آشنایی با حجم مبنا

آشنایی با میانگین حجم ماه و فیلتر آن

در بازار‌های مالی و مخصوصا در بازار بورس ایران می‌توان با تابلوخوانی، در مورد خرید یا فروش سهم مورد نظر خود تصمیم‌گیری کرد و اقدام به خرید یا فروش گرفت. برای هر نماد بورسی در سایت tsetmc.com اطلاعت متنوعی گرد‌آوری شده است. از مهم‌ترین این اطلاعات می‌توان به میانگین حجم ماه سهم اشاره کرد که در روند سهم و فرآیند تصمیم‌گیری سهامداران از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این مقاله از سری مقاله‌های آموزشی کارگزاری اقتصاد بیدار، قصد داریم موضوع مهم میانگین حجم ماه و اثر آن بر روند سهم را بررسی‌ کنیم.

میانگین حجم ماه چیست؟

برای رسیدن به درک درستی از مفهوم حجم ماه بهتر است به درک درستی از حجم معاملات برسیم. به مقدار سهم‌های معامله شده در یک بازه زمانی، حجم معاملات گفته می شود. از حجم معاملات به عنوان یک ابزار و فاکتور آماری در تابلوخوانی و تحلیل تکنیکال استفاده می‌کنیم.

به زبانی ساده میانگین حجم‌هایی که در طول یک ماه معامله‌ شده است را میانگین حجم ماه می‌گویند. برای محاسبه‌ی این فاکتور، تمام حجم‌های معامله شده در طی یک ماه کاری قبل با هم جمع شده و بر تعداد روزها تقسیم می‌شوند تا میانگین معاملات انجام شده برای آن نماد در طول یک ماه مورد محاسبه قرار گیرد. لازم به ذکر است که می‌توان در میانگین‌گیری از روش وزن‌دهی استفاده کرد تا تاثیر حجم سهم در روزهای اخیر بیشتر گردد، اگرچه این روش پرکاربرد نیست.

رابطه میانگین حجم ماه و نقاط حمایت و مقاومت

میانگین حجم ماه، نکات تحلیلی بسیار مهمی به تریدر‌ها می‌دهد. به این صورت که اگر روند سهمی دچار تغییر گردید، با کمک تحلیل و مقایسه حجم آن سهم در آن نقطه، با میانگین حجم ماه، می‌توان نقاط حمایت و مقاومت استاتیک را تشخیص داد.

در این نقاط با وجود حساسیت تریدرها، امکان شکست حمایتی و مقاوتی فیک (غیر واقعی) و بازگشت قیمت به بالا در نقاط حمایتی یا افت قیمت در نقاط مقاومتی وجود دارد. فاکتورهای بسیاری برای تشخیص درستی این تحلیل وجود دارند که هرکدام از اهمیت بخصوصی برخوردار هستند. یکی از این فاکتورها برای سنجش واقعی بودن این شکست‌‌ها، تغییرات حجم معاملات نسبت به میانگین حجم ماه است. اگر در نقاط حمایتی و مقاوتی با تغییرات حجمی بالای معاملات نسبت به میانگین حجم ماه مواجه باشیم، می‌توان آن‌ را به‌عنوان تأییدی برای اقدام به تصمیم‌گیری استفاده کرد. در مقابل، اگر بعد از شکست مقاومتی، حجم آن نماد نسبت به میانگین حجم ماه تغییرات ناچیزی داشت، غیر واقعی بودن این شکست محتمل است.

تشخیص ورود یا خروج پول با کمک میانگین حجم ماه

یکی از اصولی که تحلیلگران با بررسی آن دست به خرید یا فروش می‌زنند، ورود یا خروج پول است. تشخیص اینکه به سهمی پول تزریق شده است یا خروج پول اتفاق افتاده است به چندین عامل بستگی دارد. اما یکی از این فاکتورها بررسی حجم معاملات و مقایسه‌ی آن با میانگین حجم ماه است.

به زبانی ساده، تغییرات زیاد حجم معاملات نسبت به میانگین حجم ماه می‌تواند مانند سیگنالی عمل کند که معامله‌گران با استفاده از آن بتوانند نسبت به ورود یا خروج پول برای خرید یا فروش تصمیم‌گیری کنند. با استفاده از این مقیاس در روزی‌ که تغییرات حجمی چشمگیری در مقایسه با میانگین حجم ماه اتفاق می‌افتد، معامله‌گر با در نظر گرفتن برخی دیگر از فاکتورهای تحلیل تکنیکال و بنیادی درباره‌ی ورود یا خروج پول به سهم تصمیم‌گیری می‌نماید.

