معاملات آتی
درسال 1848 میلادی در شیکاگو تولیدکنندگان گندم برای فروش محصولات خود نیاز به بازاری داشتند تا معاملات نقدی را انجام دهند یعنی گندم بدهند و پول آنرا بستانند. به تدریج فروشندگان و خریداران شروع به نوعی تعهد جهت دریافت وجه نقد خود در آینده گرفتند و زمینه معاملات آتی (Futures) را پایه ریزی کردند بدین معنی که: تولیدکننده موافقت نماید که محصول خود را به خریدار در تاریخ آینده با قیمت توافق شده بفروشد.
آذرماه ١٣٨۴ را می توان به عنوان سرآغاز جشن بلوغ بازار سرمایه ایران قلمداد کرد. در آن تاریخ طبق تصویب مجلس شورای اسلامی بر اساس قانون جدید بازار سرمایه که توسط دولت محترم به مجلس تقدیم شد، معاملات اوراق مشتقه مانند قراردادهای آتی کالا در بورس شکل قانونی پیدا نمود و مراجع تقلید نیز قبل از دولت و مجلس مجوز لازم را تنفیذ نموده بودند.
آتی کالا
قرارداد آتی توافقنامه ای است مبتنی بر خرید یا فروش دارایی مشخص در زمان معین در آینده، با قیمت مشخص. در این قرارداد خریدار متعهد می گردد کالای مورد نظر را در تاریخ تعیین شده تحویل گرفته و مبلغ مشخصی را بابت هر واحد از آن پرداخت نماید و فروشنده نیز متعهد میگردد درتاریخ موردنظر درازای دریافت وجه مشخصی کالای مورد نظر را تحویل نماید. برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد می شوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بگذارند و متعهد می شوند متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات قیمت، بخشی از وجه تضمین هریک از طرفین را به عنوان اباحه تصرف در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید باهم تسویه کنند. هم اکنون زعفران رشته ای بریده ممتاز ،زعفران رشته ای درجه یک ، زیره سبز و پسته داراییهای پایه پذیرفته شده به عنوان دارایی پایه قراردادهای آتی بورس کالا می باشد.
از مزایای قراردادهای آتی امکان پوشش ریسک (hedging) با هزینه کم، امکان سود آوری در بازار نزولی ( short sell)، امکان ورود در بازارهای بزرگتر با سرمایه کم (leverage)، آربیتراژ می باشد.
نرخ تسویه درپایان روز معاملاتی کشف میگردد و با توجه به آن به روزرسانی حسابها صورت میپذیرد و سود و زیان کلیه قراردادهای باز توسط اتاق پایاپای بورس محاسبه و در حساب مشتریان اعمال می گردد. قیمت تسویه روزانه هم اکنون بر اساس میانگین قیمت 30% پایانی حجم معاملات منتهی به پایان آخرین جلسه معاملاتی و قیمت تسویه لحظه ای براساس میانگین قیمت 30% پایانی حجم معاملات منتهی به هر لحظه محاسبه خواهد شد.
در صورتیکه پس از کشف نرخ تسویه و اعمال آن در صورتحساب مشتریان، موجودی حساب از حداقل سپرده تعیین شده توسط بورس کمتر گردد اخطار افزایش وجه تضمین برای مشتریان ارسال می گردد. مشتریان فرصت دارند تا یک ساعت پس از شروع معاملات روز بعد نسبت به افزایش موجودی خود اقدام نمایند.در صورت عدم واریز وجه در زمان اعلام کارگزار از سوی مشتری، کارگزار موظف است با اخذ موقعیت معکوس نسبت به بستن معامله باز مشتری اقدام نماید.
بیشتر قراردادهای آتی، منجر به تحویل فیزیکی کالا نمیشود علتش آن است که اکثر سرمایه گذاران قبل از فرا رسیدن زمان تحویل کالا، اقدام به بستن قرارداد یا Offsetting می نمایند. تبدیل تعهد از طریق اتخاذ یک ”موقعیت تعهدی“ جدید معکوس در مقابل ”موقعیت تعهدی باز“ مشتری صورت می پذیرد.
تمامی افراد حقیقی و حقوقی میتوانند با مراجعه به شعب کارگزاری سهم آشنا با همراه داشتن اصل مدارک هویتی و تکمیل فرم ها اقدام به اخذ کد معاملاتی قرارداد آتی نمایند. و همچنین در صورت داشتن شرایط لازم بعد از اخذ مجوز دسترسی به سامانه برخط معاملات قراردادهای آتی، کد کاربری و کلمه عبور برای استفاده از خدمات آنلاین برای مشتریان محترم صادر میگردد .
