اندیکاتور rsi چیست ؛ آموزش اسیلاتور RSI (قدرت نسبی)
اندیکاتور rsi چیست ؛ آموزش اسیلاتور RSI (قدرت نسبی) ؛ جی ولز وایلدر (J. Welles Wilder) در سال 1978 در کتاب معروف خود با نام “مفاهیم جدید در تحلیل تکنیکال” با معرفی اسیلاتور RSI یا همان اسیلاتور قدرت نسبی، تفکر جدیدی را در سیستمهای خرید و فروش با استفاده از تحلیل تکنیکال معرفی کرد. اسیلاتورها به طور کلی به دو دسته با دامنه نوسان نامحدود و دامنه نوسان محدود تقسیم میشوند که به اسیلاتورهای با دامنه نوسان محدود، اسیلاتور (Oscillator) نیز گفته میشود.
شاخص مقاومت نسبی – RSI چیست؟
شاخص مقاومت نسبی شاخصی است که به معامله گران کمک می کند تا با اندازه گیری اندازه نوسانات قیمت حرکت بازار را به دست آورند. معامله گران از شاخص قدرت نسبی برای شناسایی بازارهای بیش از حد فروخته شده و خرید بیش از حد و تعیین زمان باز کردن موقعیت استفاده می کنند.
علاوه بر تعریف RSI ، یک معامله گر همچنین باید بداند چگونه آن را روی نمودار بخواند تا بتواند آن را با موفقیت اعمال کند. RSI به شکل یک خط بین دو حد می تواند مقداری بین 0 تا 100 داشته باشد.
این شاخص توسط معامله گران فنی که در تجارت طیف گسترده ای از طبقات دارایی از جمله سهام ، ارزهای خارجی ، معاملات آتی و غیره تخصص دارند ، اعمال می شود.
واقعیت جالب در مورد ویلیس وایلدر جونیور این است که وی هیچ تجربه مالی قبلی نداشته است. او مهندس مکانیک آمریکایی است و بعداً به املاک و مستغلات توجه می کند. این مانع از این نشد که او به تجزیه و تحلیل فنی روی آورد و به یکی از برجسته ترین چهره ها در این زمینه تبدیل شود.
“بزرگترین دلیل شکست زمانی است که احساسات شما بر برنامه یا سیستم شما غلبه کند.”
ویلیس وایلدر جونیور در کتاب معروف خود “مفاهیم جدید در سیستم های معاملات فنی” در مورد شاخص RSI صحبت کرده است. همچنین مسئول توسعه برخی از مشهورترین شاخص های فنی است که امروزه مورد استفاده قرار می گیرد. مانند شاخص انتخاب کالا (CSI) ، شاخص حرکت جهت دار (DMI) ، سهموی (SAR) ، نشانگر نوسان و موارد دیگر.
اندیکاتور RSI در معاملات سهام چیست؟
شاخص مقاومت نسبی در فرم اولیه خود برای معاملات سهام طراحی شد. اما هنگامی که اثبات اثربخشی آن آغاز شد ، بازرگانان شروع به استفاده از آن در دارایی های دیگر نیز کردند.
با گذشت زمان ، تحلیلگران ارزیابی سهام را با توجه به معیارهای مختلف ، از جمله نسبت P / E ، نسبت P / B ، مقیاس ارزیابی ، تجزیه و تحلیل ترازنامه و غیره آغاز کردند. شاخص مقاومت نسبی در مقایسه با این اقدامات و سایر اقدامات فنی و بنیادی در حال گسترش است.
در واقع ، RSI یک روش عالی برای یک معامله گر برای بدست آوردن تخمین منصفانه از احتمال سهام خاص است. برای انجام این کار ، یک معامله گر باید با مفهوم شاخص قدرت نسبی در معاملات سهام و نحوه عملکرد آن آشنا باشد.
RSI در مقیاس 0 تا 100 برآورد می شود. تفسیر سنتی RSI فرض می کند که هر چیزی بالاتر از ارزش 70 نشان دهنده ارزش بیش از حد یک سهام خاص و خرید بیش از حد بازار است. برعکس – سهام با RSI کمتر از 30 زیر ارزش بازار است – بیش از حد فروخته می شود. اگر RSI مقداری را بین 50٪ – 70٪ نشان دهد ، قیمت به طور کلی بالا در نظر گرفته می شود. از طرف دیگر ، مقادیر بین 30 تا 50 درصد به طور کلی قیمت پایین تری را نشان می دهد.
چگونه سیگنالهای خرید و فروش بیش از حد را هنگام معامله سهام تفسیر کنیم؟
برای اینکه بتوانیم مفهوم RSI را در معاملات سهام بطور کامل درک کنیم ، باید بدانیم که چگونه سیگنالهای خرید بیش از حد و فروش بیش از حد را به اقدامات معنی دار تبدیل کنیم.
هنگامی که از شاخص مقاومت نسبی (RSI) برای شناسایی فروش بیش از حد یا خرید بیش از حد استفاده کردیم ، می توان انتظار تغییر جهت یا تعدیل روند را داشت و از آن بهره برد.
سیگنال های گران فروشی نشان می دهد که فشار فروش در برخی سهام کاهش می یابد و معامله گران باید برای رالی آینده آماده شوند.
برعکس ، سیگنال های خرید بیش از حد زمانی به معنای حرکت سهام است که سهام به سطح شدید قیمت خود می رسد و به زودی شاهد تجدید نظر در بازار خواهد بود.
معامله گرانی که از نقش RSI در معاملات سهام کاملاً آگاه هستند و نحوه بکارگیری صحیح آن را می آموزند قادر به تعیین زمان مناسب برای سیگنال های فروش در RSI باز یا بستن موقعیت ، حفاظت از سرمایه گذاری های خود یا انتقال سرمایه خود به دارایی های دیگر هستند. همچنین برای پیمایش موقعیت هایی که سهام به صورت افقی معامله می کند ، نه در یک جهت خاص به وضوح قابل مشاهده ، مفید است. در برخی موارد ، قیمت ممکن است در محدوده محدودی حرکت کند. این پیش بینی زمان ایجاد روند و مسئولیت گاوها یا خرس ها را دشوار می کند. شاخص مقاومت نسبی (RSI) کمک می کند تا اقدام قیمت را در چشم انداز و درک بهتر تصویر کامل قرار دهیم.