میانگین حجم ماه و نقدشوندگی سهم

نقدشوندگی به این معانست که ما به راحتی بتوانیم سهم مورد نظر را در هر شرایطی از بازار بفروش برسانیم یا آن را خریداری کنیم. هر چه انجام معامله آسان‌تر صورت گیرد، در اصلاح نقدشوندگی بهتری دارد. نقدشوندگی از جمله مقیاس‌ها و فاکتورهایی است که تحلیلگران هنگام انتخاب یک نماد به آن توجه زیادی دارند.

به هر میزان که نمادی میانگین حجم ماه بالاتری داشته باشد، آن نماد از قدرت نقدشوندگی بالاتری برخوردار است و تریدرها علاقه بیشتری برای خرید آن سهم دارند. برای مثال فرض کنید فردی قصد خرید 500 هزار سهم از نمادی را دارد که میانگین حجم معاملاتی آن 3۰۰ هزار سهم در یک روز کاری است. با کمی دقت مشخص است که در شرایط عادی بازار این فرد امکان خرید یا فروش این میزان سهم را در یک روز معاملاتی نخواهد داشت. در نتیجه قدرت نقدشوندگی این نماد ناکافی است. بنابراین تریدرها باید توجه کافی به میانگین حجم ماه داشته باشند تا مشکلی در معامله ایجاد نشود.

رابطه میانگین حجم ماه و حجم مبنا

برای بررسی رابطه میان میانگین حجم ماه و حجم مبنا، ابتدا بهتر است بدانیم حجم مبنا چیست؟ حجم مبنا آن تعداد از یک سهم است که باید در هر روز معامله شود تا تمام بازه تغییرات مجاز در آن روز (از 5- تا 5+) در تعیین قیمت روز بعد اعمال شود.

نکته قابل توجه رابطه میان میانگین حجم ماه و حجم مبنا است. باید به یاد بیاوریم که میانگین حجم ماه تشکیل شده از همان حجم معاملات روزانه است و حجم روزانه تاثیر غیر قابل انکاری بر پر شدن حجم مبنا دارد. به طوری که اگر حجم معاملات سهم دست کم برابر با حجم مبنا باشد (برابر یا بیشتر)، در این صورت قیمت پایانی سهم را همان میانگین وزن‌دار محاسبه شده، در نظر می‌گیریم و ثبت می‌شود. اصطلاحا می‌گوییم حجم مبنا پر شده است.

زمانی که حجم معاملات سهم کمتر از حجم مبنا باشد دقیقا برابر همان نسبت، از درصد کاهش یا افزایش قیمت سهم کم یا زیاد می‌شود و قیمت پایانی بر همین پایه محاسبه و در نهایت ثبت می‌گردد. بنابراین به طور کلی اگر نمادی با افزایش میانگین حجم ماه روبه‌رو شود، می‌توان ادعا کرد که احتمالا حجم مبنای آن نماد، اغلب پر شده است و خود این امر سبب می‌شود روند فعلی سهم (خواه صعودی یا نزولی)، ادامه‌دار و پر قدرت باشد.

فیلترنویسی میانگین حجم ماه

همان‌طور که بالا گفته شد، یکی از اصولی که تحلیلگران با بررسی آن دست به خرید یا فروش می‌زنند، ورود یا خروج پول است. با بررسی سهم‌هایی که حجم‌های قابل توجه‌ای نسبت به میانگین حجم ماه دارند، می‌توان گزینه‌هایی که برای ورود مناسب هستند را تشخیص داد. در این بین، فیلترنویسی که ابزاری نسبتا جدید است، در این مسیر (بررسی نمادهایی با این ویژگی) تحلیلگران را همراهی می‌کند. در ادامه چند فیلتر بسیار کاربردی را برای استفاده قرار داده‌ایم:

فیلتر نمادهایی که حجم معاملاتشان حداقل 5 برابر میانگین حجم ماهانه است

فیلتر نمادهایی که حجم معاملات امروزشان ۳ برابر میانگین حجم ماهانه است

true==function>
var i
var sum30=0
var avg30
<(for(i=0;i<30;i++)< sum30=sum30+ [ih][i].QTotTran5J >avg30=Math.round(sum30/30) (cfield0)=Math.round((tvol)/avg30) if ((tvol)>3*avg30 && (tvol)!=0 ) return(1