گواهی سپرده کالایی
گواهی سپرده کالایی اوراق بهاداری است که نشان دهنده مالکیت دارنده ی آن بر مقدار معینی کالاست و پشتوانه آن قبض انبار استانداری است که توسط انبارهای موردتایید بورس صادر می گردد. بر اساس گزارش های منتشر شده توسط نهادهای بین المللی قبوض انبار از ابزارهای متداول تامین مالی در کشورهای توسعه یافته و حتی برخی کشورهای در حال توسعه به حساب می آیند. از کاربردهای مهم قبوض انبار در تامین مالی، برای تمامی بخش های اقتصادی، ابزار تحویل در قراردهای آتی می باشد.
تمام اشخاص حقیقی و حقوقی که کد معاملات اوراق بهادار دارند، میتوانند اقدام به معامله گواهی سپرده کالایی هر کالایی نمایند. برای تحویل گرفتن کالا از انبار (در صورت داشتن گواهی سپرده در کد بورسی) باید مدارک لازم شامل معرفی نامه برای انبار از کارگزاری دریافت شود و با ارائه مدارک به انبار و واریز هزینه های انباردار کالا به خریدار تحویل داده می شود.
معاملات آپشن (Option) یا اختیار معامله چیست؟
زمانی که در بازارهای مالی معاملات انجام میشود؛ شخص خریدار در قیمت تعیین شده ملزم به خرید و شخص فروشنده ملزم به فروش است. اما نوع دیگری از قرارداد وجود دارد که معاملهگران حق خرید این قرارداد را میپردازند و معاملات آپشن باز میکنند. در این نوع معاملات شخص قادر است در قیمتی که تعیین کرده است سهام و یا ارز دیجیتال را بخرد یا بفروشد و هیچ تعهدی در قبال انجام عمل خریدوفروش ندارد. این نوع معاملات برای کاهش ریسک در یک بازار پرریسک استراتژی مناسبی به نظر میآید.
اگر دوست دارید راجع به این نوع معاملات اطلاعات بیشتری کسب کنید و طرز استفاده و انواع استراتژیهای رایج در این نوع معامله را یاد بگیرید با ما همراه باشید؛ پس از مطالعه مقاله نیز درصورت علاقهمندی میتوانید دوره آموزش ارز دیجیتال پارسیان بورس را بررسی کنید که کاملا جامع بوده و صفر تا صد معامله در بازار کریپتوکارنسی را به شما آموزش خواهد داد!
معاملات آپشن چیست؟ نحوه کار آنها چگونه است؟
در این بخش قصد داریم راجع به این موضوع که معاملات آپشن چیست صحبت کنیم و نحوهی کار آنها را بیان کنیم. درواقع این نوع معاملات که به اختیار خرید یا فروش نیز معروف هستند به معاملهگر این امکان را میدهد بسته به نوع قراردادی که دارد با پرداخت پولی، حق اختیار خرید یا فروش یک سهام را در تاریخی معین داشته باشد. زمان رسیدن قرارداد او میتواند معامله را انجام داده یا انجام ندهد (بسته به نوع قرارداد این کار را میتواند قبل از رسیدن زمان قرارداد انجام دهد).
این نوع معاملات به دو نوع آمریکایی و اروپایی تقسیمبندی میشوند (این نوع تقسیمبندی ربطی به کشور امریکا و اروپا ندارد). تفاوت این دو نوع این است که در نوع اروپایی قرارداد آپشن فقط در روز معین شده به عمل میآید و شخص فقط در همان روز میتواند از اختیار خرید یا فروش خود استفاده کند. ولی در نوع امریکایی معاملهگر میتواند حتی قبل از زمان تعیین شده قرارداد را لغو کند.
در این نوع معاملات آپشن یک خریدار و یک فروشنده معامله آپشن وجود دارد. خریدار معامله آپشن پولی در ازای حق اختیار خرید یا فروش به فروشنده معامله آپشن میپردازد. در ازای آن بسته به نوع قرارداد، در زمان یا قبل از سررسید قرارداد میتواند برخلاف نظر فروشنده از حق اختیار یا آپشن خود استفاده کند یا استفاده نکند. درواقع فروشنده در این نوع معاملات ریسک بیشتری نسبت به خریدار آن متحمل میشود. پس این نوع معاملات هم برای پوشش ضرر و یا برای سفتهبازان کاربرد دارد.
انواع قراردادهای آپشن
قراردادهای آپشن به دو صورت خرید (call) و یا فروش (put) انجام میشوند. درواقع خریداران این نوع قراردادها پس از پرداخت کارمزد تعیین شده اختیار خرید و یا فروش را در زمان تعیین شده دارند.
