مفهوم نسبت ریسک به ریوارد و فرمول محاسبه آن
آیا اهل ریسک هستید؟ یکی از معدود ابزار معامله گران و نکات معاملاتی، محاسبه نسبت ریسک/ریوارد است.
هر فرد برای تحمل خطر، آستانه خاص خود را دارد. مثلاً ممکن است شما بانجی جامپینگ را دوست داشته باشید، اما شخص دیگری تنها با فکر کردن به آن دچار حمله پانیک شود. پس هر فرد باید با توجه به شخصیت خود میزان پذیرش ریسک را بسنجد.
سرمایهگذاری در بازار سرمایه دارای ریسک بالایی است و اگر قصد قبول این ریسک را دارید باید با تعیین حد ضرر برای خود، پاداش خوبی را نیز برای آن در نظر بگیرید.
مفهوم نسبت ریسک به ریوارد ( پاداش) Risk/Reward از اصول مهم در معاملات است، اما تعداد معدودی از معاملهگران نحوه استفاده صحیح از آن را میدانند.
اصولا نسبت ریسک به ریوارد به معاملهگر این اجازه را میدهد که معاملات خود را طوری تنظیم و فیلتر کند که بتواند به او امید دهد و سود به همراه داشته باشد.
در ابتدا این موضوع را از نظر بازار سهام بررسی میکنیم.
فرض کنید تحقیقات در رابطه با انتخاب سهام را انجام دادهاید و سهامی را که از نظر شما مناسب است پیدا کردهاید.
متوجه شدهاید که سهم XYZ از بیشترین قیمت معامله اخیر که برای مثال 390 تومان بوده کمتر معامله میشود و در حال حاضر قیمت معامله 250 تومان است.
شما معتقدید که اگر در حال حاضر خرید کنید، در آیندهای نهچندان دور، سهم XYZ تا 390 تومان (حداکثر قیمت معامله شده در قبل) مجدد بازمیگردد و میتوانید سود از آن دریافت کنید.
به فرض شما 500 تومان برای سرمایهگذاری دارید، بنابراین پس از انجام تمام تحقیقات خود، 20 سهم میخرید. اما آیا نسبت ریسک/ریوارد خود را هم میدانید؟
هدف از این مقاله آموزش ریسک به ریوارد در بورس است که با ارائه یک نمای کلی از این نسبت، بتوانید از ابتدا شروع کنید و مرحلهبهمرحله نسبت ریسک به ریوارد را بررسی نمایید.
نسبت ریسک/ریوارد چیست؟
متأسفانه، برخی از سرمایهگذاران خرد وقتی میخواهند پول خود را سرمایهگذاری کنند، ضرر زیادی را تجربه میکنند. دلایل زیادی برای این امر وجود دارد، اما یکی از دلایل آن ناشی از ناتوانی سرمایهگذاران در کسب سود، عدم تعیین حد ضرر برای خود و پایبندی به آن و همچنین ناآگاهی از مدیریت ریسک است.
نسبت ریسک به ریوارد یک اصطلاح رایج مالی است، اما مفهوم ریسک به ریوارد چیست؟
نسبت ریسک به ریوارد شاخصی است که توسط سرمایهگذاران حرفهای برای مقایسه ریسکهای یک دارایی با سود مورد انتظار، استفاده میشود.
به زبان ساده مفهوم نسبت ریسک/ریوارد نشاندهنده احتمالی است که یک سرمایهگذار میتواند بهازای هر ریال ریسکی که در سرمایهگذاری میکند، سود به دست آورد.
بسیاری از سرمایهگذاران از نسبت ریسک/ریوارد برای مقایسه بازده مورد انتظار یک سرمایهگذاری در مقایسه با میزان ریسکی که باید برای به دست آوردن این بازدهها انجام دهند، استفاده میکنند. مثال زیر را در نظر بگیرید:
یک سرمایهگذاری با نسبت ریسک به ریوارد (پاداش) 1: 7 نشان میدهد که مایل به ریسک 1 ریال برای چشمانداز کسب سود 7 ریال است. از طرف دیگر، نسبت ریسک/ریوارد 1: 3 نشان میدهد که یک سرمایهگذار باید انتظار داشته باشد که 1 ریال سرمایهگذاری کند، به این دلیل که 3 ریال از سرمایهگذاری خود سود کسب کند.
معامله گران عمدتاً برای ایجاد یک استراتژی خاص از چنین شاخصی استفاده میکنند و اغلب از رویکرد نسبت سود به پاداش برای برنامهریزی معاملات خود بهره میبرند.
بهخاطر داشته باشید که حتی بهترین معاملهگران فقط در 70 درصد مواقع درست عمل میکنند.
درواقع سود به این معنا است که ضررهای خود را کاهش و با گذشت زمان سودهای خود را بیشتر کنید. به همین دلیل است که هر زمان که وارد معامله میشوید باید نکات مثبت و منفی آن را بشناسید. هدف از این کار به دست آوردن نسبت بالقوه 3 به 1 که بهترین نسبت ریسک به ریوارد است یا بهتر از آن، نسبت استثنایی 2 به 1 برای معاملات روزانه میباشد.
محاسبه نسبت ریسک به ریوارد
کارشناسان مالی تاکید میکنند که ریسکها و ریواردها (پاداشها) به هم وابسته هستند و یک سرمایهگذار برای تصمیمگیری نهایی باید این نسبت را محاسبه کند.
محاسبه واقعی برای تعیین ریسک در برابر ریوارد بسیار آسان است. فرمول ریسک به ریوارد به این صورت است که شما بهسادگی سود خالص (پاداش) خود را بر قیمت حداکثر ریسک خود تقسیم میکنید.
با تقسیم سود خالص (پاداش) بر قیمت حداکثر، ریسک معامله محاسبه میشود.
برای گنجاندن محاسبات ریسک به ریوارد در پروسه معاملات خود، ابتدا سهمی را انتخاب کنید، اهداف صعودی و نزولی آن را بر اساس قیمت فعلی تعیین کنید و نسبت ریسک به ریوارد را محاسبه کنید.
اگر ریسک به ریوارد زیر آستانه تحمل ضرر شما است، حد ضرر خود را بالا ببرید تا به نسبت قابل قبولی برسید. اگر نمیتوانید به نسبت قابل قبولی دست پیدا کنید، سهم سرمایهگذاری معامله با ریسک پائین خود را تغییر دهید.
در طول نگهداری سهام، با ادامه تجزیهوتحلیل اطلاعات جدید، اگر نسبت ریسک به ریوارد نامطلوب شد، از خروج از معامله نترسید. هرگز در موقعیتی قرار نگیرید که نسبت ریسک/ریوارد به نفع شما نباشد.
فرمول ریسک به ریوارد
روش اول
یک فرمول ریسک به ریوارد به این صورت است که:
حد ضرر - قیمت سهم = ریسک
قیمت سهم - حد سود = ریوارد
سپس مقدار ریسک را بر ریوارد تقسیم کنید و هرچه نسبت محاسبه شده کم تر از 50 درصد باشد، برای خرید مناسبتر است.
مثال1:
قیمت سهم افق 61,270 ریال میباشد.
