حجم مبنا در بورس

که در آن، پارامترها به صورت زیر هستند:

حجم مبنا در تابلوخوانی و تاثیر آن بر معامله

در تابلوخوانی یک اصطلاحی به نام حجم مبنا داریم که در تابلوی هر سهم قابل مشاهده است.

حجم مبنای هر نمادی با نماد دیگر متفاوت است.

در کل اگر بخواهم معنای حجم مبنا را بگویم:

یعنی تعداد سهامی که باید خرید و فروش شود

تا آن سهم بتواند ۱ تا ۵ درصد مثبت یا منفی شود

تاثیر حجم مبنا بر معامله

حجم مبنا دو کاربرد خیلی مهم دارد:

۱- تا حدودی دست فرصت طلبان و سودجویان را قطع می کند.

۲- مثل ریشه یک درخت ارزشمند بودن حجم مبنا در بورس شرکت را نشان می دهد.

این دو مورد مستقیم روی معامله یک سهام اثر می گذارند. اما چطوری؟

ویدیوی حجم مبنا در تابلوخوانی

رابطه حجم مبنا و صف خرید

مورد اول یعنی اگر حجم مبنا نباشد یک عده فرصت طلب هستند که با یک پول میلیاردی بزرگ وارد سهام شرکت می شوند و با سفته بازی و هزار جور نامردی،

قیمت سهام شرکت را بالا می برند، بدون اینکه کوچکترین ارزشی داشته باشد!

با شگردهایی سهم را ارزشمند نشان می دهند و صف خریدهای طولانی تشکیل می دهند و یک عده را به دنبال خودشان راه می اندازند!

بعد از اینکه به سود تُپُل خودشان رسیدند ناگهان سهم را خالی می کنند یعنی آن را می فروشند و قیمت سهام یکعدفعه کاهش پیدا می کند.

و کسانی که در قیمت های بالاتر خریده اند، سرمایه شان نابود می شود.

حجم معاملات و حجم مبنا

مورد دوم یعنی اگر سهام یک شرکت واقعا سهام ارزشمندی باشد می تواند در روز به صورت متعادل خرید و فروش شود.

یعنی اگر یک شرکت ۵ میلیون حجم مبنا دارد و در روز خیلی راحت ۱۰ میلیون سهم خرید و فروش می شود،

یعنی شرکت مثل یک درخت تنومند و قوی، ریشه های خیلی قوی دارد و بیدی نیست که با هر بادی بلرزد.

یعنی اگر من وارد سهام این شرکت شوم و احیانا به پولم نیاز داشته باشم خیلی راحت بتوانم سهام خودم را با قیمت مناسب بفروشم.

خیلی ساده و خودمانی حجم مبنا در تابلوخوانی را توضیح دادم

امیدوارم مورد استفاده شما قرار گرفته باشد و در تصمیم های شما در خرید و فروش موثر باشد.

اگر هنوز در قطب نمای بورس شرکت نکردید، پیشنهاد می کنم همین الان ویدیوی رایگان دو ساعته قطب نمای بورس را دانلود کنید و ببینید.

درباره صادق عباسی

بزرگترین و قوی ترین استراتژی سرمایه گذاری بدون ریسک در بازار بورس فقط در ذهن خود توست پس در تحلیل ها و حرف های دیگران، دنبال پیدا کردن فرمول یا معجزه نباش! چون پیش بینی ها در بهترین حالت، فقط ۲۰ درصد جواب می دهد و ۸۰ درصد لازم است که روانشناسی سرمایه گذاری بلد باشی و مربی ذهن خودت شوی. و اینجا دقیقا همان جایی است که قرار است به سودهای بزرگ برسی.

حجم مبنا

حجم مبنای ۱۸ نماد فرابورسی از ۲ خرداد اعمال نخواهد شد

معاونت نظارت بر بازار شرکت فرابورس با انتشار اطلاعیه‌ای از عدم اعمال حجم مبنای ۱۸ نماد فرابورسی دارای بازارگردان از ۲ خرداد خبر داد. به گزارش اخبار بورس، براساس اعلام شرکت فرابورس…

حجم مبنای ۶ نماد فرابورسی از فردا اعمال نمی‌شود

مدیر عملیات بازار فرابورس ایران با صدور اطلاعیه‌ای از عدم اعمال حجم مبنای شش نماد فرابورسی دارای بازارگردان از فردا، ۷ فروردین ۱۴۰۱ خبر داد. به گزارش اخبار بورس، براساس اعلام شرکت…

