پیمانکار گفته می شود.
جعاله قراردادی است که بانک ها به جهت ایجاد تسهیلات لازم برای گسترش امور تولیدی و بازرگانی و خدماتی منعقد می نمایند. با تنظیم قرارداد جعاله به عنوان عامل یا جاعل وارد عمل می شوند.
نحوه اجرای عقد جعاله در مواردی که بانک عامل است این‌گونه است که بانک ضمن انعقاد قرارداد با متقاضی، انجام کار مشخصی را قبول می‌نماید سپس با توجه به شرایط موضوع قرارداد، بانک حسب مورد، تمام یا قسمتی از عملیات اجرایی کار پذیرفته‌شده را طبق قرارداد دوم به غیر وا‌می‌گذارد به‌این‌ترتیب ایفای تعهد می‌کند.
در ماده 68 آیین نامه قانون عملیات بانکی بدون ربا در باب اینکه بانک عامل جعاله باشد چنین آمده است:
” در مواردی که بانک عامل جعاله می باشد باید در قرارداد جعاله، اختیار بانک برای واگذاری انجام قسمتی از عمل معین به غیر تحت عنوان جعاله ثانوی و یا هر عنوان دیگر قید شود. در این صورت بانک مکلف است بر عملیات اجرائی و نحوه مصرف و واریز وجوه نظارت نماید.
تبصره ـ در موارد دیگر بانک جاعل جعاله باشد عامل می تواند با موافقت بانک انجام قسمتی از کار به دیگری واگذار نماید. “
قرارداد مزارعه
قراردادی است که بین مالک زمین یا مالک منافع زمین با عامل منعقد می گردد. قانون گذار در ماده 522 قانون مدنی عقد مزارعه را چنین تعریف نموده است:
“مزارعه عقدی است که به موجب آن احد از طرفین، زمینی را برای مدت معینی به طرف دیگر می دهد که آن را زراعت کرده و حاصل را تقسیم کند.”
حداکثر طول مدت مزارعه یک سال است و اگر موعد محصول دهی زراعتی خاص بیش از یک سال باشد مدت مزارعه یک دوره زراعی است، در این نوع از قرارداد بانکی یکی از طرفین زمین را می دهد و دیگری بر روی زمین کار می کند و منافع و محصول مطابق عرف بین طرفین تقسیم می گردد که البته قرارداد مزارعه دارای شروط خاص خود می باشد از جمله اینکه یکی از طرفین نمی تواند شرط نماید که تمام محصول متعلق به او باشد و….
انواع قرارداد های بانکی در این مقاله به صورت اجمالی مورد بحث قرار گرفت و نقش هر کدام در معاملات آشکار شد. البته بحث و بررسی برخی از قراردادهای فوق نیازمند بحث و بررسی های تخصصی می باشد که در بیان آنها سبب اطاله کلام می گردد از این رو به تعاریف کوتاه و قابل فهم بسنده شده است اما چنانچه نیاز به نکات تکمیلی در این باب می باشید مقاله های مجزا در این مباحث را از دست ندهید.
گروه وکلای وکیل پرس به جهت عدم آگاهی بسیاری از افراد با جرایم و دعاوی بانکی تدبیری اندیشیده است و بدین جهت گروهی از وکلای متخصص در زمینه قراردادها و دعاوی بانکی را گرد هم آورده است.
قراردادهای بانکی چه جور قراردادهایی هستند، میشه توضیح بدید ؟
قراردادهایی هستند که بین بانک و افراد عادی بسته می شوند واگرهر کدام از طرفین به شرایط قرارداد عمل نکنند ، از طریق قانون می توان پیگیری کرد. واین قراردادها انواع متعددی دارند.
اگه کسی قرارداد قرض الحسنه ببنده، آیا بهش سود تعلق میگیره؟
خیر، چون قرض محسوب می شوند، سود به آن ها تعلق نمی گیرد.
سپرده مدت دار یعنی چی؟
یعنی افراد عادی و شرکت ها پول و سرمایه شان را برای مدت زمان طولانی در بانک می گذارند و به این پول و سرمایه که سپرده گفته می شود ، سود روز شمار تعلق می گیرد.
جهت مشاوره حقوقی با وکلای متخصص بانکی با ما در تماس باشید.
دیدگاه شما