حد ضرر: 58,600 و مقاومت 63,100 ریال. هدف اول را 70,000 ریال محاسبه میکنید. تعیین ریسک به ریوارد به این صورت است:
2670 = 58600 – 61270= ریسک
1830= 61270 -63100= ریوارد
ریسک / ریوارد= 1.45 که بالا میباشد. این عدد از 100 بیشتر است و به همین خاطر، ریسک خریدش بالا است.
مثال 2:
اگر سهمی را در 10,000 ریال خریداری کرده باشید و برای آن حد ضرر 7,500 ریال و حد سود 20,000 ریال قرار دهید، ریسک این معامله بهازای هر سهم 2,500 ریال و پتانسیل سود آن 10,000 ریال است.
سپس به مقایسه ریسک با سود میپردازید تا نسبت ریسک به ریوارد به دست آید:
0.25 = 10000 / 2500 = پاداش/ریسک
بنابراین ریسک به ریوارد این معامله یک به چهار میباشد.
البته بهترین ریسک به ریوارد یک به سه تعیین شده است به این معنا که یعنی تحمل یک واحد ریسک در مقابل سه واحد سود وجود دارد.
روش دوم
در ابتدا باید مقدار سرمایه خود را تعیین کنید ( متغیر S )، سپس درصد ضرر خود را مشخص کنید (متغیر N ) .
نقطه ورود معاملات خود را باید مشخص کنید که معمولاً معاملهگران برای تعیین نقطه ورود از تکنیک Triger (تریگر) استفاده میکنند.
استفاده از تریگر زمانی کاربرد دارد که شما محدوده مناسب برای ورود را تشخیص دادهاید اما قیمت دقیق برای ورود را نمیدانید، در این زمان استفاده از تریگر مناسب است.
استفاده از اندیکاتورهایی مانند میانگین متحرک، RSI ، MACD و . برای تشخیص نقطه ورود مناسب است. مثلاً زمانی که خط روند با یک کندل صعودی یا نزولی قدرتمند قطع شود میتواند سیگنالی برای خرید باشد.
بعد از خریداری سهم برای خود حد سود ( profit target ) برای خروج و حد ضرر فروش تعیین کنید. فاصله بین قیمت خرید و هدف قیمتی فروش را a در نظر بگیرید. مشخص کردن حد ضرر به کمک متغیر N انجام میشود.
معمولاً تعیین حد ضرر به این صورت است که کندل، حد موردنظر شما را رد کند و در نقطه پایینتر بسته شود و کندل بعدی نیز پایین کندل ایجاد شده قرار گیرد.
محاسبه ریسک نیز به کمک حد ضرر ( stop loss ) انجام میشود.
فاصله بین نقطه ورود و حد ضرر تعیین شده b نامیده میشود.
حال با تقسیم مقدار b بر a ، نسبت ریسک به ریوارد محاسبه میشود.
X*b = (N/ 100 )*S
متغیر X ، مقداری است که باید خرید انجام شود. در صورتی که حاصل به دست مده از 0.5 بیشتر باشد، معامله توجیهپذیر خواهد بود.
اندیکاتور محاسبه ریسک به ریوارد
در موقعیتهای تحلیل جهت تعیین نسبت ریسک به ریوارد و برای تعیین نقاط ورود و خروج، تعیین حد سود و ضرر و مشخص کردن محدوده زمانی و قیمتی بین دو نقطه مختلف، میتوان طبق تصویر زیر از اندیکاتور مناسب استفاده کرد:
- ابزار Forecast یا پیشبینی به تحلیلگران این امکان را میدهد که نقاط ورود و خروج را در معاملات خود تعیین کنند و برای افزایش زیبایی بصری و جذابیت آن میتوانید از آیکونها استفاده کنید.
- اندیکاتور Position Size Calculator نیز ابزاری کاربری است که در هر معامله باتوجهبه حجم معامله بر اساس نقطه ورود، حد ضرر و درصد ریسکپذیری شما را تعیین میکند و در هر دو پلتفرم 4 MT و 5 MT قابلاستفاده است.
جمعبندی
نسبت ریسک به ریوارد (پاداش)، یا همان نسبت سود به زیان به این معنا است که در برابر چند درصد سود، حاضر به از دستدادن چند درصد از سرمایه خود هستید و میتوانید سرمایه خود را به خطر بیندازید؟
مفهوم نسبت ریسک به ریوارد یا سود به زیان در بورس داخل و خارج (فارکس) کاربرد دارد.
اگر سهمی را پیدا کردید که هم از لحاظ تکنیکال و هم بنیاد وضعیت مناسبی دارد، برای تصمیمگیری بهتر، نسبت ریسک به ریوارد ( R/R ) را محاسبه کنید. نسبت مناسبی که در نظر گرفته میشود، کمتر از 50 درصد و بهترین ریسک به ریوارد در معاملات نسبت یک به سه تعیین شده است.
زمانی معاملهگر وارد معامله میشود که سود احتمالی که به دست میآورد از ضرر احتمالیاش بیشتر باشد. در صورتی که ضرر احتمالی از سود احتمالی بیشتر شد، فرصت دیگری را برای سرمایهگذاری بررسی نمایید.
سرمایهگذاری بدون ریسک: راهنمای قدمبهقدم و کاربردی
در واقع برخی از بزرگان سرمایهگذاری از ریسک دوری میکنند و حاضر معامله با ریسک پائین نیستند بخش زیادی از سرمایه خود را برای کسب سود به خطر بیندازند.
از برخی جهات، سرمایهگذاری در بازارهای کمریسک عاقلانه است.
زیرا سرمایه، اصلیترین ابزار سرمایهگذار است و وقتی اصل آن از بین برود سرمایهگذار مانند باغبان بدون بیل خواهد بود.
برخی بازارها ذاتا پرریسک هستند حتی اگر در آنها کاملا حرفهای باشید. مانند ارزهای دیجیتال که ریسک بسیار بالایی دارند. زیرا قانونمندی خاصی در بازار ارزهای دیجیتال حاکم نیست و ارزهای دیجیتال دارای پشتوانه خاصی نیستند.
فارکس نیز از جمله بازارهای پریسک است.
ریسک، در واقع امکان شکست در سرمایهگذاری است.
برای سرمایهگذاری مجبور نیستید همیشه ریسک زیادی متحمل شوید. شما به عنوان یک سرمایهگذار، نمیتوانید امکان شکست را به طور کامل حذف کنید، اما میتوانید آن را به نفع خود مدیریت کنید.
میتوان با محاسبهی ریسک در هنگام سرمایهگذاری، به جای آن که سرمایهی خود را ازدست بدهید، از منافع حاصل از سرمایهگذاری بهرهمند شوید.
میزان ریسک حتی در یک دسته از سرمایهگذاریها، میتواند با توجه به روشهای که شخص در پیش میگیرد متفاوت باشد.
به طور کلی، سرمایهگذاریهایی که بازده بالقوهی بیشتری دارند، ریسک بالاتری هم دارند. برای مثال، سرمایهگذاری مستقیم در سهام (از طریق مراجعه به کارگزاری و خرید سهم) در مقایسه با سرمایهگذاری در صندوق سرمایهگذاری مشترک، ریسک بیشتری دارد.
اما وجود این ریسک نباید باعث شود که سرمایه گذاری را کاملا معامله با ریسک پائین کنار بگذارید.