حجم مبنای سه نماد فرابورس از فردا حذف می‌شود

معاون نظارت بازار فرابورس ایران از حذف و عدم اعمال حجم مبنای سه نماد فرابورس حسیر، چخرز و مفاخر خبر داد. به گزارش اخبار بورس، براساس اعلام شرکت فرابورس ایران، سروش خواجه‌حق‌وردی،…

نامه دبیرکل کانون کارگزاران بورس به سازمان بورس / پیشنهاد افزایش دامنه نوسان به ۱۵ درصد

دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار با ارسال نامه ای به رئیس سازمان بورس، پیشنهاد کرد تا دامنه نوسان به ۱۵ درصد در روز افزایش یابد. به گزارش اخبار بورس، به…

حجم مبنا برای ۲۰ نماد فرابورس از فردا اعمال نمی‌شود

معاون نظارت بر بازار فرابورس ایران از عدم اعمال حجم مبنا برای ۲۰ نماد فرابورس دارای بازارگردان از تاریخ ۱۲ بهمن خبر داد. به گزارش اخبار بورس، براساس اعلام شرکت فرابورس ایران،…

ضوابط اعمال حجم مبنا در نمادهای معاملاتی دارای بازارگردان ابلاغ شد

معاون نظارت بر بازار فرابورس ایران ضوابط اعمال حجم مبنا در نمادهای معاملاتی بازار اول و دوم و دارای بازارگردان را ابلاغ کرد. به گزارش اخبار بورس، براساس اعلام شرکت فرابورس ایران،…

میثم فدایی: عرضه اولیه ها به صورت مشروط انجام می‌شوند

سرپرست فرابورس ایران از برگزاری عرضه اولیه ها به شرط اطلاع‌رسانی عمومی از یک ماه قبل خبر داد. به گزارش اخبار بورس، به نقل از پایگاه خبری نبض بورس، میثم فدایی، سرپرست…

صف فروش سهام ۹ شرکت حاضر در بازار پایه فرابورس حذف شد

سرپرست فرابورس ایران اعلام کرد که به دنبال حذف حجم مبنای برخی از نمادهای بازار پایه، صف فروش سهام ۹ شرکت حاضر در این بازار حذف شد. به گزارش اخبار بورس، میثم…

حجم مبنای نمادهای دارای بازارگردان حذف می‌شود

معاون نظارت بر بازار فرابورس ایران اعلام کرد که این اختیار به بورس‌ها داده شده است تا ضوابطی تهیه کنند که حجم مبنای نمادهای دارای بازارگردان حذف شود. به گزارش اخبار بورس،…

چه نمادهایی دیگر حجم مبنا نخواهند داشت؟

سروش خواجه حق وردی، معاون نظارت بازار فرابورس طی یک گفتگو با اشاره به اینکه حجم مبنا یک ساختار ذهنی درون خود دارد که در قیمت اثر دارد، گفت: در حال حاضر با تغییرات فعلی معاملات سه نماد روان شده و ۲۰ نماد نیز حجم مبنا یک دارند و منتظریم که معاملات آنها نیز روان شود تا به شرایط قبل برگردند و حجم مبنا به خود بگیرد.

به گزارش «کالاخبر» به نقل از بورس۲۴، حق وردی با اعلام یک خبر بسیار مهم گفت: در دستور العمل بازارگردانی موضوعاتی اضافه شده، از جمله اینکه اختیار به بورس‌ ها داده شده تا ضوابطی تهیه شود که برای نمادهای با بازارگردان، حجم مبنا حذف شود. البته بر اساس ضوابطی که بورس ها تهیه و مصوب می کنند، نمادهایی که ضوابط را دارند دیگر حجم مبنا نخواهند داشت.

وی در این لایو اینستاگرامی توضیح داد: در این موضوع بحث دامنه نوسان است برای نمادهایی که بازارگردان دارند با شرایط هیئت مدیره بورس ها می توانند دامنه نوسان را افزایش دهند و این افزایش هیچ سقفی ندارد.

به گفته وی هیئت مدیره فرابورس در حال تهیه ضوابط دقیق این موضوع است تا برابر با این ضوابط اجرا انجام شود.

حذف حجم مبنا چه تاثیری در تنظیم عرضه و تقاضای بازار حجم مبنا در بورس حجم مبنا در بورس سرمایه دارد؟

معاون نظارت بازار فرابورس ایران گفت: عدم اعمال حجم مبنا در بازه‌های صعودی یا نزولی می‌تواند کمک مهمی به تعدیل قیمت‌ها و تنظیم عرضه و تقاضا کند.