یک نکته اساسی که باید به آن توجه شود ، اجتناب از استفاده از RSI جدا از سایر شاخص ها است. مانند هر شاخص فنی دیگر ، نقاط ضعف خود را دارد. به همین دلیل است که شما نباید تصمیمات تجاری خود را فقط براساس RSI قرار دهید. آن را با سایر شاخص ها ، فنی یا بنیادی ترکیب کنید (به عنوان مثال نوسانگرهای میانگین متحرک). شاخص RSI می تواند شما را گول بزند و ممکن است در معاملات ضرر کنید.
همچنین ، شما همیشه باید به جای تمرکز روی یک دوره کوتاه مدت ، به یک بازه زمانی گسترده تری نگاه کنید. به عنوان مثال RSI را برای مدت محدودی مانند روز معاملاتی اعمال نکنید. از آنجا که این می تواند تحلیل شما را منحرف کند ، که به نوبه خود منجر به از دست دادن تصمیمات تجاری می شود. معامله گران معمولاً RSI را برای جدول زمانی 14 دوره اعمال می کنند (برخی از RSI را برای 2 تا 25 دوره استفاده می کنند). بخاطر داشته باشید که اگرچه یک بازه زمانی طولانی تأثیر منفی روی تحلیل شما نخواهد گذاشت ، اما یک فریم کوتاهتر روی آن تأثیر می گذارد.
نکته آخر اینکه مهم نیست که مدت زمانی که ساز می تواند در منطقه بیش از حد خریداری شده یا بیش از حد فروخته شود فریب خورده باشید. RSI می تواند نشانه هایی از خرید بیش از حد یا طولانی مدت فروش بیش از حد در صورت تقویت روند باشد.
نحوه محاسبه اندیکاتور RSI
برای به دست آوردن میانگین سود در 14 روز گذشته، روزهای مثبت قیمت را با هم جمع میکنیم (منظور از روزهای مثبت، روزهایی میباشد که قیمت آخرین معامله یا قیمت بسته سهم نسبت به روز قبل رشد داشته است) و حاصل را بر 14 تقسیم میکنیم و برای محاسبه میانگین ضرر در 14 روز گذشته، روزهای منفی را با هم جمع میکنیم و حاصل را دوباره بر عدد 14 تقسیم میکنیم.
استفاده از میانگین 14 روزه استفاده نمود. استفاده از زمان کوتاه مدت تر باعث حساستر شدن اسیلاتور و بیشتر شدن دامنه نوسان آن میشود. بهترین کارایی اسیلاتور RSI زمانی است که به باندهای بالا و پایین میرسد.
سرمایه گذارانی که تمایل به انجام معاملات کوتاه مدت دارند و میخواهند اسیلاتور RSI نوسانات کوتاه مدت بازار را نیز به طور مشخص به آنها نشان دهد، میتوانند از بازه زمانی کمتری برای اسیلاتور قدرت نسبی استفاده کنند. استفاده کردن از زمان بلند مدت تر، باعث پیوستهتر شدن نمودار خروجی و باریک شدن دامنه نوسان آن میشود. بنابراین میزان نوسانها در حالت 9 روزه بیشتر از میزان نوسانها در حالت 14 روزه میباشد. حالتهای 9 و 14 روزه در حال حاضر بین کاربران این اسیلاتور محبوبیت بیشتری دارند ولی تحلیل گران بنابر تجربه شخصی خود میتوانند از هر مدت زمان دیگری نیز استفاده کنند. برخی افراد از تعداد روزهای کمتر مانند 7 و 5 استفاده میکنند و برخی دیگر برای صافتر شدن نمودار خروجی و فیلتر کردن نوسانات زائد از اعداد 21 و 28 استفاده میکنند.
تفسیر اندیکاتور RSI
در محاسبات روزانه از میانگینهای 14 روزه و در محاسبات هفتگی از میانگینهای 14 هفتهای استفاده میشود. اسیلاتور RSI بین اعداد 0 تا 100 نوسان میکند و حرکت خط RSI به سمت اعداد بالاتر از 70 نشان دهنده حرکت بازار به سمت خریدهای هیجانی میباشد و حرکت این شاخص به سمت اعداد کمتر از 30، نشان دهنده حرکت بازار به سمت فروشهای هیجانی میباشد.
“واگرایی” نامی است که وایلدر برای پدیدهای که در RSI بالای 70 و یا پایینتر از 30 رخ میدهد، لحاظ نموده است. نوسان غلط سقف یا واگرایی منفی، زمانی رخ میدهد که در یک روند صعودی، اسیلاتور RSI نتواند به قله قبلی خود دست پیدا کند و عدد کمتری را نسبت به آن اختیار کند که این حالت نشان دهنده نزول آتی قیمت سهم میباشد. نوسان غلط کف یا واگرایی مثبت در حالتی رخ میدهد که RSI در یک روند نزولی عدد بالاتری را نسبت به کف قبلی خود اختیار کند که این حالت نشان دهنده صعود آتی قیمت میباشد.
نکته مهم به هنگام استفاده از اندیکاتور RSI
جان مورفی در تجربه شخصی خود در استفاده از اسیلاتور قدرت نسبی متوجه میشود که نکات ارزشمند زیادی در واگراییها و زمانی که RSI از 70 بالاتر و یا از 30 پایینتر میرود، وجود دارد. در بازار فارکس کار با اسیلاتور RSI نکته مهمی وجود دارد که حتماً باید مد نظر قرار گیرد. هنگامی که بازار به سمت خرید هیجانی پیش میرود، هر اخطار زود هنگامی توسط این اسیلاتور میتواند موجب خروج بی موقع از سهم و از دست رفتن بخشی از سود یک روند سودآور شود. در روندهای صعودی قدرتمند بازار، وضعیت خرید هیجانی میتواند برای مدتی ادامه داشته باشد. اخطار اسیلاتور RSI مبنی بر ورود بازار به وضعیت خرید هیجانی برای اقدام به فروش کفایت نمیکند. این نکته در رابطه با زمانی که RSI کمتر از 30 میشود و اخطاری مبنی بر فروش هیجانی توسط این اسیلاتور صادر میشود نیز صادق است. به این صورت که شخص سرمایه گذار صرفاً با ورود قیمت سهم به وضعیت فروش هیجانی نباید نسبت به خرید سهم اقدام کند چرا که وضعیت فروش هیجانی برای اقدام به خرید کفایت نمیکند!