به دلیل اینکه یک نکته ظریف در مدیریت پول شما وجود دارد و آن ارزی واقعی پول است.
فرض کنید امروز یک کیلو سیب به قیمت 3000 تومان معامله میشود انتهای سال هر کیلو سیب 4000 تومان است و پول شما در بانک پس از یک سال به 3500 تومان رسیده است آیا اینکه پول شما از 3000 به 3500 تومان رسیده سود کردهاید؟
در ظاهر بله اما در مقایسه با قیمت سیب یا ارزش واقعی پول خیر.
چراکه شما ابتدای سال با 3000 تومان میتوانستید یک کیلو سیب بخرید اما در پایان سال شما با 3000 تومان مقدار سیب کمتری میتوانید بخرید.
پس عملا پول شما آب رفته است یا قدرت خرید خود را از دست داده است.
اگر سرمایهگذاری نکنید، ارزش پول شما از بین میرود.
سرمایهگذاری با ریسک کم
برای خیلی از سرمایه گذاران سه نصیحت مهم وجود دارد: اول ضرر نکنید، معامله با ریسک پائین دوم ضرر نکنید و سوم ضرر نکنید.
این یک نصیحت خوب است و نشان میدهد شخص ابتدا باید از اصل سرمایه خود اطمینان حاصل کند سپس به سمت افزایش میزان سود و دارایی خود برود. پس اینجاست که اهمیت سرمایهگذاری بدون ریسک برای ما آشکار میشود.
در این راهنما از بورسینس قصد قصد داریم سرمایهگذاریهای کمریسکی معرفی کنیم که افراد ریسکگریز عاشق ان هستند.
سرمایهگذاری با سود ثابت (Fixed- Income Investment) چیست؟
هرگونه سرمایهگذاری در نوعی از اوراق بهادار که تا سررسید نهایی سود (بهره) ثابت پرداخت کند، مانند اوراق قرضه دولتی، اوراق قرضه شهرداریها، سهام ممتاز و مستمری ثابتی که شرکتهای بیمه به بیمهگذاران پرداخت میکنند، سرمایهگذاری با سود ثابت نامیده میشود.
معمولا برای افراد با سرمایه کم و یا خیلی زیاد، روش شناخته شده برای سرمایه گذاری بدون ریسک سپرده بانکی یا اوراق مشارکت است.
این امر اگرچه روشی کند است اما در اکثر مواقع برای پول های کم یا خیلی زیاد میتواند یک گزینه باشد.
در ادامه راههای دیگر سرمایهگذاری بدون ریسک یا با ریسک کم را میخوانید.
روش اول: صندوقهای سرمایهگذاری
برخی از صندوقهای سرمایهگذاری نمونهای از سرمایهگذاری بدون ریسک هستند.
اما آیا همیشه برای ریسک کم باید در صندوقها سرمایهگذاری کرد؟ این موضوع بستگی به نوع صندوق دارد.
ابتدا بیایید با صندوقها آشنا شویم.
چند نوع صندوق اصلی در ایران وجود دارد:
صندوق سرمایهگذاری با درآمد ثابت
ویژگی این صندوقها در این است که مبالغ سرمایهگذاری شده در آن فقط در اوراق بهادار با درآمد ثابت شامل اوراق مشارکت، اوراق اجاره، اوراق بهادار رهنی و گواهیهای سپرده منتشرشده توسط بانکها و مؤسسات مالی دارای مجوز از سوی بانک مرکزی و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایهگذاری میشود.
این نوع صندوق میتواند نرخ ریسک و البته سود کمتری نسبت به سایر صندوقها داشته باشد. صندوقهای معرفیشده در بخش صندوق سرمایهگذاری رده همگی با درآمد ثابت و با ضمانت نقدشوندگی توسط بانکها هستند.
صندوقهای با درآمد ثابت گاهی اوقات درآمد ثابت را به حساب سرمایهگذار واریز میکنند و گاهی نیز پرداخت سود ندارند و سرمایهگذار با افزایش ارزش واحدهای صندوق، سود میکند (در زمان فروش واحد).
صندوق سرمایه گذاری در سهام
ریسک این صندوقها صفر نیست.
زیرا بخش بزرگی از سرمایه این صندوقها در سهام شرکتها سرمایهگذاری میشود.
این نوع از صندوقها حداقل 70% از دارایی های خود را در سهام سرمایه گذاری میکنند و 30% باقی مانده را به اختیار مدیر صندوق در سهام، اوراق مشارکت، سپرده بانکی و یا سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه گذاری میکنند.
سرمایه گذاری در سهام بورسی سبب می شود که ریسک این صندوقها نسبت به دیگر صندوقهای سرمایه گذاری بیشتر باشد.
در واقع سرمایهگذاری در این صندوقها به نوعی سرمایهگذاری در اوراق بورسی است با این تفاوت که به دلیل اینکه صندوق بر روی اوراق با درآمد ثابت نیز سرمایه گذاری کرده است، به نوعی ریسک سرمایه گذاری تعدیل می شود.
تفاوت آن با خرید سهام بصورت معمول در این است که اگر شما یک دلال یا کارگزار حرفه ای بورس نباشید فعالیت حرفه ای در بورس را باید به این نوع صندوق های سرمایه گذاری محول کنید. البته این صندوق ها غالبا ضامن نقد شوندگی دارند و شما می توانید پول خود را دریافت نمایید.
صندوق سرمایه گذاری مختلط
این نوع صندوق ها از لحاظ پرتفوی / سبد سرمایهگذاری حداکثر 60% از دارایی خود را در سهام و حداقل 40% از آن را در اوراق با درآمد ثابت مثل اوراق مشارکت یا سپرده بانکی سرمایهگذاری میکنند.
این صندوقهای سرمایه گذاری به دلیل نوع پرتفوی و سرمایهگذاریشان از منظر ریسک بین دو نوع صندوق فوق الذکر قرار میگیرند.
این صندوقها به دلیل اینکه بیش از نیمی از داراییهایشان روی سهام سرمایهگذاری شده است، سود تضمین شده ندارند اما معمولا ضامن نقد شوندگی دارند.
صندوقهای سرمایهگذاری بازارگردانی
صندوقهای سرمایهگذاری بازارگردانی، وظیفه بازارگردانی سهام شرکتها را طبق تعهدات مشخص شده در امید نامه صندوق بر عهده دارند. این نوع صندوقها، در بلندمدت، کمک شایانی به دوری از نوسانات تند و تیز در سهام میکنند.
هدف بازارگردان این است که همواره سهام را متعادل نگه دارد و صف خرید معامله با ریسک پائین و فروش را از بین برده و قیمت سهام را به سوی ارزش ذاتی سوق دهد که این ارزش ذاتی بر مبنای تنظیم عایدات آتی سهام شرکت به دست میآید.
بنابراین صندوق بازارگردانی از صفهای خرید و فروش بی مورد و معامله نشدن سهم در این مواقع جلوگیری و به روان شدن معاملات، افزایش نقدشوندگی و جلوگیری از دستکاری قیمت سهام به دست برخی سودجویان بازار کمک میکند.
صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه
صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه در واقع صندوقهای سرمایهگذاری هستند که پول سرمایه گذارانی که به دنبال داشتن سهام در کسبوکارهای نوپا (استارت آپها) و کسبوکارهای کوچک و متوسط هستند و پتانسیل رشد بالایی دارند را با ایجاد پرتفوی مدیریت میکنند. این نوع از سرمایهگذاریها، سرمایهگذاریهایی با بازده و ریسک بالا محسوب میشوند.
صندوقهای سرمایهگذاری طلا
صندوقهای سرمایهگذاری طلا از بازارهای سرمایهگذاری جدید در ایران است که مردم میتوانند بدون خرید طلا در آن سرمایهگذاری کنند.
در کدام صندوق سرمایهگذاری کنیم؟
صندوقهای با درآمد ثابت، کمریسکترین نوع صندوق به حساب میآیند زیرا مانند بانک، یک سود ثابت و تضمین شده ارائه میدهند.
صندوقهای مختلط، ریسک بیشتری دارند.
بنابراین اگر به دنبال حداقل ریسک هستید، صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت را انتخاب کنید.
قدم اول – انتخاب صندوق
با مراجعه به سایت fipiran.com از منوی صندوقها، در زیر منوی مقایسه صندوقها، روی نوع صندوق موردنظرتان کلیک کنید و لیست آنها را همراه بازدهیشان مشاهده کنید.
صندوقهایی که در بلندمدت سوددهی خوبی داشتهاند معمولا برای سرمایهگذاری مناسبتر هستند.
قدم دوم – سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری مشترک
- مراجعه حضوری به یکی از صندوقها
- ارائه مدارک هویتی (اصل شناسنامه و کارت ملی) / معرفینامه یا وکالتنامه رسمی
- تکمیل فرم پذیرهنویسی (این فرم تنها مربوط به زمان شروع به کار صندوق است) یا فرم درخواست صدور واحد سرمایهگذاری
- واریز مبلغ مورد نظر تعداد واحدهای خریداری شده به شماره حساب بانکی صندوق و ارائه فیش واریز به نماینده مدیر در صندوق
- دریافت رسید درخواست صدور واحدهای سرمایهگذاری از نماینده مدیر
- دریافت اعلامیه صدور و گواهی سرمایهگذاری حداکثر تا پایان دو روز کاری در محل ارائه درخواست
- پرداخت مابهالتفاوت مبلغ واحدهای صادر شده و کل مبلغ واریزی متقاضی به حساب ایشان
روش دوم: اوراق مشارکت و سایر اوراق با درآمد ثابت
اوراق مشارکت، اوراق بهادار با نام یا بینامی با سود ثابت هستند که به موجب قانون یا مجوز بانک مرکزی به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین و برای تأمین بخشی از منابع مالی مورد نیاز دولتی و غیردولتی منتشر میشود و به سرمایهگذارانی که قصد مشارکت در اجرای طرحهای یاد شده را دارند از طریق عرضه عمومی واگذار میگردد.
انواع اوراق مشارکت
اوراق مشارکت میتواند یک روش با ریسک پایین برای سرمایهگذاری باشد.
اوراق مشارکت بورسی: اوراقی که قابل معامله در بازار بورس و فرابورس هستند. اوراق مشارکت بورسی ممکن است:
به کسر: اوراقی که به قیمت کمتر از قیمت اسمی آن توسط سرمایهگذار خریداری میشود و سود سرمایهگذار برابر خواهد بود با مابه التفاوت قیمت خریداری شده با قیمت اسمی اوراق در سررسید آن. این اوراق یک سرمایهگذاری کوتاه مدت به شمار میآید.
قابل تعویض با سهام: اوراقی که منتشرکننده آن شرکتهای سهامی عام هستند و در سررسید نهایی با سهام سایر شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس و اوراق بهادار تعویض میشوند.
قابل تبدیل به سهام: اوراقی که منتشرکننده آن شرکتهای سهامی عام هستند و در سررسید نهایی یا در زمان تحقق افزایش سرمایه به سهام شرکتهای موضوع طرح اوراق مشارکت، تبدیل میگردد.
اوراق مشارکت غیر بورسی: اوراقی که صرفاً با تایید بانک مرکزی حمهوری اسلامی ایران منتشر میشود و قابل معامله در شعب بانکهای عامل (بازار پولی) است.
زمان مناسب و تحلیل مورد نیاز برای خرید و فروش اوراق مشارکت
اوراق مشارکت دارای سود ثابت علی الحساب است، بنابراین معمولا به عنوان ابزاری برای کاهش ریسک سبد سهام در بازاهای ریسکی در نظر گرفته میشود و سرمایهگذارن با توجه به ریسک پذیری و شرایط موجود بر بازار بخشی از سرمایه خود را به خرید اوراق مشارکت اختصاص میدهند. با توجه به ثابت بودن سود اوراق مشارکت، این اوراق بر خلاف سهام های ریسکی موجود در بازار که نیازمند تحلیل های فاندامنتالی و تکنیکالی هستند به تحلیل خاصی نیاز ندارد و فقط توجه به چند نکته برای انتخاب اوراق با بازدهی بیشتر برای سرمایهگذار کافی است.
نکات قابل تامل در خرید اوراق مشارکت
- سود اعلامی اوراق مشارکت برای دوره یکساله معمولاً بین ۲۰ تا ۲۲ درصد است. هرچه درصد سود بیشتر باشد، خرید اوراق آن جذابتر است.
- سررسید پرداخت سود یک ماهه یا سه ماهه است. هرچه دورههای پرداخت سود کوتاهتر باشد، برای سرمایهگذار از جذابیت بیشتری برخوردار خواهد بود.
- در بعضی موارد بدلیل کمبود نقدینگی و رقابت برای جذب منابع با بانکها برخی از ناشران اوراق علاوه برسود اعلامی، سود ۳ درصدی برای یکسال را بر روی تابلو معاملاتی تضمین میکنند.
- سود حاصل از اوراق مشارکت، برای سرمایهگذار معاف از پرداخت مالیات است و این جذابیت دیگری برای سرمایهگذاری در اوراق مشارکت به حساب میآید.
- علیرغم اینکه اوراق مشارکت بازدهی تضمین شده دارند ولی ریسکی را متوجه سرمایهگذار نمیکند.
نحوه خرید اوراق مشارکت بدون ریسک
برای خرید و فروش اوراق مشارکت خارج از بورس، لازم است سرمایهگذار با مدارک شناسایی (شناسنامه و کارت ملی) به یکی از شعب بانکهای عامل مراجعه نماید و نسبت به خرید یا فروش اوراق مورد نظر اقدام نماید
در مورد معامله اوراق مشارکت بورسی، هر فردی که دارای کد معاملاتی آنلاین باشد، میتواند از طریق سامانه معاملاتی آنلاین یا ثبت سفارش اینترنتی اقدام به خرید نماد اوراق مشارکت کند.
این اوراق بسته به بازاری که در آن منتشر میشوند ممکن است در سامانه آنلاین قابلیت معامله داشته باشد چنانچه اوراق در بازار پایه فرابورس عرضه شود، خرید و فروش آن از طریق ثبت سفارش اینترنتی میسر خواهد بود. در صورتیکه فرد کد سهامداری و کاربر غیر آنلاین باشد به صورت حضوری درخواست خرید یا فروش خود را به کارگزاری اعلام نماید.