به گزارش گروه اقتصادی ایسکانیوز، سروش خواجه‌حق وردی با اشاره به اضافه شدن ۱۷ نماد به فهرست نمادهای بدون اعمال حجم مبنا در فرابورس در خصوص پیشینه عدم اعمال حجم مبنا برای برخی نمادهای دارای بازارگردان در بازارهای اول و دوم فرابورس ایران گفت: از مهر ماه سال گذشته، دستورالعمل فعالیت بازارگردانی حجم مبنا در بورس در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران ابلاغ شد. تا قبل از این تاریخ، دستورالعمل‌های مربوط به بازارگردانی در بورس و فرابورس مجزا بود اما در ادامه دستورالعمل واحدی برای هر دو بورس تصویب شد.

معاون نظارت بازار فرابورس ایران با اشاره به این که بر اساس دستورالعمل مذکور، اعمال یا عدم اعمال حجم مبنا به تعیین ضوابط توسط هیات مدیره بورس منوط شد، اظهار داشت: پس از انجام بررسی‌ها و محاسبات لازم «ضوابط مربوط به ماده ۲۲ دستورالعمل فعالیت بازارگردانی در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران» پس از تصویب در هیات مدیره فرابورس ایران، در تاریخ ۹ بهمن سال گذشته در سایت فرابورس ایران ابلاغ شد.

حق‌وردی با تاکید بر اینکه ضوابط چگونگی عدم اعمال حجم مبنا در نمادهای دارای بازارگردان در این اطلاعیه عنوان شده بیان کرد: ۳ ماهه‌ منتهی به انتشار اطلاعیه مبنای انجام محاسبات قرار می‌گیرد و سهم‌ها بر اساس ۲ حالت ارزیابی می‌شوند. حالت نخست این که سهم طی سه ماه اخیر دارای میانگین حجم معاملاتی بیش از ۲ برابر حجم مبنا باشد. حالت دوم نیز سهم‌هایی را شامل می‌شود که مجموع حداقل تعهد معاملات روزانه بازارگردان‌های فعال در حجم مبنا در بورس حجم مبنا در بورس آن نماد، حداقل دو برابر حجم مبنا باشد.

وی در ادامه عنوان کرد: تاریخ ۱۰ بهمن ماه سال گذشته برای نخستین بار عدم اعمال حجم مبنا برای ۲۰ نماد فرابورسی در بازارهای اول و دوم اعلام شد. این روند ادامه یافت و در انتهای بهمن ماه نیز ۳ نماد مشمول حذف حجم مبنا شدند. در نهایت با اضافه شدن ۶ نماد دیگر در انتهای اسفند ماه، تعداد نمادهای فرابورسی بدون حجم مبنا به ۲۹ نماد رسید.

معاون نظارت بازار فرابورس ایران با اشاره به اینکه از میان این ۲۹ نماد، ۱۹ نماد در بازار اول و ۱۰ نماد در بازار دوم قرار دارند، عنوان کرد: بر اساس الزام بررسی ماهانه طبق ضوابط، در انتهای فروردین بررسی و محاسبات مجدد صورت گرفته و تعداد این نمادها در حال حاضر به ۴۶ نماد افزایش یافت.

حق‌وردی شرط حذف حجم مبنا برای نمادهای شامل دستورالعمل را معامله شدن نماد در بیش از نیمی از روزهای معاملاتی عنوان کرده و گفت: عدم اعمال حجم مبنا در بازه‌های صعودی یا نزولی می‌تواند کمک مهمی به تعدیل قیمت‌ها و تنظیم عرضه و تقاضا کند.

وی افزود: اگر نمادی مشمول ماده یک ضابطه عدم اعمال حجم مبنا نباشد و بازارگردان نماد خواهان تغییر تعهداتش به میزان حداقل ۲ برابر حجم مبنا باشد، فرابورس می‌تواند برای نماد مذکور حجم مبنا اعمال نکند.

حجم مبنا چیست؟

در آموزش‌های پیشین با مفاهیم بورس و همچنین مباحثی مانند تابلوخوانی، نوسان‌گیری و شاخص بورس آشنا شدیم. در این آموزش، با حجم مبنا و قیمت حجم مبنا در بورس پایانی آشنا می‌شویم و مثال‌هایی از محاسبه آن‌ها را بیان می‌کنیم.