اولین ورود به ناحیه خرید یا فروش هیجانی تنها یک اخطار محسوب میشود. این اخطار به ما میگوید که اسیلاتور قدرت نسبی به منطقه خطر نزدیک شده و نیاز به توجه بیشتری به سیگنال های فروش در RSI حرکت دوم آن میباشد. اگر حرکت دوم نتواند به میزان قبلی خود در قله و یا کف برسد، احتمال وقوع واگرایی وجود دارد که میتواند اخطار قابل اعتمادی برای خرید و یا فروش سهم باشد.
سطح 50، خط میانی برای اسیلاتور قدرت نسبی میباشد و اغلب به عنوان خط حمایت برای روندهای رو به پایین و خط مقاومت برای روندهای رو به بالا عمل میکند. برخی از معامله گران تمایل دارند تا تقاطع RSI با خط 50 را به عنوان مرجع انتخاب کنند و رد شدن از این خط را اخطارهای خرید و فروش ارزیابی کنند.
استفاده از سطوح 30 و 70 به عنوان اخطارهای عمومی
معامله گران فارکس اغلب از RSI برابر 30 و 70 به عنوان اخطارهای خرید و فروش استفاده میکنند. پیش از این متوجه شدیم که حرکت RSI به زیر عدد 30 یک اخطار جدی برای ورود بازار به منطقه فروشهای افراطی میباشد. در چنین زمانهایی معامله گران منتظر وقوع کف میباشند و روند قیمت را برای مشاهده اخطار خرید تعقیب میکنند. آنها زمانی که اسیلاتور قدرت نسبی عدد زیر 30 را نشان میدهد با دقت بیشتری عمل میکنند. خیلی از حالتهای واگرایی و یا کف های دو قلو ممکن است در حالتی که اسیلاتور RSI حالت فروش هیجانی را نشان میدهد رخ بدهد. تقاطع RSI با عدد 30 نقطهای است که برای خیلی از معامله گران اثبات چرخش بازار است و انتظار شروع روند صعودی را دارند. در مقابل در حالت خریدهای افراطی تقاطع با خط 70 را میتوان به عنوان اخطار فروش تلقی نمود.
اندیکاتور Rsi، شاخصی برای اندازه گیری قدرت بازار
بازارهای مالی مخصوصا فارکس مانند یک اقیانوس هستند که راز ماندگاری شما در آن این است که آموزش ببینید یا این که یک غریق نجات حرفهای در کنار خود داشته باشید. برای این که بتوانید خودتان تحلیل کنید نیاز است که به یکی از روشهای تحلیل فاندامنتال، تکنیکال یا سنتیمنتال مسلط باشید. Technical analysis شامل متدها، اسیلاتورها و اندیکاتورهای مختلفی است. در بلاگ امروز قصد داریم یکی از ابزارهای پرکاربرد تحلیل تکنیکال یعنی اندیکاتور Rsi را بررسی کنیم و نکاتی که باید پیرامون آن بدانید را بیان کنیم. اگر فکر میکنید فرصت کافی برای یادگیری ندارید یا نیاز دارید تا در این مسیر همراه داشته باشید میتوانید از کانال VIP فارکس ما استفاده کنید. سیگنالهای این کانال وین ریت بالای 90 درصد دارد، کاملا رایگان است و دارای پشتیبانی 24 ساعته است.
آن چه در این مطلب میخوانیم:
- معرفی اصول تحلیل تکنیکال
- مبانی اندیکاتور RSI
- فرمول محاسبه اندیکاتور اراسای
- کاربردهای Rsi
- نحوه سیگنال گیری از RSI indicator
- بهترین تنظیمات شاخص اراسای برای معاملات روزانه
معرفی اصول تحلیل تکنیکال
قبل از این که به معرفی شاخص قدرت نسبی، سیگنال گیری و تنظیمات مربوط به آن بپردازیم بهتر است ابتدا برخی از اصول را مورد بررسی قرار دهیم. تحلیل تکنیکال روشی برای پیشبینی حرکات قیمت و روندهای آتی بازار است. در علم تکنیکال سعی بر این است که با مطالعه نمودارها و بررسی عملکرد گذشته بازار و مقایسه آن با شرایط فعلی حرکات قیمت را پیش بینی کنیم.
یکی از مزایای Technical analysis این است که تریدرهای با تجربه میتوانند بسیاری از بازارها را به طور همزمان دنبال کنند. 3 اصل در تحلیل تکنیکال وجود دارد که بهتر است قبل از بررسی دقیق Rsi آن را با هم بررسی کنیم:
روند دوست ماست
یک قانون طلایی در تمامی کتابهای تحلیل تکنیکال وجود دارد که شرط موفقیت در بازارهای مالی شناسایی صحیح روند است. شناسایی الگوها و رفتارهای بازار بسیار حیاتی است زیرا این الگوها مرتبا در بازار تکرار میشوند.
تاریخ دوباره تکرار میشود
الگوهای نمودار فارکس بیشتر از 100 سال است که شناخته و طبقه بندی شدهاند. این پترنها معمولا تکرار میشوند. نتایجی که از تحلیل این الگوها به دست آمده است نشان میدهد روانشناسی انسان در طول تاریخ تغییر کرده است.
همه چیز در پرایس اکشن خلاصه میشود
این به این معنی است که قیمت بازتابی از هر چیزی است که در بازار شناخته شده است. عرضه و تقاضا، عوامل سیاسی و سنتیمنتال بازار مواردی هستند که میتوانند قیمت را دست خوش تغییر کنند. اما معمولا تریدرها تغییرات قیمت را مبنای خرید و فروش قرار میدهند و به عواملی که باعث حرکات قیمت میشود بی توجهاند.
مبانی اندیکاتور RSI
اندیکاتور Rsi یک شاخص پیشرو است که در تحلیل تکنیکال استفاده میشود. ار اس ای سرعت و میزان تغییرات اخیر قیمت را اندازه گیری میکند و نقاطی که قیمت در آن به اشباع خرید و فروش رسیده است را نشان میدهد. این اندیکاتور توسط جی.ولز وایلدر (J. Welles Wilder Jr) برای نخستین بار در سال 1978 در کتاب « مفاهیم جدید در سیستم معاملاتی تکنیکال» معرفی شد و جز Indicator های مومنتوم به حساب میآید. اندیکاتورهای مومنتوم ابزاری برای اندازهگیری قدرت و ضعف روند هستند. برای آشنایی بیشتر با انواع Indicator میتوانید به مطلب بهترین اندیکاتورها مراجعه کنید.