پس از دریافت کد سهامداری میتوانید با مشخصاتی که توسط کارگزاری برای شما ارسال میشود، وارد سایت کارگزاری شوید و سفارش خرید را ثبت کنید.
اگر سرمایهگذاری من وضعیت قابل قبولی نداشت، چه کار میتوانم بکنم؟
توجه داشته باشید که پیروی از یک برنامهی سرمایهگذاریِ غیرقابل انعطاف و ثابت در یک دورهی زمانی طولانی، همواره برای شما سودآور نخواهد بود.
در برخی موارد، درصورت رضایتبخش نبودن عملکرد سرمایهگذاری، لازم است برنامهی سرمایهگذاری خود را معامله با ریسک پائین تغییر دهید. البته به خاطر داشته باشید که هنگام تغییر برنامه، لازم است اصول اولیهی سرمایهگذاری را رعایت کنید.
اگر تجربه سرمایهگذاری در اوراق مشارکت و صندوقها را دارید در بخش دیدگاه بنویسید تا سایرین از تجربهتان بهره بگیرند.
قصد شروع سرمایهگذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاریها انجام دهید:
برای سرمایهگذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه میشود:
اسپات (Spot) و فیوچرز (Futures) چه تفاوتی باهم دارند؟
روش های مختلفی برای کسب درآمد در بازار های ارز دیجیتال وجود دارد. یکی ازاین روش ها معامله اسپات (Spot) و فیوچرز (Futures) است که در اسپات معامله به صورت حقیقی انجام میشود و به محض فروش، ارز در اختیار خریدار قرار میگیرد. معاملات اسپات معمولا در مقابل معاملات فیوچرز (Futures) قرار دارد. همیارکریپتو در دوره ارز دیجیتال در مشهد اسپات و فیوچرز را به صورت کاملا تخصصی آموزش خواهند داد.
در این دوره شما از یک معامله گر مبتدی به معامله گری حرفه ای تبدیل خواهید شد.
معامله اسپات (Spot)
ابزار مالی که خریدوفروش ارز بهصورت آنی و لحظهای توسط آن انجام میشود.
Spot Market یا بازار اسپات که به آن بازار نقدی (Cash Market) یا بازار فیزیکی (Physical Market) میگویند.
هدف آن تبادلات فوری دارایی میباشد، قیمت اسپات قیمتی لحظهای و خرید، دقیقاً به میزان سرمایه خودتان میباشد.
معاملات اسپات (Spot) به سه صورت Stop، Limit و Market انجام میشود.
معاملات لیمیت اوردر (Limit order)
فرض کنید شما به دنبال خرید گوشی همراه هستید، بعد از دیدن قیمت آن به نظر شما این قیمت منصفانهای نیست. شما براین باور هستید که قیمت در روزهای بعدی پایینتر میآید. شما به دوست فروشنده خود میگویید، هر موقع که قیمت پایین آمد و به نظر منصفانه بود من خرید میکنم.
دقیقاً شما هم در بازارهای مالی میتوانید از مثال بالا استفاده کنید و یک ارز را در قیمتی منصفانهتر برای از قبل پیشخرید کنید. به این نوع اوردر گذاری لیمیت اوردر میگوییم.
معاملات استاپ اوردر (stop order)
فرض کنید در حال حاضر بازار در حال ریزش است و شما براین باور هستید که اگر بازار از قیمتی بالاتر عبور کند، بازار صعودی میشود. برای مثال بازاری باقیمتی 10 وجود دارد. شما فکر میکنید اگر قیمت رشد کند و قیمت به 12 برسد، شروع به افزایش قیمت میکند.
پس شما اوردری بالاتر از قیمت کنونی قرارداده و بازار هر موقع که به آن قیمت رسید برای شما آن را خریداری میکند.
معاملات مارکت (Market order)
این نوع معامله یکی از خطرناکترین کارهایی است که یک معاملهگران است. فرض کنید عدهای در قیمت 10 منتظر خرید در حجم 1000دلار هستند، عدهی دیگری در قیمت 11 با حجم 2000دلار؛ معاملهگری در قیمت 10، اقدام به خرید با حجم 3000 دلار میکند؛ اگر معامله اوردر را مارکت انتخاب کند، هم باقیمت 10 و هم 11 را برای او خریداری میکند.
با توجه به مثال بالا این نوع معامله میتواند ضرر خیلی زیادی برای معاملهگران در حجمهای بالا ایجاد کند.
معاملات اسپات، معاملات یکطرفه است و فقط درصورتیکه بازار صعودی باشد میتوان سود گرفت. تعداد خیلی کمی از ارز ها میتوان در آن به از معاملات دوطرفه استفاده کرد.
در اسپات (Spot) شما دقیقاً بهاندازه سود و زیانی که میکنید، سرمایه شما کاهش یا افزایش مییابد.
مزایای اسپات (Spot)
- شما با خرید یک ارز صاحب آن میشوید و حق مالکیت دارید.
- سادگی قوانین
- سود و زیان دقیق
- مناسب برای هولد کردن
- روشی مناسب برای مبتدیان
معایب اسپات (Spot)
- نیاز به حرکتهای نسبتاً بزرگ بازار برای رسیدن به سود مورد نظر
- مسئولیت نگهداری ارزهای دیجیتال بر عهده معاملهگر
در معاملات اسپات هدف بلندمدتتر در نظر میگیریم و معمولاً هدف آن گرفتن یک روند کامل قیمتی است.
معامله فیوچرز (Futures)
این نوع معامله قراردادی است که معاملهگران بر اساس استراتژی و تحلیل دقیق خود در آن وارد میشوند؛ از حرکات کوچکتر قیمت سود موردنظر را کسب میکنند. به یاد داشته باشید این نوع معاملات بهصورت قرارداد است، یعنی شما مالکیت خرید ندارید ولی میتوانید با سرمایه کم، حجم بیشتری وارد معامله شوید.
معاملات فیوچرز بسیار وسوسهبرانگیز است، باید روان معاملهگرانِ خود را حفظ کنید. بسیاری از معاملهگران تازهکار به خاطر رعایت نکردن مدیریت سرمایه و پایبند نبودن به استراتژی سرمایه خود را از دست دادهاند.
معمولاً معاملات فیوچرز (Futures) بیشتر به سه صورت Stop , Market و Limit انجام میشود که در پیش تر با آن آشنا شدیم.
برای اینکه از بازار بتوانیم از ویژگی دوطرفه بودن بازار استفاده کنیم، یعنی هم از افزایش قیمت سود کنیم هم از پایین آمدن قیمت، باید از معاملات فیوچرز (Futures)استفاده کنیم، به معاملاتی که از بالا رفتن قیمت سود میکنیم لانگ(Long) و به معاملاتی که از پایین آمدن قیمت سود میکنیم شورت(Short) میگویند.
مزایا فیوچرز (Futures)
- کمک به مدیریت ریسک
- معامله با حجمهای بالاتر با استفاده از اهرم
- کسب سود معامله با ریسک پائین از نوسانات کم بازار
معایب فیوچرز (Futures)
- شما هیچ نوع دارایی از معامله کسب نمیکنید فقط این معاملات بهصورت قراردادی است.
- اصلیترین عیب فیوچرز امکان استفاده از اهرم بالا است که سود را چندین برابر میکنند ولی ضررهای سنگینی هم دارد.