حجم مبنا در بورس و محاسبه آن

حجم مبنا حداقل تعداد سهمی است که باید مورد معامله قرار گیرد تا سهم در دامنه نوسان کامل رشد کند یا کاهش یابد. طبق قانون، در یک سال باید حداقل 20 درصد از کل سهام یک شرکت معامله شود. اگر تعداد روزهای کاری یک سال را 250 فرض کنیم، حجم مبنای روزانه 0.0008 (هشت ده هزارم) کل سهم است. مثلاً اگر شرکتی 100 میلیون سهم داشته باشد، حجم مبنای آن 80 هزار سهم خواهد بود. بنابراین، باید حداقل 80 هزار سهم معامله شود تا تغییرات قیمت آن روز در سهم اعمال شود.

حداکثر مبلغ حجم معاملات حجم مبنا یک میلیارد تومان است؛ بدین معنا که اگر ارزش 0.0008 تعداد سهم یک شرکت از یک میلیارد تومان بیشتر شود، عدد مورد نظر را کاهش می‌دهند، یعنی یک میلیارد تومان را با تعداد سهم شرکت مورد نظر معادل کرده و آن را مبنای محاسبه قرار می‌دهند. حداقل ارزش معادله نیز باید 50 میلیون تومان باشد. این به آن دلیل است که شرکت‌هایی که سهم آن‌ها قیمت بالایی دارد، اگر بخواهند حجم مبنا را 0.0008 در نظر بگیرند، ممکن است ارزش معاملاتی‌شان خیلی زیاد باشد. به همین دلیل است که سقفی به عنوان حداکثر در نظر گرفته می‌شود.

البته این فرمول طی سال‌ها تغییر کرده و در سال 93 به 0.0004 (چهار ده هزارم) کل سهام شرکت رسیده است.

محاسبه قیمت پایانی

در تابلوی معاملات، دو قیمت مشاهده می‌کنیم: قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله یا آخرین قیمت. شاید هنگام دیدن تابلوی معاملات یک سهم، این پرسش در ذهنتان ایجاد شده باشد که قیمت پایانی چیست و چگونه محاسبه می‌شود. قیمت پایانی یک سهم در یک روز، برابر با میانگین قیمت‌هایی است که سهم مورد معامله قرار گرفته است. اگر حجم معاملات یک روز حداقل برابر با حجم مبنا باشد، میانگین قیمت معاملات به عنوان قیمت پایانی در نظر گرفته می‌شود. اما اگر حجم معاملات کمتر از حجم مبنا باشد، به همان نسبتِ افزایش یا کاهش سهم از قیمت کاسته شده و قیمت پایانی بر آن اساس محاسبه می‌شود.

در حقیقت، قیمت پایانی میانگین موزون معاملات است. برای مثال، فرض کنید در یک سهم، معامله‌ای انجام شده که با 4 درصد افزایش قیمت همراه بوده، معامله دیگری با 2 درصد افزایش، معامله‌ای با یک درصد کاهش و… . با توجه به اینکه در هریک از این معاملات مربوط به سهم مورد نظر حجم چقدر بوده است، میانگین وزنی قیمت معاملات محاسبه شده و به عنوان قیمت پایانی در نظر گرفته می‌شود.

برای مثال، فرض کنید سهمی در قیمت مثبت 5 درصد معامله شود. اگر تعداد سهام معامله شده بیشتر از 80 هزار باشد، این 5 درصد اعمال شده و مبنای قیمت روز بعد معاملات قرار خواهد گرفت. اما حجم مبنا در بورس اگر حجم معاملات کمتر از حجم مبنا باشد، قیمت پایانی بر اساس نسبت این حجم به حجم مبنا محاسبه می‌شود. برای مثال اگر حجم مبنای سهمی 80 هزار باشد و 40 هزار سهم با قیمت مثبت 5 درصد معامله شود، مقدار افزایشِ قیمت 2.5 درصد برای قیمت پایانی در نظر گرفته خواهد شد. البته این حجم مبنا که درباره آن بحث کردیم، مربوط به شرکت‌های ثبت شده در بورس است.

آخرین قیمت، قیمت آخرین معامله‌ای است که انجام شده است.