اگر معاملهگر معاملات آپشن خرید را خریداری کند در موقع مقرر میتواند سهم را خریداری کند برای مثال سهمی 50 دلار است معاملهگر پیشبینی میکند سهم در یک هفته آینده صعودی خواهد بود. پس اختیار خرید را خریداری میکند. اگر در هفته آینده قیمت سهم 65 دلار شود معاملهگر میتواند از اختیار خرید خود استفاده کرده و سهم را 50 دلار بخرد. اگر بر خلاف پیشبینیاش سهم نزولی باشد او میتواند از اختیار خود استفاده نکند و به اندازه کارمزد پرداختی ضرر میکند.
اگر معاملهگر معامله اختیار فروش را خریداری کند در موقع مقرر میتواند سهم را بفروشد برای مثال سهمی 50 دلار است معاملهگر پیشبینی میکند سهم در یک هفته آینده نزولی خواهد بود. پس اختیار فروش را خریداری میکند. اگر در هفته آینده قیمت سهم 35 دلار شود معاملهگر میتواند از معاملات آپشن فروش خود استفاده کرده و سهم را 50 دلار بفروشد. اگر بر خلاف پیشبینیاش سهم صعودی باشد او میتواند از اختیار خود استفاده نکند و به اندازه کارمزد پرداختی ضرر میکند.
کاربردها و استراتژیهای معاملات آپشن
از این نوع معاملات بیشتر برای کم کردن ریسک استفاده میشود. در برخی از مواقع معاملهگران معاملههایی انجام میدهند که ریسک زیادی دارد که این کاهش ریسک به آنها کمک زیادی میکند. درواقع در ازای این کاهش ریسک مبلغی پرداخت میکنند و خود را از ضررهای زیاد بیمه میکنند. یکی از مواردی که معاملهگران از معاملات آپشن استفاده میکنند پوشش ریسک یا هجینگ است که در ادامه بیشتر به آن میپردازیم.
برخی از معاملهگران برای پوشش ریسک خود از این نوع معامله استفاده میکنند. معاملهگری سهمی را خریداری میکند و ترس این را دارد که بازار برخلاف پیشبینیاش عمل کرده و جهت بازار برعکس شود. در این صورت او یک معامله آپشن برعکس پیشبینی که انجام داده باز میکند. در این صورت اگر بازار برخلاف روندی که مد نظرش بود پیش رفت با کمک اختیار از معامله آپشن ضرر خود را جبران میکند. اگر روند بازار طبق پیشبینی او پیش رفت آنگاه میزانی از سود خود را برای باز کردن معامله آپشن از دست داده است.
انواع معاملات خریدوفروش آپشنها
خریدن آپشن کال یا خرید
معاملات آپشن خرید به دارنده این امکان را میدهد که یک اوراق بهادار را با قیمت اعلام شده تا تاریخ انقضا به قیمت تعیین شده خریداری کند. دارنده در صورت عدم تمایل به خرید دارایی، تعهدی به خرید دارایی ندارد. ریسک خریدار پول اولیهای که برای خرید آپشن پرداخته است محدود میشود. نوسانات سهام تأثیری بر روی ندارد.
خریدارانی باید این آپشن را انتخاب کنند که نسبت به یک سهم خوشبین هستند و معتقدند که قیمت سهام قبل از تاریخ انقضای اختیار، از قیمت تعیین شده بالاتر میرود. اگر چشمانداز صعودی سرمایهگذار محقق شود و قیمت بالاتر از قیمت تعیینی افزایش یابد، سرمایهگذار میتواند از اختیار استفاده کند. در نتیجه سهام را با قیمت تعیین شده که پایینتر است خریداری کند و بلافاصله سهام را به قیمت فعلی بازار برای کسب سود بفروشد.
فروش آپشن کال یا خرید
فروش معاملات آپشن خرید به نوشتن قرارداد نیز (writing a contract) معروف است. فروشنده حق اختیار را دریافت میکند. به عبارت دیگر، خریدار کارمزد حق اختیار را به فروشنده در ازای دریافت یک اختیار خرید میپردازد. حداکثر سود از فروش حق اختیار زمانی است که موعد سررسید فرا میرسد. سرمایهگذاری که یک اختیار خرید را میفروشد، معتقد است بازار نزولی است و قیمت سهام پایه کاهش مییابد یا در مدتزمان سررسید قرارداد اختیار، نسبتاً نزدیک به قیمت معاملاتی تعیین شده باقی میماند.
اگر قیمت سهم بازار در زمان انقضا برابر یا کمتر از قیمت تعیین شده باشد این گزینه برای خریدار بیارزش بهحساب آمده و منقضی میشود. فروشنده گزینه حق اختیار را بهعنوان سود خود به جیب میزند. خریدار از این اختیار استفاده نمیکند؛ زیرا خریدار سهام را با قیمت بالاتر یا برابر با قیمت رایج در بازار خریداری نمیکند.