نرخ بهره (Funding Rate)
به زبان ساده شما برای اینکه معامله و قرارداد خود را در بازار فیوچر باز نگه دارید، مقداری خیلی کمی از سرمایه خود را به صورت بهره باید به طرف دیگر قرارداد بپردازید.
پرداخت بهره به صورت دوره ای پرداخت می شود. مثلا در صرافی بایننس هر 8 ساعت یکبار 0.01درصد از مقدار حجم قرارداد است.
معاملات اهرمی (Leverage)
تریدرها برای کسب سود بیشتر از حرکات قیمت از معاملات اهرمی استفاده میکنند و براین اساس قدرت خرید خود را افزایش میدهند.
اهرم یعنی شما با قراردادن مقداری از سرمایه خود تحت اختیار کارگزار یا صرافی از معامله با ریسک پائین آنها اعتبار برای باز کردن معاملات با حجم بالاتر دریافت میکنید. برای مثال شما 100دلار وارد حساب فیوچرز خود میکنید، شما میتوانید با استفاده از اهرم 500دلار وارد معامله کنید.
شما از اهرم 5 استفاده کردهاید و اگر شما 20% ضرر کنید کل سرمایه خود را از دست میدهید. همچنین اگر شما 5% سود کنید به سرمایه اصلی یعنی 100 دلار 20% اضافه کردهاید.
برای همین خاصیت وسوسهبرانگیز، معاملات اهرمی یکی از ابزارهای پرخطر میباشد و باید با آگاهی از آن استفاده کرد زیرا همانطور که باعث افزایش سرمایه میشود، باعث ضرر چندین برابری هم میشود.
تفاوت اسپات (Spot) و فیوچرز (Futures)
معامله اسپات و فیوچرز از دو منظر باهم متفاوتاند:
الف) امکان کسب سود از ریزش و رشد قیمت
در معاملات اسپات فقط از رشد قیمت سود میکنید، بهعبارتدیگر با پیشبینی قیمت رو به بالا سود کسب میکنید و با ریزش قیمت ضرر میکنید؛ اما در معاملات فیوچرز با توجه به پوزیشن های long و short میتوانیم از رشد و ریزش قیمت سود کسب کنید.
ب) ریسک معاملات
برخی معتقدند ریسک اسپات کمتر از فیوچرز است و برای بلندمدت انتخاب بهتری است؛ اما اگر دانش کافی داشته باشید، میتوانید با مدیریت سرمایه و استراتژی درست با خیال راحت معامله کنید.
ما در همیار کریپتو معتقدیم انجام معاملات فیوچرز برای معامله گران کم تجربه با ریسک زیادی همراه است و انجام معامله در این بازار نیازمند آموزش درست و کاربردی است.
سخن پایانی
اسپات (Spot) و فیوچرز (Futures) دو ابزار مالی هستند که کاربران با توجه به ریسکپذیری و میزان آگاهی که از بازار دارند از آن سود کسب میکنند.
معاملات اسپات نوعی نگهداری دارایی است اما معاملات فیوچرز نوعی قرارداد هوشمند است.
برای افراد مبتدی معاملات اسپات توصیه میشود زیرا ریسک کمتر، قوانین ساده، قیمتگذاری شفاف و محاسبه نسبت سود به ضرر آسانتر است.
معاملات فیوچرز نقطه مقابل معاملات اسپات است و برای افراد مبتدی توصیه نمیشود زیرا ریسک بالایی دارد و برخی افراد که بدون دانش و آگاهی معامله باز میکنند ضرر زیادی را متحمل میشوند.
دلیل محبوبیت معاملات فیوچرز سود موردنظر از نوسانات کم بازار و کسب سود از پایین آمدن قیمت است.
به نظر شما سود کردن در کدام بازار بهتر است؟ اسپات (Spot) یا فیوچرز (Futures)؟ بدون داشتن دانش کافی میتوان در این بازارها فعالیت کرد؟
سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن
سرمایه گذاری کم ریسک یا بدون ریسک همیشه دغدغه بسیاری از مردم بوده است. افراد زیادی در جامعه ما علاقهای به خرید سهام با ریسک بالا ندارند و میخواهند سرمایه خود را در جایی سرمایه گذاری کنند که ریسک پایینی داشته و سود مشخصی نیز به دست آورند.
در این مقاله قصد داریم به ۲ روش مرسوم سرمایه گذاری کم ریسک در بازار سرمایه ایران بپردازیم.
با کاهش نرخ سود بانکی، این سؤال که “پول خود را کجا سرمایهگذاری کنم؟” برای افراد با ریسک پذیری پایین به وجود آمد. کاهش نرخ سود بانکی، باعث شد سرمایههای سردرگم بهصورت ناخواسته وارد بازارهای پر ریسکی مثل طلا و ارز شود و مردمی که اطلاعات زیادی از نوسانات این بازارها نداشتند، متضرر شوند.
سرمایه گذاری در بورس یکی از روش های پرسود است. در بازار سرمایه ایران شرایط مناسبی برای سرمایه گذاری کم ریسک و بدون ریسک ایجاد شده است تا افراد بتوانند از آن استفاده کنند.
۱. اسناد خزانه اسلامی (اخزا)
۲. صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت
۲ روشی که در بالا ذکر شد، از روشهای مرسوم سرمایه گذاری کم ریسک در بازار بورس ایران هستند. در ادامه به توضیح هر یک خواهیم پرداخت.
اسناد خزانه اسلامی (اخزا)
اسناد خزانه اسلامی (اخزا) اوراق بدهی هستند که دولت به ازای بدهی خود به پیمانکاران منتشر میکند. این اوراق دارای سررسید بوده و دولت متعهد میشود در تاریخ سررسید مبلغ اسمی آن را به دارنده اوراق بپردازد.
مبلغ اسمی هر ورق اسناد خزانه در زمان سررسید معادل ۱۰۰ هزار تومان است.
اسناد خزانه اسلامی (اخزا) سرمایه گذاری بدون ریسک!
در زمان خرید اسناد خزانه اسلامی بزرگترین دغدغه افراد، پرداخت مبلغ اوراق در زمان سررسید توسط ناشر است.
اما چه تضمینی وجود دارد که دولت در زمان سررسید، مبلغ مذکور را تسویه نماید؟
جالب است بدانید که پرداخت سود و اصل اسناد خزانه دراولویت اول دولت قرار دارد. به این معنی که دولت پیش از صرف هزینههای دیگر، ابتدا نسبت به تسویه اسناد خزانه اقدام میکند. با این تفاسیر این اوراق با ریسکی پایین و نزدیک به صفر قابلاستفاده برای سرمایه گذاران خواهد بود.
همچنین با توجه به اینکه اسناد خزانه جزو اوراق بدهی پرطرفدار بازار سرمایه هستند، ریسک نقد شوندگی آنها نیز بسیار پایین است و سرمایهگذاران هر زمان که قصد فروش آنها را داشته باشند، تقاضا برای خرید این اوراق وجود خواهد داشت.
ریسک نقد شوندگی، یعنی امکان فروش اوراق در بازار بورس. درصورتیکه خریدار و تقاضا برای اوراق کم باشد، ریسک نقدشوندگی بالا خواهد بود و بالعکس.