فرمول محاسبه قیمت پایانی به صورت زیر است:

که در آن، پارامترها به صورت زیر هستند:

که در آن، پارامترها به صورت زیر هستند:

• P ₁ : قیمت پایانی روز قبل
• P ₂ : قیمت پایانی روز جاری
• ¯ P ₂ : میانگین وزنی قیمت در روز جاری
• N : حجم معاملات
• M : حجم مبنا

اگر M/ N بزرگ‌تر یا مساوی با یک باشد، این نسبت را برابر با یک در نظر می‌گیریم. در غیر این صورت، همان مقدار کوچک‌تر از یک را می‌نویسیم.

بزرگ‌تر یا مساوی با یک باشد، این نسبت را برابر با یک در نظر می‌گیریم. در غیر این صورت، همان مقدار کوچک‌تر از یک را می‌نویسیم.

مثال ۱. محاسبه میانگین وزنی

قیمت پایانی یک سهم 15.000 ریال است. میانگین وزنی قیمت سهمی را به دست آورید که اطلاعات معاملات آن به صورت زیر است:

10.000 سهم با قیمت مثبت 5 درصد قیمت پایانی
15.000 سهم با قیمت منفی 1 درصد قیمت پایانی
22.000سهم با قیمت مثبت 2.5 درصد قیمت پایانی
50.000سهم با قیمت پایانی
پاسخ: میانگین وزنی قیمت به صورت زیر به دست می‌آید:‌

بنابراین، میانگین وزنی قیمت سهم، 1.500 حجم مبنا در بورس به علاوه 0.93 درصد، یعنی 15.139 ریال است.

مثال 2. محاسبه حجم مبنا

فرض کنید تعداد سهام یک شرکت، 200 میلیون باشد. حجم مبنای آن را محاسبه کنید.

پاسخ: همان‌طور که گفتیم، حجم مبنا برابر با 20 درصد تعداد کل سهم تقسیم بر 250 روز کاری است. بنابراین، داریم:

بنابراین، حجم مبنا در سهم مورد نظر، 160.000 است.

مثال 3. محاسبه قیمت پایانی

فرض کنید اطلاعات مربوط به معاملات سهام مثال قبل، به صورت زیر باشد:

قیمت پایانی روز قبل: 20.000 ریال
میانگین وزنی قیمت سهم در روز جاری: 20.800 ریال
تعداد سهام معامله شده: 80.000 سهم
قیمت پایانی روز جاری را حساب کنید.

پاسخ: طبق فرمولی که برای قیمت پایانی ارائه کردیم، مقادیر زیر را داریم:

• P ₁ = 20 , 000
• ¯ P ₂ = 20 , 800
• M = 160 , 000
• N = 80 , 000

همان‌طور که می‌بینیم،‌ حجم معاملات روز جاری کمتر از حجم مبنا است و نمی‌توانیم قیمت پایانی را برابر با میانگین وزنی قیمت معاملات قرار دهیم. قیمت پایانی روز جاری به صورت زیر محاسبه می‌شود:

مثال 4. محاسبه قیمت پایانی

اطلاعات مثال قبل را در نظر بگیرید، با این تفاوت که در اینجا حجم معاملات 200.000 است. قیمت پایانی سهم را در روز جاری به دست آورید.

قانون جدید حجم مبنا

بر اساس اعلام شرکت بورس اوراق بهادار، از تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸، حجم مبنای کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس فرمول قبلی (ماده واحده مصوب ۲۸ بهمن ۱۳۹۳ هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار) 4 در 10 هزار سهام شرکت است، به شرطی که حداقل ارزش مبنا برای تمامی شرکت‌ها برابر با 50 میلیارد ریال و حداکثر ارزش مبنا برای شرکت‌های با سرمایه 20 هزار میلیارد ریال و بالاتر، 120 میلیارد ریال و برای شرکت‌های با سرمایه کمتر از 20 هزار میلیارد ریال، 100 میلیارد ریال تعیین باشد.

همچنین، تعداد حجم مبنای هر سهم بر اساس قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می‌شود.

سخن پایانی

در این مطلب به مفهوم حجم مبنا و نحوه محاسبه‌اش پرداختیم؛ سپس قیمت پایانی را شرح دادیم و روش محاسبه آن را نیز بیان کردیم. در همین رابطه، مثال‌هایی نیز جهت درک بهتر توضیحات شرح داده شدند. حال اگر پرسش و دیدگاهی در این زمینه دارید، از شما دعوت به عمل می‌آوریم تا آن را از طریق بخش نظرات در ادامه صفحه با ما و دیگر خوانندگان در میان بگذارید.