بورس آتی کالا
واحد معاملات آتی کارگزاری آگاه از بهمن ماه سال 1387 و تقریبا همزمان با راهاندازی بازار معاملات آتی سکه، فعالیت خود را آغاز کرد. آگاه توانست در کمتر از یک سال به یکی از پنج کارگزار برتر در زمینه معاملات آتی کالا تبدیل شود و این روند رو به رشد تا رسیدن به رتبه نخست ادامه یافت. این واحد همسو با آخرین دستاوردهای نوین در بازار آتی، از بهمن ماه سال 1393، موفق به اخذ مجوز سامانه معاملات برخط شد. واحد معاملات آتی آگاه با بهرهمندی از نیروهای متخصص و ارائه خدمات متعدد در حوزههای عملیات، تحلیل، پشتیبانی، ارتباط با مشتریان و آموزش در تلاش است تا تمام نیازهای سرمایهگذاران بازار آتی کالا را پوشش دهد.
خدمات و امکانات واحد معاملات آتی
- اخذ کد معاملاتی و کد آنلاین در کوتاهترین زمان
- انتقال کد مشتریان در اسرع وقت
- تخفیف کارمزد معاملات آتی
- خدمات مشاورهای و تحلیلی
- آموزش مفاهیم آتی و تحلیل تکنیکال
- امکان ثبت درخواست فرم گواهی آمادگی تحویل در سامانه آنلاین
- امکان ثبت درخواست وجه به صورت آنلاین
- امکان مدیریت سرمایه و موجودی با استفاده از قابلیت پیشبینی وضعیت حساب در سامانه آنلاین
- امکان تنظیم حد سود و زیان برای معاملات در سامانه آنلاین
نحوه دریافت کد معاملات آتی کالا
کد معاملاتی بازار آتی با کد معاملاتی بازار سهام تفاوت دارد. هر فرد میتواند با مراجعه به سایت آگاه اکسپرس به نشانی ex.agah.com با طی کردن مراحل زیر برای دریافت کد مشتقه کالا اقدام کند.
- ورود کد معاملاتی آپشن به سامانه آگاه اکسپرس و انتخاب گزینه «کد بورس کالا»
- انتخاب گزینه ثبت نام کد بورس کالا و آتی کالا
- انتخاب گزینه اخذ کد آنلاین در بورس کالا
- مطالعه صفحه راهنما و کلیک روی گزینه بستن در انتهای صفحه
- ثبت کد ملی و شماره موبایل
- ثبت کد ارسالی از سوی سامانه سجام
- تکمیل موارد ستارهدار یا در صورت لزوم اصلاح آنها و سپس ثبت اطلاعات فردی، شغلی و مالی
- آپلود مدارک
- انتخاب گزینه بازارهای مالی / مشتقه / آتی و .
- مراجعه به شعب کارگزاری آگاه، تکمیل فرمهای مربوطه و ارائه مدارک شناسایی و شماره حسابهای مخصوص معاملات آتی کالا
آدرس دفتر مرکزی
تهران- خیابان نلسون ماندلا(آفریقا)- بالاتر از میرداماد- بن بست پیروز - پلاک 13
کد معاملاتی آپشن
بازار مشتقه نوع جدیدی از بازار بورس است که با توجه به نیاز بعضی بازارها و ماهیت کالاها ایجاد می شوند. بازار مشتقه عمدتاً مبتنی یا مشتق از کد معاملاتی آپشن یک دارایی پایه است. به عبارتی ارزش آنها منبعث از ارزش دارائی دیگری است. در ایران نخستین بازار قراردادهای آتی بر روی سکه و محصولات کشاورزی مانند زعفران شکل گرفت. رفته رفته در این نوع معاملات محصولات دیگری نظیر پسته و زیرِه نیز افزوده شد.
دارائیهایی که میتوانند به عنوان دارایی پایه در این ابزارها مورداستفاده قرار گیرد، عبارتند از: انواع سهام، ابزارهای بهرهای و متأثر از نوسانات نرخ بهره، ابزارهای بازار مبادلات ارزی، انواع کالا، اعتبارات مشخص و خاص و وامهای کوچک و کلان.
محصولات بازار مشتقات:
حمل و نقل: قرارداد رو به جلو قراردادی سفارشی بین دو نهاد است، جایی که تسویه حساب در یک تاریخ خاص در آینده با قیمت از قبل توافق شده انجام می شود.
معاملات آتی: قرارداد آتی توافقی بین دو طرف برای خرید یا فروش دارایی در زمان معینی در آینده با قیمت معین است. در واقع، قراردادهای آتی انواع خاصی از قراردادهای پیش رو هستند که برمبنای موارد قبلی قراردادهای استاندارد معامله شده در بورس معامله می شوند.
اوراق مشتقه یا Derivatives به اوراق بهادار با قیمت گفته می شوندد که ارزش آنها از یک یا چند دارایی پایه مشتق میشود؛ به عبارت دیگر اوراق مشتقه بر اساس دارایی پایه خود شناخته میشوند.