جمع‌بندی

میانگین حجم ماه از مفیدترین ابزارها در تابلوخوانی است و همان‌طور که گفته شد، جزئیات و کاربردهای متنوعی جهت تایید قدرت یا ضعف روند بازار یا سهمی خاص دارد. به زبانی دیگر میانگین حجم ماه، تاییدی بر تحرکات قیمتی و سیگنال‌های صادر شده دارد. اما میانگین حجم ماه به تنهایی یک ابزار آماری و تکنیکالی دقیق برای ورود و خروج از معامله نیست و لازم است این تحلیل‌ها با دیگر ابزارهای تکنیکال، تابلوخوانی و بنیادی ترکیب شوند تا بهترین تصمیم اتخاذ شود. به منظور آشنایی بیشتر با سایر الگوها و اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال، می‌توانید مقالات موجود در سایت کارگزاری اقتصاد بیدار را مطالعه بفرمایید.

حجم مبنا در بورس به چه معنی است؟

حجم مبنا در بورس یکی از مباحث جنجالی در ماه های آخر سال 1398 بود و تغییراتی که در قوانین مربوط به آن در فرابورس انجام شد باعث به وجود آمدن حواشی مختلفی شد. اما حجم مبنا در بورس به چه معنی است و چه کاربردی دارد؟ در این مقاله قصد داریم به طور مفصل به این مقوله بپردازیم و ضمن تعریف و توضیح مفهوم حجم مبنا، کاربرد این پارامتر در بازار سهام و همچنین ارتباط آن با قیمت پایانی یک سهم را بیان کنیم.

حجم مبنا در بورس یکی از مفاهیم مهم است که هر معامله گر سهام باید با آن به خوبی آشنا باشد. در این مقاله سعی کردیم ابتدا به زبان بسیار ساده مفهوم حجم مبنا را بیان کرده و در ادامه به کارکرد های آن در بازار سرمایه بپردازیم.

حجم مبنای یک سهم چیست؟
نبود منبعی که بتواند تعاریف بورسی را ساده سازی کند یکی از مشکلات افراد تازه وارد به بازار سرمایه است.بررسی حجم مبنا و توضیح مفهوم آن بدون بیان و توضیح مفهوم قیمت پایانی امکان پذیر نیست. بنابراین در ابتدا به مفهوم قیمت پایانی می پردازیم.

بررسی مفهوم قیمت پایانی به زبان ساده
حواس خود را جمع کنید! قصد داریم با یک مثال مفاهیم قیمت پایانی و حجم مبنا را توضیح دهیم. فرض کنید می خواهیم قیمت مسکن در شهر تهران را تعیین کنیم. خوب طبیعتا برای بیان پارامتری به نام "قیمت مسکن در تهران" با چالش زیر مواجه هستیم:

باتوجه به اینکه قیمت مسکن در نقاط مختلف تهران متفاوت است، چگونه می توانیم قیمت مسکن را در تهران مشخص کنیم؟ از طرفی هر آشنایی با حجم مبنا کسی می تواند ملک خود را به صورت دلخواه قیمت گذاری کند.

می بینید که برای اینکه مشخص کنیم قیمت ملک در تهران متری چند است باید به نوعی میانگین قیمت مسکن در همه مناطق را در نظر بگیریم. اما این قیمت، قیمتی است که در آن، معاملات ملک انجام شده است نه قیمتی که یک مالک برای ملک خود تعیین کرده است. در واقع زمانی که می گوییم قیمت مسکن در تهران متری فلان قدر است منظور میانگینی از قیمت های معاملات انجام شده در همه مناطق است. حال مطلب فرضی زیر را در نظر بگیرید.

فرض کنید می خواهیم قیمت مسکن را در سال 99 برای شهر تهران تعیین کنیم و دوباره فرض کنید که در منطقه 1 تهران یک معامله مسکن با قیمت متری 100 میلیون انجام شده است و این معامله تنها معامله مسکن در تهران در سال 99 بوده است! خوب در این صورت برای تعیین پارامتری به نام "قیمت مسکن در تهران" که باید میانگینی از قیمت های مناطق مختلف باشد با مشکل مواجه خواهیم شد، زیرا عملا معامله ای در مناطق دیگر تهران انجام نشده است که ما قیمت مناطق دیگر را داشته باشیم.