شاخص اراسای مخفف عبارات Relative Strength Index است و مانند اندیکاتور استوکستیک عمل میکند و دارای مقیاس 0 تا 100 است. تا زمانی که این شاخص زیر 30 باشد در ناحیه اشباع فروش هستیم و زمانی که بالای 70 باشد در منطقه اشباع خرید خواهیم بود. هنگامی که قیمت در این نواحی باشد احتمال تغییر روند بیشتر است.
RSI بر اساس قانون دوم فیزیک عمل میکند. این اصل بیان میکند یک جسم تا زمانی به حرکت خود ادامه میدهد که نیرو به آن وارد شود. هنگامی که نیرو متوقف شود، می توان انتظار داشت که حرکت متوقف شود، عقب نشینی کند یا حتی روند تغییر کند.
فرمول محاسبه اندیکاتور ار اس ای
معمولا برای محاسبه و رسم اندیکاورها از توابع ریاضی و از طریق میانگیری در بازه زمانی مد نظر استفاده میشود. در Relative Strength Index دوره محاسباتی 14 است یعنی برای به دست آوردن آن از 14 کندل قبلی استفاده میکنیم. این محاسبات بر اساس تایم فریم نیست و فرقی نمیکند که چارت 1 ساعته را بررسی کنید یا 1 روزه را بلکه فقط 14 کندل قبلی اهمیت دارد.
برای محاسبه RSI indicator باید قدرت نسبی را به دست آورید که با تقسیم متوسط سود (Average Gain) به متوسط زیان (Average Loss) محاسبه میشود. این فرمول عبارت است از:
RSI = 100 – (100 /1 + RS)
که RS از تقسیم متوسط سود به متوسط زیان به دست میآید:
RS = Average Gain/ Average Loss
کاربردهای Rsi
- به کمک آن میتوانید روند را تشخیص دهید و تائیدیههای تغییر روند را دریافت نمایید.
- نواحی اشباع خرید و فروش را به کمک آن میتوانید به دست آورید.
- میتواند در کنار سایر اندیکاتورها مورد استفاده قرار بگیرد.
- به کمک آن میتوان سیگنالهای خرید و فروش کوتاه مدت دریافت کرد.
نحوه سیگنال گیری از RSI indicator
این اندیکاتور بین 0 تا 100 در نوسان است و نواحی 30 و 70 نقاط کلیدی هستند که برای تحلیل و تفسیر وضعیت به کار میروند. ناحیه 50 هم مهم است و بهتر است نیم نگاهی به آن داشته باشید. هنگامی که قیمت این خطوط را قطع میکند به معنای سیگنال قطعی برای خرید و فروش نیست بلکه به این معنا است خریداران و فروشندگان به طور افراطی در حال خرید و فروش هستند و هر لحظه امکان تغییر رویه وجود دارد.
روش دیگر تحلیل این شاخص، کشیدن خط روند بر روی نمودار آن است. هنگامی که این خط روند به پایین شکسته میشود زمان فروش و وقتی رو به بالا شکسته میشود موقع فروش است.
به طور کلی هر Indicator ممکن است سیگنالهای فیک ارسال کند برای رفع این مشکل شما باید تنظیمات آن را بهینه کنید. RSI نیز از این قائده مستثنی نیست و میتوانید دوره آن را تغییر دهید. هرچه در محاسبه آن تعداد کندلهای بیشتری دخیل باشد تعداد سیگنالها کمتر و نمودار نرمتر خواهد بود و تحلیل برای بازه طولانیتری است.
روش دیگر استفاده این است که از دو اندیکاتور Rsi با دورههای مختلف استفاده کنید و از کراس بین آنها سیگنال خرید و فروش دریافت کنید.
در روندهای صعوی معمولا اراسای بالای 50 است و در روندهای نزولی در زیر محدوده 50 خواهد بود.
بهترین تنظیمات شاخص اراسای برای معاملات روزانه
تنظیمات پیش فرض این شاخص بر روی 14 است و اکثرا به همین شکل آن را مورد استفاده قرار میدهند. تریدرهای روزانه معمولا از تنظیمات متفاوتی استفاده میکنند زیرا معتقدند بازه 14 سیگنالهای کمی تولید میکند. به همین علت معامله گران ترجیح میدهند بازه محاسباتی را تغیر دهند و اعداد کمتری را انتخاب کنند تا این نوسانگر حساسیت بیشتری داشته باشد.
به طور کلی دی تریدها اغلب از دورههای 9-11 استفاده میکنند. معامله گرانی که به دنبال تحلیلهای بلند مدت تر هستند بازه 20-30 را انتخاب میکنند. این که چه بازهای را برای اندیکاتور انتخاب کنید به استراتژی و سبک معاملاتی شما بستگی خواهد داشت.
شاخص قدرت نسبی (RSI) چیست؟
شاخص قدرت نسبی (RSI) که توسط وایلدر توسعه یافته است ، یک نوسانگر مومنتوم است که سرعت و تغییر حرکت قیمت را اندازه گیری می کند. RSI بین صفر تا ۱۰۰ نوسان میکند. سیگنال ها همچنین می توانند با جستجوی واگرایی ها ، نوسانات و کراس اوورهای خط میانی تولید شوند. RSI همچنین می تواند برای شناسایی روند کلی استفاده شود.
شاخص قدرت نسبی (RSI) در تحلیل تکنیکال به کار می رود و اندازه تغییرات اخیر قیمت را برای ارزیابی اشباع خرید یا فروش در قیمت سهام یا دارایی دیگر اندازه گیری می کند. RSI به عنوان یک اسیلاتور نمایش داده می شود (نمودار خطی که بین دو محدوده حرکت میکند) و می تواند از ۰ تا ۱۰۰ داشته باشد. این شاخص در ابتدا توسط وایلدرتهیه و در سال ۱۹۷۸ معرفی شد.
تفسیر و استفاده سنتی از RSI ،مقادیر ۷۰ یا بالاتر نشان می دهد که یک اوراق بهادار در محدوده اشباع خرید است و ممکن است برای یک روند معکوس یا عقب نشینی اصلاحی در قیمت باشد. قرائت RSI از ۳۰ یا پایین نشان دهنده محدوده اشباع فروش است.
RSI یک اوسیلاتور بسیار محبوب است که طی سالها در تعداد زیادی مقاله ، مصاحبه و کتاب به نمایش در آمده است.
روشهای کلیدی
شاخص مقاومت نسبی (RSI) یک نوسانگر مومنتوم محبوب در سال ۱۹۷۸ است.