یکی از اهداف مهم ایجاد ابزار مشتقه در بازار، کنترل ریسکهای مالی است. افرادی که پیشبینی کاهش قیمت یا افزایش قیمت را در بازار دارند، به کمک این اوراق میتوانند ریسک سرمایه گذاری خود را کاهش دهند و موقعیتهای معکوسی را همراه با انجام معاملات خود اتخاذ کنند.
قرارداد آتی
قرارداد آتی یا future Contract قراردادی است که فروشنده متعهد میشود براساس آن، در سررسید معین، مقدار مشخصی از کالای تعیین شده را به قیمتی مشخص بفروشد و در مقابل خریدار متعهد میشود کالا را با مشخصات تعیین شده، خریداری کند.
به بیان دیگر، قرارداد آتی به افراد این امکان را میدهد که اقدام به خرید کالایی کنند که در حال حاضر تصمیم به تحویل گرفتن آن ندارند و وجه آن را نیز در زمان تحویل پرداخت کنند. براساس این قرارداد، افراد میتوانند کالایی که اکنون مالک آن نیستند را بفروشند و در آینده آن را به خریدار تحویل دهند و کسب سود کنند.
اختیار معامله یا آپشن (Option Contracts)
اختیار معامله یک قرارداد دوطرفه بین خریدار و فروشنده است که براساس آن خریدار حق(نه اجبار) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد.بنابراین براساس این قرارداد،دوطرف توافق می کنند که در زمان آینده معامله ای انجام دهند. در واقع، قراردادهای آپشن به معاملهگر اجازه میدهد یک دارایی را با قیمت از پیش تعیینشده پیش و یا در یک تاریخ خاص بخرد و یا بفروشد.
قرارداد اختیار معامله یا معاملات آپشن از قرنها پیش شناخته شده بوده است. در یونان باستان اولین بار معاملات آپشن گزارش شده است. حق اختیار برداشت از باغات زیتون در آن زمان مورد معامله قرار میگرفت. اولین کسی که استفاده از اپشن دربرداشت باغات زیتون از او نام برده شده است تالس فیلسوف یونانی نام دارد.
قراردادهای آپشن در ایران با نام اختیار معامله (اختیار فروش و اختیار خرید) شناخته شدهاند.
مدارک و شرایط مورد نیاز برای دریافت کد معاملاتی از بازار مشتقه
الف- فرآیند اجرایی صدور کد برای مشتریان ایرانی
- تماس مشتری با کارگزار دارای مجوز فعالیت در بازار مورد نظر و اخذ فرم ها و لیست مدارک
- تکمیل فرم های مربوطه (بصورت فایل و امضا نشده) و ارائه تصویر مدارک مورد نیاز توسط مشتری
- بررسی مدارک و مطابقت دادن فرم ها توسط کارگزار
- ارسال درخواست کد در سامانه مشتریان و بارگذاری فایل مدارک مشتری توسط کارگزار
- بررسی مدارک و محتوای سامانه توسط بورس
- تائید اولیه درخواست و تولید فرم درخواست کد تائید شده توسط بورس
- اخذ فرم درخواست کد تائید شده و ارسال آن به مشتری جهت مهر و امضاء تمامی صفحات
- بارگذاری فرم درخواست کد تائید شده با مهر و امضای اصل (رنگی) در سامانه و ارسال فیزیکی
- صدور کد معاملاتی بازار مشتقه
- ارسال اطلاعات به مدیریت توسعه بازار مشتقه جهت فعالسازی حساب عملیاتی
- فعال سازی کد مشتری توسط مدیریت توسعه بازار مشتقه
* نکته: جهت صدور کد معاملاتی مشتقه، داشتن کد سهامداری الزامی است و این کد باید در محل مربوطه در فرم درخواست کد یادداشت شود
* به مدارکی که بصورت بی کیفیت، نامرتب و ناقص اسکن شده باشند ترتیب اثر داده نمیشود.
شرایط و فرآیند اخذ کد معاملاتی بر خط قراردادهای آتی
شرایط الزامی دارندگان کد معاملاتی قراردادهای آتی جهت معامله از طریق سامانه معاملات برخط قراردادهای آتی:
- داشتن حداقل سن 18 سال
- داشتن حداقل دیپلم
فرآیند اخذ مجوز دسترسی به سامانه معاملات برخط قراردادهای آتی
- مراجعه مشتری به کارگزار و تکمیل فرم" درخواست اخذ مجوز دسترسی به سامانه معاملات برخط " و ارائه مدارک هویتی و رونوشت آخرین مدرک تحصیلی
- انجام مصاحبه شفاهی یا آزمون کتبی توسط مدیریت معاملات برخط کارگزاری جهت ارزیابی صلاحیت حرفه ای مشتری
- عقد قرارداد استفاده از خدمات عضو جهت انجام معاملات برخط کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا بین شرکت کارگزاری و مشتری
- صدور نام کاربری و رمز عبور جهت دسترسی به سامانه معاملات برخط کد معاملاتی آپشن قراردادهای آتی توسط کارگزار برای مشتری
نکات عمومی:
- بورس مجاز است جهت احراز هویت مشتریان به به مراجع قانونی مراجعه و تاییدیه دریافت نمایند. بدیهی است صدور کد منوط به تایید اصالت مدارک می باشد و با خاطیان برخورد قانونی می شود.