چگونه اسناد خزانه بخریم؟
برای خرید اسناد خزانه (اخزا) باید کد بورسی داشته باشید.
پس از دریافت کد بورسی همانند خرید سهام در سامانه معاملاتی کارگزاریها میتوان اقدام به خرید اسناد خزانه با نماد اخزا نمود.
لازم به ذکر است که تمامی نمادهای اخزا یک هفته پیش از سررسید متوقف میشوند. در تاریخ سررسید نیز مبلغ اسمی اوراق معادل ۱۰۰ هزار تومان به ازای هر ورق به حساب دارندگان اوراق اسناد خزانه اسلامی واریز میگردد.
بهمنظور کسب اطلاعات بیشتر در خصوص اسناد خزانه اسلامی (اخزا) میتوانید مقاله “اوراق خزانه اسلامی، سودآوری با حداقل ریسک” را مطالعه کنید.
صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت
روش دیگر سرمایه گذاری کم ریسک در بازار سرمایه، صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت است.
همانطور که در مقالات پیشین عنوان شد، صندوق ها به ۳ دسته تقسیم میشوند.
صندوق سرمایه گذاری در سهام
صندوق سرمایه گذاری مختلط
صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت
صندوق های با درآمد ثابت، سرمایه افراد را جمعآوری کرده و در قبال سرمایه گذاری اشخاص به آنها سود مشخصی ارائه میدهندمیدهند.
صندوق های با درآمد ثابت مکلفند حداقل ۷۰ درصد از دارایی خود را به اوراق با درآمد ثابت مثل اخزا یا سپرده بانکی تخصیص دهند و مابقی را نیز در سهام و حق تقدم سهام سرمایه گذاری کنند. درنتیجه با سرمایه گذاری در صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت، معمولاً در طول سال ۱ الی ۲ درصد بیشتر از سود بانکی نصیب سهامداران میشود؛ اما علاوه بر نکته ذکرشده، روزشمار بودن سود صندوقهای درآمد ثابت یکی دیگر از مزیتهای آن نسبت به سپرده بانکی است.
نحوه پرداخت سود صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت
صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت به ۲ روش بین سرمایهگذاران سود تقسیم میکنند.
برخی از صندوق ها مانند صندوق امین یکم سود ایجادشده را ماهانه بین سهامداران تقسیم کرده و در پایان هر ماه یا ابتدای ماه بعد، سود تخصیصیافته را به حساب بانکی سرمایه گذاران واریز میکنند.
نوع دوم صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت مثل صندوق یاقوت، سود ایجادشده خود را در قیمت هر واحد نشان میدهند و روزانه قیمت هر واحد صندوق افزایش مییابد. در این نوع صندوق های سرمایه گذاری پرداخت سود ماهانه وجود ندارد.
روش خرید صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت
بهطورکلی صندوق ها ازنظر نحوه خرید و فروش به ۲ دسته تقسیم میشوند.
صندوق سرمایه گذاری قابل معامله در بورس (ETF)
صندوق سرمایه گذاری مبتنی بر صدور و ابطال
در نوع اول یعنی صندوق سرمایه گذاری قابل معامله، با داشتن کد بورسی و از طریق سامانه معاملاتی کارگزاریها، میتوان نسبت به خرید واحدهای صندوق (مانند خرید سهام) اقدام نمود.
همچنین بهمنظور خرید واحدهای صندوق های مبتنی بر صدور و ابطال باید بهصورت حضوری و از طریق دفاتر صندوق ها با ارائه مدارک هویتی و مبلغ موردنظر برای سرمایه گذاری اقدام کنید.
چه تضمینی برای سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت وجود دارد؟
با توجه به عدم آشنایی کافی سرمایه گذاران، این سؤال وجود دارد که چه تضمینی برای اصل پول و سود آن در صندوق های سرمایه گذاری وجود دارد؟
صندوق های سرمایه گذاری بهصورت مستقیم تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار هستند. تمامی وجوه واریزی و سرمایهگذاری شده طبق محدودیتهای ایجادشده توسط سازمان بورس، در بازارهای مالی تحت نظارت این سازمان سرمایهگذاری میشود.
همچنین یکی دیگر از نکاتی که میتوان به آن اتکا کرد، میزان شفافیت صندوق های سرمایهگذاری است. تمامی صندوقها ملزم هستند که تمامی اطلاعات بااهمیت مثل میزان داراییهای خود را در سایت صندوق به اطلاع عامه مردم برسانند.
از طرفی با توجه به وجود بازار گردان در صندوق های سرمایه گذاری، ریسک نقد شوندگی آنها نیز بسیار پایین است.
سخن آخر
در این مقاله به ۲ روش سرمایه گذاری بدون ریسک و کم ریسک اشاره شد. با کاهش نرخ سود بانکی، اینکه بدانیم سرمایه خود را کجا و چگونه سرمایه گذاری کنیم، سؤال بسیاری از مردم است. اسناد خزانه اسلامی (اخزا) و صندوق درآمد ثابت، ۲ روش مرسوم و مطمئن برای جایگزینی سپرده های بانکی به شمار میروند. اشخاص با ریسکپذیری پایین میتوانند علاوه بر بهرهمندی از ریسک پایینتر نسبت به سپردههای بانکی یا سرمایه گذاری در بازارهایی مثل بازار ارز و طلا، از بازده بهتری نیز نسبت به سپردههای بانکی بهرهمند شوند.
آشنایی با انواع ریسک در بازار سهام و روش های کنترل و کاهش آن
با انواع ریسک در بازار سهام و روش های کنترل و کاهش آشنا شوید
شاید تا الان و خصوصا در نصایح دلسوزانه و صبح بخیر های فرابورس و زیر نویس های هشداری تلوزیون و صحبت های مسئولین، واژه «ریسک» و «معامله پر ریسک» و یا «مدیریت ریسک» رو زیاد شنیده باشید. ریسک در هر بازار مالی وجود دارد و نمی توان منکر آن شد، سرمایه گذاران با توجه به این موضوع به دو دسته ریسک پذیر و ریسک گریز تقسیم می شوند. در این پست سعی داریم به زبانی ساده و البته به صورت جامع، به مفهوم ریسک و انواع ریسک در بازار سهام و چگونه سبد کم ریسک داشته باشیم، بپردازیم.
انواع ریسک در بازار سهام
«ریسک»، در همه کارها و همه شرایط وجود دارد. در بازار بورس، هیچ یک از معاملات بدون ریسک نمی باشد. اگر حرفه ای ترین معامله گر و تحلیلگر هم باشید، باز هم همواره عدم قطعیت ها و ریسک هایی در مسیر شما وجود داره. حتی اگر علم غیب هم داشته باشید و با یقین کامل از رشد یا ریزش سهمی صحبت کنید، احتمالاً دقیقاً وقتی قرار است معامله کنید، هسته ای از بورس یا سایت کارکرد هنگ کند، یا برق بره یا حتی سهم چند دقیقه زودتر صف خرید یا صفحات فروش بشه و شما پشت صف چند میلیونی گیر کنید و امکان معامله نداشته باشید.