RSI سیگنال های معامله گران تکنیکال در مورد حرکت صعودی و نزولی را ارائه می دهد و در زیر نمودار قیمت یک دارایی ترسیم می شود.
یک سهم معمولاً وقتی RSI بالای ۷۰٪ باشد در محدوده اشباع خرید و وقتی زیر ۳۰٪ باشد در محدوده اشباع فروش قرار دارد.
برای ساده سازی توضیحات محاسبه RSI به اجزای اساسی زیر تقسیم شده است:
RS= Average Gain / Average Loss
اولین محاسبات میانگین سود و ضرر متوسط ، میانگین های ۱۴ دوره ساده هستند:
سود متوسط = مجموع سود طی ۱۴ دوره گذشته / ۱۴٫
ضرر متوسط = مجموع ضررها طی ۱۴ دوره گذشته / ۱۴٫
وایلدر RSI را بیش از ۷۰ و بیش از فروش زیر ۳۰ را در نظر گرفت.
واگرایی در RSI
به گفته وایلدر ، واگرایی ها یک نقطه بالقوه معکوس را نشان می دهند زیرا حرکت جهشی قیمت را تأیید نمی کند. واگرایی مثبت زمانی اتفاق می افتد که قیمت سهم پایین ترین سطح قرار داشته باشد و RSI پایین ترین سطح را تشکیل ندهد و این نشان دهنده تقویت حرکت قیمت است.
واگرایی منفی وقتی شکل می گیرد که قیمت سهم یک سطح بالاتری را ثبت کند و RSI در یک سیگنال های فروش در RSI سطح بالاتر قرار نگیرد و این جنبش را تضعیف میکند.
شناسه روند با شاخص قدرت نسبی RSI
در تجزیه و تحلیل تکنیکال برای معاملهگران حرفهای ،RSI تمایل دارد بین ۴۰ تا ۹۰ در بازار گاوی(با روند صعودی) در نوسان باشد و مناطق ۴۰-۵۰ به عنوان پشتیبانی عمل کنند. این دامنه ها ممکن است بسته به پارامترهای RSI ، قدرت روند و نوسانات امنیتی زمینه ای متفاوت باشند.
RSI در بازار خرسی بین ۱۰ تا ۶۰ نوسان کند (روند نزولی) و منطقه ۵۰-۶۰ به عنوان مقاومت عمل کند.
نتیجه
RSI یک اسیلاتور حرکت همه کاره است که امتحان خود را به خوبی پس داده است. علیرغم تغییر در نوسانات و بازارها طی سالهای گذشته ، RSI اکنون مانند روزهای ابتدایی ابداعش همچنان مهم است.
استراتژی پیشنهادی
RSI در اشباع فروش و قرار گرفتن در روند صعودی
این استراتژی سهام هایی را نشان می دهد که در روند صعودی با فروش بیش از حد RSI قرار دارند. اول اینکه سهام باید بالاتر از میانگین متحرک ۲۰۰ روزه خود باشد تا در یک روند صعودی کلی قرار گیرد. دوم ، RSI برای فروش بیش از حد باید از زیر ۳۰ به سمت بالا عبور کند و در این زمان است که میتوانید با خرید پلهای و صعودی بودن RSI وارد معامله شوید.
همانگونه که در تصویر زیر مشخص است با نزول RSI از محدوده اشباع خرید و حرکت قیمت به زیر محدوده میانگین ۲۰۰ روزه، نماد مربوطه وارد یک روند نزولی بلند مدتی میشود.
با عبور قیمت از محدوده میانگین ۲۰۰ روزه به بالا و همچنین صغود RSI از محدوده اشباع فروش می توان انتظار یک روند بلند مدتی صعودی باشیم.
با استراتژی پیشنهادی ارائه شده می توان در بازار ای دارای روند با استفاده از RSI و SMA سودهای قابل توجهی کسب کرد.
اندیکاتور MFI یا شاخص جریان نقدی
اندیکاتور شاخص جریان نقدی Money Flow Index (یا به اختصار MFI) در گروه نوسانگرها یا همان اسیلاتورها و در بخش اندیکاتورهای حجم قرار دارد. برای محاسبات این اندیکاتور از قیمت و حجم در فرمولها استفاده میشود.
ساختار و کاربرد اندیکاتور MFI بسیار شبیه به اندیکاتور RSI است، با این تفاوت که در محاسبات آن از حجم معاملات نیز استفاده میشود. لذا از این اندیکاتور به عنوان RSI وزنی نیز نام میبرند. یکی از بهترین ابزارهای تکنیکال برای تشخیص مناطق اشباع خرید و اشباع فروش و سیگنالهای برگشت روند، اندیکاتور MFI میباشد.
تنظیمات اندیکاتور MFI
مطابق معمول در ابتدا با نحوه اجرای اندیکاتور در نرم افزار متاتریدر شروع میکنیم. تصویر زیر نحوه قرار دادن اندیکاتور بر روی نمودار در نرمافزار متاتریدر را نشان میدهد.
دوره زمانی مورد استفاده به صورت پیشفرض معادل ۱۴ کندل در نظر گرفته شده است، که ما نیز از همین عدد استفاده میکنیم. هر چه دوره زمانی مورد استفاده کوتاهتر باشد، نوسانات اندیکاتور شدیدتر خواهد بود.
در صورتی که تنظیمات اندیکاتور MFI بر روی گزینه tick قرار گیرد، ملاک محاسبات تعداد معاملات بوده و در صورتی که بر روی گزینه real قرار گیرد، ملاک محاسبات حجم معاملات است. پس بهتر است در تحلیلهای خود از گزینه real استفاده نماییم.
تنظیمات اندیکاتور MFI در نرمافزار متاتریدر
فرمولها و محاسبات (برای مطالعه بیشتر)
برای انجام محاسبات اندیکاتور MFI از قیمت ویژه (Typical Price) یک کندل استفاده میشود. توجه کنید که تمامی این محاسبات توسط نرمافزار انجام گردیده و شما به هیچ وجه نیازی به حفظ کردن آنها ندارید. محاسبات را مرحله به مرحله پیش میرویم :
۱- محاسبه قیمت ویژه
قیمت ویژه برابر با جمع بیشترین قیمت، کمترین قیمت و قیمت آخرین معامله تقسیم بر ۳ میباشد – [high+low+close)/3 = Typical Price)]
۲- محاسبه جریان نقدی
از ضرب قیمت ویژه در حجم معاملات، جریان نقدینگی یک کندل به دست میآید. – [Money Flow = Typical Price * Volume]
در این جا دو متغیر را تعریف میکنیم :
جریان نقدی مثبت یا positive money flow : جمع جریان نقدی در روزهایی که قیمت ویژه از قیمت ویژه روز قبل بیشتر بوده است.