- مشتری موظف است در هر زمان بنا به درخواست بورس نسبت به ارائه مدارک و مستندات مجددا اقدام نماید. در صورت عدم ارائه ، کد مشتری غیر فعال می گردد.
- مشتری موظف است هرگونه تغییر در مدارک و مستندات را به بورس اعلام نماید و توجه به تاریخ انقضای مدارک و بروزرسانی آن کد معاملاتی آپشن نزد بورس در تعهد مشتری می باشد.
- در صورتی که مشتری وکالت انجام معاملات خود را بطور رسمی به وکیل منتقل نموده باشد، بعد از صدور کد در سامانه مشتریان، کارگزار پس از اخذ مدارک و فرم های کامل از وکیل، اقدام به تعریف وکیل در این سامانه مینماید
کدهای معاملاتی شامل:
کد معاملاتی عام: کد معاملاتی است که جهت خرید و فروش کالا یا گروه کالایی خاص ایجاد نشده و دارنده آن مجاز است به شرط عدم وجود محدودیتی اعلامی جهت خرید کالا یا گروه کالایی خاص در بورس اقدام به خرید کلیه کالاهای پذیرفته شده در بورس نماید.
کد معاملاتی خاص گروه کالا: کد معاملاتی است که جهت خرید و فروش کالا یا گروه کالایی خاص ایجاد نشده و دارنده کد معاملاتی است که جهت خرید و فروش یک گروه کالای خاص ایجاد شده و دارنده آن مجاز است به شرط عدم کد معاملاتی آپشن وجود محدودیت اعلامی جهت خرید یک کالای خاص از کلیه کالاهای پذیرفته شده آن گروه کالایی نیز خرید نماید.
کد معاملاتی خاص کالا: کد معاملاتی است که جهت خرید و فروش کالا یا گروه کالایی خاص ایجاد نشده و دارنده آنکدکد معاملاتی است که جهت خرید یکی یا کد معاملاتی آپشن چند کالای خاص ایجاد شده و دارنده آن مجاز است کالا یا کالاهای خاص را خرید نماید.
کلیه معاملهگران کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا بایستی کد معاملاتی عام دریافت نمایند. اشخاص حقیقی میتوانند جهت خرید کالاهای کشاورزی، سیمان، طلا و کالاهای صادراتی، قبض انبار قراردادهای مشتقه با رعایت مفاد این دستورالعمل کد معاملاتی دریافت دارند.
نحوه صدور انواع کدهای معاملاتی
کلیه معاملهگران کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا بایستی کد معاملاتی عام دریافت نمایند. اشخاص حقیقی میتوانندکد معاملاتی عام توسط مسوول پذیرش و کد معاملاتی خاص گروه کالا توسط کمیته صادر میشود.
صدور کد معاملاتی عام
مسوول پذیرش موظف است حداکثر ظرف سه روز کاری پس از ارایه مدارک کامل مشتری توسط کارگزاری، نسبت به صدور کد معاملاتی عام برای مشتری اقدام نماید یا اینکه عدم کفایت مدارک ارایه شده را به کارگزار اعلام کند.
صدور کد معاملاتی خاص کالا و خاص گروه کالا
کلیه کد معاملاتی آپشن معاملهگران کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا بایستی کد معاملاتی عام دریافت نمایند. اشخاص حقیقی میتوانندالف: جهت صدور کد معاملاتی خاص کالا و خاص گروه کالا، متقاضی بایستی مدارک و مستندات خود را به کمیته پذیرش مشتریان ارایه نماید.
کلیه معاملهگران کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا بایستی کد معاملاتی عام دریافت نمایند. اشخاص حقیقی میتوانندب: مشتریانی که واجد شرایط خرید بیش از یک کالا می باشند اعم از اینکه در یک گروه کالایی یا در گروههای کالایی متفاوت قرار داشته باشند، بایستی فرآیند اخذ کد معاملاتی را بطور جداگانه طی نمایند . بدیهی است به هر مشتری صرفا یک کد معاملاتی اختصاص می یابد.