در هر صورت، باید ریسک را بپذیرید تا بتوانید وارد بازار سهام شوید. برخی از ریسک ها با افزایش تجزیه و تحلیل شما، کاهش یافتن منبع و برخی از سیستماتیک و ریسک خارج شدن از حیات تحلیل، به هیچ وجه قابل حذف شدن نیست. از مصوبات مختلف گرفته تا قیمت دستوری، تا لغو صادرات یک کالا یا اجازه واردات کالای دیگر و سایر راه حل های سیاسی و با این شرایط، بهترین کار، مدیریت ریسک است.
1. نا آگاهی بزرگترین ریسک بازار سهام می باشد!
در سال 99 به وضوح این مورد را درک کردید، که سهامداران زیادی به دلیل نا آگاهی و بدون آموزش وارد بازار سهام شدند و با دیدن اولین منفی وارد صف های سنگین فروش می شدند.
به قول وارن بافت “ریسک از این ناشی می شود که ندارید در حال انجام چه کاری هستید”، شاید این تعریف وارن بافت از ریسک، ساده ترین تعریف از ریسک های موجود در بازرهای مالی باشد. بسیاری از افراد هستند که همچنان حتی بدون نگاه صرف چند دقیقه زمان برای بررسی یک سهم، صرفا با یک خبر و یا یک شایعه اقدام به معامله می کنند و بدتر از آن، بسیاری از افرادی که معامله با ریسک پائین در بورس فعال هستند، به هیچ عنوان توانایی بررسی سهمی که خریداری کردند را ندارند. این خود بزرگترین ریسک موجود در بازار است. به طور خلاصه، اگر نتوانید در چند خط یا چند دقیقه، با دلیل و منطق هدفتان از یک سرمایه گذاری را توضییح دهید، معامله ی شما معامله ای کاملا پر ریسک خواهد بود.
2. عدم بررسی وضعیت عملکرد شرکت ها
دومین ریسک بازار سهام، عدم بررسی وضعیت عملکرد شرکت ها می باشد. منظور از این جمله، لزوما تحلیل بنیادی نیست، شرکت های ورشکسته زیادی در بورس هستند. از شرکت های بازار پایه تا شرکت های زیان ده بازارهای اصلی و شرکت هایی که به نسبت سود سازی خودشون، قیمت بسیاری بالایی دارند. اگرچه تحلیل بنیادی توسط همه افراد قابل انجام نیست، اما حداقل کاری که می توانید انجام دهید این است که با بررسی ساده نسبت EPS و P/E سهام، از سهام زیان معامله با ریسک پائین ده و سهامی که به نسبت سود زیانشان، رشد بسیار زیادی داشتند دوری کنید. به عنوان مثال، سهم تپکو که یک شرکت ورشکسته بوده است را بررسی کنید، علی رغم رشد شدید این سهم از سال 98 تا 99، از تیر 99 تا همین چند روز پیش، بیش از یک سال در صف فروش بوده است و حتی پس از 60 درصد ضرر، اجازه خروج هم نداده است.
همواره در بازار، سهامی با رشد بسیار زیاد و سهامی با ریزش های سنگین وجود دارند. شما هیچ وقت مجبور نیستید از بین بیش از 600 سهم موجود در بازار، یک راست سراغ سهمی بروید که در یک ماه گذشته رشد نجومی داشته است و قیمتش در حال حاضر بالا است. در نموداری که در شکل زیر آورده شده، طبیعتا هرچه قیمت بالاتری اقدام به خرید کنید، ریسک سرمایه گذاری شما بالاتر خواهد بود. میله های زرد رنگ به صورت شماتیک ریسک سرمایه گذاری درهر نقطه را نمایش میدهد.
کنترل و کاهش ریسک سرمایه گذرای در بازار سهام
در ادامه این مقاله به روش هایی برای کنترل و کاهش ریسک سرمایه گذرای در بازار سهام می پردازیم.
تعیین ریسک تحلیلی
یک از راه های تعیین ریسک هر معامله، بررسی مهمترین حمایت ها و مقاومت های هر سهم، و پتانسیل رشد و ریزش آن سهم می باشد. چنانچه سهمی با نزدیکترین حمایت معتبر خودش فاصله کمیی داشته باشد، خرید آن سهم کم ریسک خواهد بود. در غیر این صورت، اگر فاصله سهم با حمایت بسیار زیاد باشد طبیعتا ریسک سرمایه گذاری هم بیشتر خواهد بود.
اندازه گیری ریسک تحلیلی، فرض کنید ریسکی را تحلیلی کردید و در نهایت به این نتیجه رسیدید که:
- قیمت مناسب خرید: 1000 تومان
- حدسود: 1500 تومان
- حد ضرر: 500 تومان
ریسک شما در این معامله، در صورت فروش در حد ضرر، برابر از دست دادن نصف سرمایه است ( 50 درصد ضرر)، و سود شما نیز برابر 50 درصد می باشد. نسبت سود به ضرر شما در این معامله عملا یک معامله شانسی است و معامله ای پر ریسک تلقیی می شود. هر چقدر این نسبت بیشتر باشد ( فاصله حد سود تا قیمت خرید، بیشتر از فاصله حد ضرر تا قیمت خرید باشد) معامله کم ریسک تر است.
کاهش ریسک با تنوع در سهام
در مثال قبل، فرض کنید کل سرمایه شما 100 میلیون تومان است و کل این سرمایه را بر روی سهم مثال قبل سرمایه گذاری کردید و حد ضرر شما 50 درصد پایین تر از نقطه خرید است. در این صورت، ریسک کل سرمایه شما 50 درصد است و عملا 50 درصد سرمایه شما در خطر است. اما چنانچه این 100 میلیون تومان را به 5 قسمت تقسیم کنید، و مثلا 5 سهم با حد ضررهای مختلف بخرید، یا قسمتی از سرمایه رو در صندوق های درآمد ثابت سرمایه گذاری کنید، ریسک کل سرمایه کاهش خواهد یافت. طبیعی است که احتمال اینکه یک خرید شما اشتباه باشد، بیشتر از این است که هر پنج خرید شما اشتباه از آب در بیاید و با تنوع در سبد سهام، ریسک کل سرمایه را کاهش میدهید.
کاهش ریسک با تنوع در صنعت
پیش تر گفتیم که تنوع در سهام تشکیل سبد سهام، باعث کاهش ریسک می شود، اما این تنوع باید اصول و قواعدی هم داشته باشد. مثلا در این تنوع، شما حق ندارید پنج سهم را از یک صنعت انتخاب کنید، چرا که عملا در این صورت تنوعی در سبد شما وجود ندارد و شما عملا بر روی یک صنعت، تک سهم شده اید.
همچنین اگر سرمایه زیادی دارید، قطعا بهتر است مقداری از آن را در بازارهای موازی سرمایه معامله با ریسک پائین گذاری کنید. حتی اگر پول کمی دارید، بهتر است برای نیازهای ضروری و یا حتی برای فرصت ها سرمایه گذاری که در آینده پیش می آید مقداری از سرمایه را در صندوق های درامد ثابت یا بانک نگهداری کنید.
همچنین خرید واحدهای صندوق سهامی میتواند کمک بسیار زیادی به کاهش ریسک سرمایه گذاری شما کند و بهتر است همیشه 20 تا 30 درصد از سرمایه تان را به یک صندوق خوب اختصاص دهید.
دیدگاه شما