جریان نقدی منفی یا negative money flow : جمع جریان نقدی در روزهایی که قیمت ویژه از قیمت سیگنال های فروش در RSI ویژه روز قبل کمتر بوده است.
۳- محاسبه نسبت جریان نقدی
با تقسیم جریان نقدی مثبت بر جریان نقدی منفی، نسبت جریان نقدی به دست میآید. – (Money Flow Ratio = ( Positive Money Flow / Negative Money Flow
۴- محاسبه شاخص جریان نقدی
در نهایت شاخص جریان نقدی یا همان مقدار اندیکاتور طبق فرمول روبرو محاسبه میشود: [((MFI = 100 – (100 / (1 + Monet Flow Ratio]
سیگنال خرید و فروش MFI
میتوان گفت که از اندیکاتور MFI به نوعی برای اندازهگیری اشتیاق خریداران و فروشندگان و تشخیص پول هوشمند (smart money) استفاده میشود. مقدار این اندیکاتور بین دو عدد ۰ و ۱۰۰ در نوسان بوده و لذا در گروه اسیلاتورها (نوسانگرها) نیز طبقهبندی میشود. تشخیص مناطق اشباع خرید و اشباع فروش در یک نگاه، از ویژگیهای مهم این اندیکاتور است. به این صورت که دو مقدار ۸۰ و ۲۰ برای تشخیص این نواحی استفاده میشوند:
- اگر مقدار اندیکاتور از عدد ۸۰ بالاتر برود، قیمت وارد منطقه اشباع خرید شده و سیگنال فروش صادر میشود. سیگنال مهمتر زمانی صادر میشود که اندیکاتور سطح معیار ۸۰ را رو به پایین شکسته باشد.
- اگر مقدار اندیکاتور پایینتر از عدد ۲۰ قرار گیرد، قیمت وارد منطقه اشباع فروش شده و سیگنال خرید صادر میشود. سیگنال مهمتر زمانی صادر میشود که اندیکاتور سطح معیار ۲۰ را رو به بالا شکسته باشد.
تشخیص واگراییها با استفاده از اندیکاتور MFI
یکی دیگر از کاربردهای MFI تشخیص واگراییها است. از این اسیلاتور همانند سایر اسیلاتورها از جمله RSI و یا MACD برای تشخیص انواع واگراییها استفاده میشود. در تصویر زیر یک واگرایی معمولی منفی را بر روی سهام شرکت فولاد کاوه که با استفاده از اندیکاتور MFI شناسایی شده است را مشاهده میکنیم. پس از شکلگیری این واگرایی روند صعودی به پایان رسیده و سهم وارد فاز نزولی شده است.
شناسایی واگرایی معمولی منفی با استفاده از اندیکاتور MFI – نماد کاوه
نکته ! مهمترین استفاده از MFI در شناسایی واگراییهاست.
پیدا کردن خطوط روند و شکست روند بر روی اندیکاتور
همانند سایر اندیکاتورها، شما میتوانید روندها، نواحی شکسته شدن روند، برخی از الگوهای قیمتی و استراتژیهای مرتبط با این ابزارها را، به جای نمودار قیمت، بر روی اندیکاتور MFI نیز شناسایی کنید. از این روش بیشتر برای تأیید سیگنالها استفاده میشود.
شکست خط روند نزولی بر روی اندیکاتور MFI و سیگنال خرید – نماد فملی
توجه ! به هیچ وجه از سیگنالهای یک اندیکاتور به تنهایی استفاده نکنید!
چکیده سیگنال های فروش در RSI مطلب :
بارها اشاره کردهایم که هر چند هر کدام از ابزارهای تکنیکال میتواند به تنهایی سیگنالهای مناسبی را برای خرید و فروش صادر کنند، اما برای انجام یک تحلیل مطمئن و با خطای کم نیاز به یک استراتژی معاملاتی با ترکیبی از این ابزارها داریم. MFI با شناسایی ورود و خروج پول هوشمند میتواند بخش مهمی از استراتژی شما باشد. سطوح معیار ۲۰ و ۸۰ و همچنین تشخیص واگراییها از مهمترین کاربردهای این اندیکاتور است. شما نیز به عنوان یک معاملهگر هوشمند میتوانید از اندیکاتور MFI به عنوان بخشی از استراتژی معاملاتی خود، و نه تمام آن، استفاده کنید.
استراتژی RSI (بخش دوم)
همانطور که در قسمت اول مقاله توضیح دادیم، بعضا در استراتژیهای معاملاتی، درک درستی از مفهوم استراتژی RSI دیده نمیشود. در این مقاله سعی میکنیم با بررسی ادامه این استراتژیهای معاملاتی، درک بهتری از استراتژی RSI بهدست آوریم.
استراتژی RSI: استفاده از الگوهای تکنیکال در RSI
در خیلی از کتابهای تحلیل تکنیکال توصیه شده که الگوهای تکنیکال قیمتی مختلف نظیر مثلث و خطوط روند و سقف و کف دوقلو و. را بهجای قیمت، بر روی مومنتوم RSI رسم کنند. دلیل اینکار را هم این نکته میدانند که این الگوها در مومنتوم RSI زودتر از قیمت واکنش نشان میدهند و حتی در بعضی از موارد این الگوها فقط در RSI نمایان میشوند و در قیمت دیده نمیشوند!
نمونهای از سیگنالها، توسط این استراتژی را در نمودار زیر میتوانید مشاهده کنید:
نحوه عملکرد سیگنال با خط روند RSI
از آنجایی که قرار است ما با شما رو راست باشیم، پس نمیتوان منکر این نکته شد که بعضا سیگنال های فروش در RSI این روش میتواند سودآور باشد. اما بعضی از واقعیتها نیز در این استراتژی وجود دارد که در این کتابها به شما نمیگویند.
واقعیت این است که، بهطورکلی RSI با فرمولی بدست میآید که نهایتا از قیمت نشأت میگیرد. دقیقا همانطور که عدد 10 بعد از 9 میآید. پس به یاد داشته باشید که هرآنچه در مفهوم RSI نمایان شود نیز، قبل آن در نمودار قیمت میتوان دید!