ج: دبیر کمیته موظف است حداکثر ظرف مدت ده روز کاری پس از ارائه مدارک مشتری توسط کارگزاری ، گزرش کارشناسی خود حاوی اظهار نظر در خصوص احراز یا عدم احراز شرایط اعطای کد معاملاتی خاص کالا و یا خاص کد معاملاتی آپشن گروه کالا را به انضمام مستندات مربوط به کمیته ارسال نماید.
کلیه معاملهگران کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا بایستی کد معاملاتی عام دریافت نمایند. اشخاص حقیقی میتوانندد: کمیته موظف است حداکثر ظرف 5 روز کاری پس از دریافت گزارش و مستندات مربوط نظر کتبی خود را با ذکر دلایل مبنی بر اعطای کد معاملاتی خاص کالا و یا گروه کالا را به متقاضی اعلام کند و در صورت رد درخواست، متقاضی میتواند مراتب اعتراض خود را حداکثر ظرف مدت 10 روز از تاریخ ابلاغ تصمیم کمیته به وی به بورس اعلام کند.
شرایط اختصاصی برای دریافت کد معاملاتی خاص کالا یا خاص گروه کالا برای کلیه گروه های کالایی به شرح ذیل است:
کلیه معاملهگران کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا بایستی کد معاملاتی عام دریافت نمایند. اشخاص حقیقی میتوانندالف: رعایت مقررات خارج از بورس از جمله اخذ مجوزهای لازم از مراجع ذی ربط در صورت وجود
کلیه معاملهگران کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا بایستی کد معاملاتی عام دریافت نمایند. اشخاص حقیقی میتوانندب: اخذ تاییدیه کمیته پذیرش مشتریان بورس کالا
قراردادهای اختیار معامله: پیچیده اما بکر برای کسب سود
قراردادهای اختیار معامله این فرصت را برای سرمایهگذاران فراهم میکنند که یک وضعیت را با نقدینگی کمتری مدیریت کنند و این ویژگی باعث میشود سود یا زیان معاملات در یک دوره زمانی نسبت به آورده مشتری _قیمت اختیار پرداخت شده_ توسط خریدار چند برابر باشد.
یک کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه قراردادهای اختیار معامله در بورس تهران بین سهامداران و حتی فعالان حرفهایتر بازار سرمایه آنطور که باید شناخته شده نیست به خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) گفت: عدم شناخت لازم سهامداران از قراردادهای اختیار معامله، ناشی از آموزشهای ناکافی سهامداران و معرفی نشدن مزیتهای قرارداد اختیار معامله است.
احمد کنار افزود: متاسفانه همه کارگزاریها این ابزار معاملاتی را در اختیار سهامداران قرار نمیدهند و تنها تعداد خاصی از کارگزاریها در این زمینه فعال هستند و مهمتر آنکه افراد برای فعالیت در قراردادهای اختیار معامله نیاز به یک کد معاملاتی جداگانه دارند.
وی با اشاره به اینکه پیچیدگیهایی در قراردادهای اختیار معامله وجود دارد، عنوان کرد: این پیچیدگیها در زمینه روش بازکردن موقعیت، روش تسویه و اعمال قراردادها و همچنین محاسبه و زیان قراردادها است که باعث استفاده کمتر از این ابزار معاملاتی میشود. البته در سالهای اخیر شاهد رشد تدریجی بازار اختیار معامله بودیم و به طور قطع در آینده هم این ابزار، سهم کد معاملاتی آپشن بیشتری از بازار را از آن خود خواهد کرد.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه؛ به طور کلی اختیار معامله قراردادی است بین خریدار و فروشنده که براساس آن خریدار قرارداد، حق (نه الزام و تعهد) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد. چنانچه از این تعریف پیدا است، خریدار در اعمال حق خود مختار است و به عبارت دیگر هیچ تعهد و الزامی ندارد و برای خرید این حق مبلغ مشخصی را به فروشنده پرداخت میکند. فروشنده نیز در ازای دریافت این مبلغ متعهد میشود که هر زمان خریدار درخواست کند آن دارایی مشخص را به وی بفروشد یا از وی بخرد.
وی اضافه کرد: فروشنده در این قرارداد متعهد است، برای جلوگیری از امتناع از انجام قرارداد، وجه تضمینی را نزد کارگزار بورس یا اتاق پایاپای قرار میدهد.
موقعیتهای قرارداد اختیار معامله
کنار، با بیان اینکه در اختیار معامله چهار موقعیت وجود دارد، اظهار کرد: یکی از این موقعیتها «خرید اختیار خرید» است که دارنده این موقعیت حق دارد مقدار مشخصی از دارایی مبنا را به قیمت مشخص در تاریخ سررسید که در مشخصات قرارداد است را خرید کند. دارنده این موقعیت از افزایش قیمتها تا تاریخ سررسید سود خواهد برد.