نکته بعدی هم در مفهوم RSI این است که در این روش، هرچه میزان نویز (پارازیت) RSI بیشتر باشد، مقدار خطای این استراتژی نیز بیشتر میشود. به همین دلیل خیلی از معاملهگران در این روش از تایمفریمهای بالاتر استفاده میکنند که کار عاقلانهتری هم است. یا برای اینکه گرفتار این پارازیتها نشوند، نموداری را برای معامله انتخاب میکنند، که حجم معاملات بیشتری داشته باشد. زیرا هرچه حجم معاملات بیشتر باشد، مقدار پارازیت در RSI نیز کاهش مییابد.
از آنجایی که فرمول RSI طوری است که همواره بین اعداد 0 تا 100 درحال نوسان است، پس در هر لحظه میتواند جدا از قیمت حرکتهای معکوس روند قیمت نیز از خود نشان دهد. این نیز نکته دیگری است که در این روش به شما نمیگویند.
به عبارت دیگر وقتیکه در RSI خط روند شکسته میشود (Breakout)، شما با خیال راحت وارد معامله میشوید ولی بعد از آن RSI دوباره به مسیر قبلی خود بازمیگردد. نمونهای از این نقضها را در نمودار زیر میتوانید مشاهده کنید.
نحوه ایجاد پارازیت در سیگنال
استراتژی RSI: اصلاح تنظیمات اندیکاتور
دسته دیگری از معاملهگران که از عدم واکنش به سطوح 30 و 70 به ستوه آمده بودند، برای بهینهتر کردن مقدار محاسباتیRSI و همچنین کاهش پارازیتها، تنظیمات آنرا تغییر میدهند. یکی از این نتظیمات مقدار دوره محاسباتی است.
تغییر دوره RSI
بهطور استاندارد در فرمول RSI، این مقدار بر روی میانگین 14 دوره است. پس اگر ما فرمول را در دورههای بزرگتری بررسی کنیم، درواقع مقدار حساسیت RSI را کمتر کردیم (پارازیت کمتر میشود).
مقایسه RSI 14 دوره و RSI 50 دوره
بعضی دیگر از معاملهگران برای اینکه جزئیات بهتری از قیمت را در تایمفریمهای پایینتر بررسی کنند، مقدار معادل دوره مربوطه را در تایمفریم پایینتر استفاده میکردند. شاید این موضوع در مفهوم RSI کمی پیچیده بهنظر بیاید. اما ما برای شما با مثالی این موضوع را روشنتر بیان میکنیم.
به طور مثال در تایم فریم 1 ساعته مقدار دورههای استاندارد RSI روی 14 دوره تنظیم شده. به عبارت دیگر، فرمول RSI در این تایمفریم، برای 14 کندل 1 ساعته محاسبه میشود. حال میخواهیم مقدار معادل دوره RSI آن را در تایمفریم 30 دقیقه در نظر بگیریم.
به دلیل اینکه هر کندل 1 ساعته از دو کندل 30 دقیقه تشکیل میشود، پس طبیعی است که برای درنظر گرفتن معادل آن باید مقدار دوره RSI را به دوبرابر (28 دوره) افزایش دهیم. با اینکار شما میتوانید سیگنال های فروش در RSI جزئیات بیشتری از نوسانات قیمتی را درهمان تایمفریم قبلی مشاهده کنید.
در عکس فوق نمودار پوند/دلار استرالیا (GBP/AUD) را در تایمفریم یکساعته و با دوره RSI 14 مشاهده میکنید.
در عکس فوق نمودار پوند/دلار استرالیا (GBP/AUD) را در تایمفریم یکساعته و با دوره RSI 14 مشاهده میکنید.
عکس فوق مقدار معادل عکس قبل را در تایمفریم سیدقیقه با دوره RSI 28 مشاهده میکنید. همانطور که میبینیم مقدار جزپیات بیشتری را در تایمفریم معادل میتوانیم ببینیم.
استفاده از hlc/3 در استراتژی RSI
یکیدیگر از تغییراتی که در فرمول RSI برای بهینهتر شدن استفاده میشود، استفاده از hlc/3 بهجای قیمت Close کندل است. اما این به چه معنی است؟
همانطور که میدانیم کندلها در نمودار 4 اطلاعات مهم قیمتی را به ما میدهند. بهطور مثال در تایمفریم یکساعته، درواقع در هر ساعت یک کندل جدید تشکیل میشود که اطلاعات زیر را به ما نشان میدهند:
- Open همان قیمت ابتدای شروع کندل است (O).
- Close همان قیمت پایانی کندل است (C).
- High بیشترین قیمت معامله شده در یک کندل (H).
- Low کمترین قیمت معامله شده در یک کندل (L).
همانطور که در مفهوم RSI تعریف کردیم، مقدار قیمتی که در فرمول استاندارد مورد استفاده قرار میگیرد، درواقع همان قیمت Close است. بعضا معاملهگران برای اینکه به مقدار بهینهتری از فرمول دستیابند، به جای اینکه از قیمت انتهایی کندل (Close) اشتفاده کنند. از قیمت جدیدی به نام hlc/3 استفاده میکنند.
hlc/3 = ((High+Low+Close)/3
نکته: اینکار خیلی بهتر از روش دستکاری در مقدار دورههای RSI به شما جواب میدهد!
نکته بسیار مهمتر: ما به شما پیشنهاد میکنیم این است که برای درک بهتر حرکات قیمتی، از چند نمودار در تایمفریمهای مختلف بهطور همزمان درکنار هم استفاده کنید. زیرا تایمفریمهای بزرگ همواره دارای تاخیر هستند. ما میتوانیم این کمبود را با استفاده از تایمفریمهای کوچکتر درکنار آنها جبران کنیم. همچنین تایمفریمهای کوچکتر هم ممکن است پارازیت داشته باشند و یا ما را گرفتار واگراییها کنند که خطای کار ما را بالا میبرند.
همواره برای پیدا کردن روندهای صعودی، باید در تایمفریمهای بزرگتر دنبال علائم صعود بگردیم و بعد اثرات آنرا در تایمفرمیهای پایینتر لحاظ کنیم. اما برای پیدا کردن روندهای نزولی این موضوع معکوس است و ما باید از تایمفریمهای کوچکتر، علائم ریزش را شناسایی کنیم و بعد از شناسایی آن را در تایمفریم بالاتر مدنظر قرار دهیم.
اما این نکته را فراموش نکنیم که تایمفریم بزرگتر همواره بر تایمفریم کوچکتر، حق تقدم دارد!
نمودار پوند/دلار تایم روزانه
نمودار پوند/دلار تایم ۴ساعته
سوال: با توجه به نمودارهای تایم روزانه و 4ساعته بالا سهم را نگه داریم یا بفروشیم؟
- همچنان روند صعودی ادامه دارد و فروش سهم حرام است
- با توجه به واگرایی و شکست روند RSI در تایم 4 ساعته نگهداری سهم حرام است
- نمیتوان با قطعیت گفت
جواب: اشخاصی که فکر میکنند که سیگنال نزولی داریم و از سهم خارج میشوند، همواره از کسانی هستند که بعد از خروج از سهم، روزی 100 مرتبه خود را نفرین میکنند. در عکس زیر میتوانید ادامه قیمت را مشاهده کنید.
نمودار پوند/دلار تایم ۴ساعته
اما دلیل این امر چیست؟
در چنین مواقعی همواره اینکه سهم را نگهداریم و یا خارج شویم، برای اکثر معاملهگران تبدیل به تصمیم کبری میشود. آن دسته از افرادی که در مثال بالا سیگنال خروجی تشخیص دادند، درواقع هنوز عملکرد رابطه بین تایمفریمها را درک نکردهاند. لازم به ذکر است که برای تسلط بر این موضوع نیاز به تمرین بسیار زیاد است. درواقع ما باید یاد بگیریم که از هر تایمفریمی به اندازه خودش انتظار داشته باشیم (بهطور مثال با سیگنال نزولی تایم 5 دقیقه نمیتوانیم انتظار ریزش در تایم روزانه را داشته باشیم). در نمودار فوق نیز این مسئله صدق میکند. اینکه علائم نزولی در تایمفریم 4ساعته کاملا مشهود است شکی نیست. اما همانطور که گفتیم از آنجایی که همواره تایمفریم بزرگتر ارجعیت دارد، در مثال قبل نیز، تایم فریم روزانه همچنان صعودی بود و هیچ علائمی از ریزش در آن نبود. حتی RSI نیز در روند صعودی قرار داشت.
بهعبارتیدیگر ریزشی که در تایمفریم 4ساعته دیدیم، علائم آن از تایمهای پایینتر (تایمفریم ۵دقیقه) شروع و تا تایمفریم 4ساعته نیز گسترش مییابد. اما در تایمفریم روزانه همهچی معکوس میشود و قیمت به تایمفریم بزرگتر احترام میگذارد (مگر اینکه علائم ریزشی در تایمفریم روزانه نیز مشاهده میشد).
RMI و Morris RSI
دانشمندان زیادی بعد از آقای ویدلر سعی کردند مدلهای پیشرفتهتری از مفهوم RSI را به بازار ارائه کنند. معروفترین آنها همین دو موردی است که بهطور خلاصه در این مقاله به آنها میپردازیم.
اندیکاتور RMI
این اندیکاتور اصلاح شده برای اولینبار توسط آقای راجر آلتمن مورد استفاده قرار گرفت. او بر این باور بود که نوسانات RSI بین نقاط اشباع خرید و یا فروش بهصورت ناپیوسته است. او برای ایجاد این پیوستگی در نمودار RSI، تغییر کوچکی در فرمول آن ایجاد کرد. به این شکل که در RSI استاندارد تغییرات قیمت نسبت به gain/loss بهصورت کندل به کندل محاسبه میشود. اما در مدل آلتمن این تغییرات از n مین در گذشته حساب میشود.
این فرمول جدید در اندیکاتورها با نام RMI - Relative Momentum Index شهرت یافته و بسیاری از معاملهگران نیز این مدل را به مدل استاندارد ترجیح میدهند. در عکس زیر تفاوت بین RSI و RMI را در یک نمودار میتوانید مشاهده کنید:
نمودار قیمتی سهام اپل در تایم روزانه و مقایسه RSI و RMI
همانطور که در عکس مشخص است، RMI دارای نوسانات کمتر و همچنین نقاط کف و سقفهای پیوستهتری، نسبت به فرمول استاندارد را نشان میدهد.
Morris RSI
این نوع RSI اصلاح یافته برای اولینبار توسط آقای مورریس به بازار معرفی شد. درواقع آقای ویدلر در فرمول RSI از مقدارمیانگین متحرک ساده (MA) استفاده کرده بود. اما در مدل اصلاح یافته مورریس از میانگین متحرکت نمایی (EMA) استفاده شده. اینکار باعث میشود دندانه دار شدن نمودار RSI میشود که در نهایت باعث تعداد واگرایی بیشتر و همچنین موقعیت ستاپهای معاملاتی بیشتری برای معاملهگران میشود.
جمعبندی
در این مقاله سعی کردیم شما را با درک صحیح از مفهوم RSI بیشتر آشنا کنیم و انواع استراتژی RSI را باهم بررسی کنیم. قابل درک است که مفاهیم این مقاله برای تعداد زیادی از عزیزانی که تازه وارد این حوزه شدند و یا مدتهاست با اندیکاتور RSI بهصورت اشتباه کار میکنند، سخت باشد.
ما به شما توصیه میکنیم که همواره هر سهم را بهصورت جداگانه تحلیل نمایید و از اندیکاتورها فقط و فقط در جهت تائید تحلیل خود استفاده کنید و نه بهعنوان سیگنال. این دلیل اصلی انقراض اکثر معاملهگرانی است که در بازارهای مالی فعالیت میکنند.
وقتی به حرفهای بعد از انقراض این معاملهگران گوش میکنیم، همواره میگویند: باید اینطور میشد! و یا نباید آنطور میشد! یکی دیگر از خصوصیات بازر معاملهگران منقرض شده این است که بدون تحقیق و درک مطلب، سعی در استفاده از هر ابزاری برای معاملهگری هستند.
پس سعی کنیم با وقت گذاشتن برای آموزش بیشتر، درصد موفقیت خود را در آینده بالا ببریم. همچنین یادمان باشد که بازار همیشه برقرار است و هیچگاه فرار نمیکند که برای وارد شدن به آن بخواهیم عجله کنیم.
اگر مطلب فوق برایتان مفید بوده لطفا آنرا با دوستان خود به اشتراک بگذارید.
لطفا اگر سوالی دارید در قسمت کامنتها بپرسید،حتما جواب داده خواهد شد.
میتوانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.
دیدگاه شما