وی ادامه داد: موقعیت دوم، « فروش اختیار خرید» است که فروشنده در این اختیار به فروش تعداد معینی از دارایی پایه در تاریخ سررسید و به قیمت مشخص به خریدار متعهد است. دارندگان این موقعیت از کاهش قیمتها سود خواهند برد. آنها پیش بینی میکنند که قیمت سهام تا سررسید روند نزولی داشته و یا به قیمت اعمال برسد.
این کارشناس به موقعیت سوم اشاره کرد و گفت: «خرید اختیار فروش» از دیگر موقعیتها است به طوری که خریدار این قرارداد حق دارد که تعداد مشخصی از دارایی را به قیمت مشخص در تاریخ سررسید به فروشنده اختیار، بفروشد. در این حالت خریدار در صورتی سود خواهد برد که پیش بینی کند قیمت دارایی پایه در تاریخ سررسید کمتر از قیمت اعمال باشد.
وی به موقعیت چهارم اشاره کرد و افزود: «فروش اختیار فروش» نوع چهارم آن است و دارنده آن تعهد میکند که تعداد مشخصی از دارایی را در تاریخ سررسید و به مبلغ معین از خریدار این اختیار، بخرد.
سود و زیان خریدار و فروشنده چگونه محاسبه میشود؟
کنار درباره محاسبه سود و زیان خریدار و فروشنده گفت: در معاملات اختیار معامله با دو گروه خریداران و فروشندگان طرف هستیم. هر دو گروه میتوانند اختیار خرید یا فروش را در اختیار داشته باشند. سود خریداران اختیار معامله (خرید دارایی یا فروش آن فرقی ندارد) نامحدود است، و میزان زیان همان مقدار مبلغی است که در ابتدا در برابر خرید حق اختیار پرداخت کردهاند.
وی گفت: سود فروشندگان اختیار معامله (فروش دارایی یا خرید آن فرقی ندارد) محدود است. در واقع همان میزانی است که در ابتدا در ازای اعطای حق اختیار از خریدار دریافت کرده اند، اما اگر نتوانند پیش بینی خوبی از آینده داشته باشند ممکن است متحمل ضرر بسیار زیادی شوند.
مزایای قراردادهای اختیار معامله
این کارشناس درباره مزایای قراردادهای اختیار معامله بیان کرد: قراردادهای اختیار معامله این فرصت را برای سرمایه گذاران فراهم میکنند که یک وضعیت را با نقدینگی کمتری مدیریت کنند و این ویژگی باعث میشود سود یا زیان معاملات در یک دوره زمانی نسبت به آورده مشتری - قیمت اختیار پرداخت شده توسط خریدار چند برابر باشد.
وی در ادامه تصریح کرد: با خرید قرارداد اختیار معامله یک دارایی پایه به جای دارایی، ریسک کاهش یافته و زیان شخص خریدار برابر با میزان مبلغی است که برای خرید اختیار معامله پرداخت میکند .
به گفته کنار؛ با فروش اختیار معامله، سودی متفاوت از دیگران میتوان کسب کرد یعنی سود خود را محدود به روند قیمتها و سود هر سهم نمیکنیم. این سود همان مبلغ فروش اختیار در تاریخ معامله است.
وی افزود: کسب سود از نوسانات قیمت بدون نیاز به داشتن دارایی پایه، استفاده از مزیت زمانی جهت تصمیمات آتی و متنوع سازی سبد سرمایهگذاری از دیگر مزایا به شمار میرود.
این کارشناس عنوان کرد: همواره قراردادهای اختیار معامله روی یک دارایی پایه تعریف میشوند . در حال حاضر در بازار بورس تهران بر روی ۳۴ نماد، قراردادهای اختیار معامله راه اندازی شده به طوریکه روی نمادهایی چون خودرو، پالایشی و بانکی قراردادهای اختیار معامله راه اندازی شده است و هچنین در بورس کالا روی سکه طلا و زعفران نگین هم این قراردادها وجود دارد.
کنار گفت: روی هر دارایی پایه که قراردادهای اختیار معامله برای آنها راه اندازی شده، ۸ قیمت اعمال متفاوت و روی هر دارایی پایه یک یا دو تاریخ سررسید وجود دارد. بنابراین، با توجه به شرایط حاضر، میدان وسیعی برای معاملهگر به وجود می آید که استراتژی معاملاتی خود را پایهریزی کند و این یکی از فرصتها و مزیتهای بزرگ قراردادهای اختیار معامله است که بر روی یک دارایی پایه یا روی یک سهم مشخص حالت های مختلف معاملاتی قراردادهای اختیار معامله می تواند وجود داشته باشد.
این کارشناس تاکید کرد: سهامداران باید شناخت بیشتر و تحلیل دقیقتری از داراییهای پایه داشته باشند زیرا این ابزار معاملاتی ابزاری برای مدیریت ریسک است.
دیدگاه شما