آیا در این شرایط درست است که بگوییم قیمت مسکن در تهران متری 100 میلیون است؟ قطعا پاسخ شما منفی است.

حال فرض دیگری را در نظر بگیرید. فرض کنید در منطقه 1 تهران یک مالک نامرد قیمت بسیار نجومی بر روی ملک خود گذاشته است (مثلا متری 1 میلیارد تومان!) و از قضا کسی پیدا می شود و این ملک را میخرد و این معامله تنها معامله مسکن در منطقه 1 بوده است! اما در منطقه 21 تهران، 10 معامله مسکن انجام شده که میانگین آنها متری 1 میلیون تومان بوده است و در بقیه مناطق هیچ معامله ای انجام نشده است. حال برای بیان "قیمت مسکن در تهران" می توانیم میانگین قیمت ها در مناطق مختلف را حساب کنیم.

خوب میانگین یا حد وسط بین 1 میلیون و 1 میلیارد تقریبا می شود 500 میلیون، یعنی قیمت مسکن در تهران متری 500 میلیون است. این درحالی است که در منطقه 1 فقط یک معامله انجام شده است و می تواند این 1 معامله بیانگر قیمت واقعی ملک در منطقه 1 تهران نباشد. بنابراین تعداد یا حجم معاملات در منطقه برای ما مهم است و ما نمی توانیم تنها به یک یا چند معامله اعتماد کنیم. می بینید که برای بیان پارامتری مثل "قیمت مسکن در تهران" باید علاوه بر میانگین گیری قیمت ها در مناطق مختلف به حجم معاملات نیز توجه کرد تا بتوان تخمین واقعی تری از این موضوع داشته باشیم.
خوب تا اینجا همه چیز را درمورد مفهوم قیمت پایانی و حجم مبنا بیان کرده ایم! شما اگر فرض بالا را به خوبی درک کرده باشید تقریبا با درک مفهوم قیمت پایانی و حجم مبنا در بورس به اندازه یک تار مو فاصله دارید.

اگر تا اینجای مقاله نقطه ی ابهامی دارید پیشنهاد می آشنایی با حجم مبنا کنیم یک بار دیگر مطلب بالا را با دقت مطالعه کنید و سپس ادامه این بحث را دنبال کنید.

مفهوم حجم مبنا به زبان ساده
قبل از آنکه به صورت تخصصی به بیان تعریف حجم مبنا در بورس بپردازیم، اجازه بدهید به کمک فرضی که در بالا کردیم به زبان بسیار ساده این مفهوم را بیان کنیم. فرض بالا را در نظر بگیرید، مفهوم "قیمت مسکن در تهران" دقیقا متناظر با "قیمت پایانی یک سهم" است. همان طور که باید برای تعیین قیمت مسکن در تهران میانگین قیمت در مناطق مختلف را محاسبه کنیم برای تعیین قیمت پایانی یک سهم باید میانگین قیمت در قیمت های مختلف را حساب کنیم. در بورس قیمت آخرین معامله ممکن است با قیمت پایانی سهم اختلاف داشته باشد. دقیقا مثل آخرین معامله مسکن در تهران که ممکن است در هر گوشه ای از تهران و با هر قیمتی اتفاق بیافتد. مقایسه آخرین قیمت معامله در بورس با قیمت پایانی مثل مقایسه آخرین معامله انجام شده مسکن در تهران با قیمت میانگین مسکن در تهران است.

همچنین در بالا گفتیم که برای تعیین قیمت مسکن در تهران باید میانگین قیمت مناطق مختلف را در نظر گرفت و از طرفی باید حجم معاملات هر منطقه مد نظر قرار داده شود. گفتیم که نمی توانیم به یک یا چند معامله اعتماد کنیم، سوال اینجاست که چند معامله باید در یک منطقه انجام شود که بتوانیم به آن اعتماد کنیم و میانگین قیمت آنها را قیمت مسکنِ آن منطقه در نظر بگیریم؟ حداقل حجم معاملاتی که باید انجام شود تا بتوانیم میانگین آنها را به عنوان قیمت مسکن در آن منطقه در نظر بگیریم، متناظر با حجم مبنا در بورس است.

به زبان علمی تر حجم مبنا حداقل حجمی است که باید یک سهم در یک قیمتی معامله شود تا نهایت تأثیر را در قیمت پایانی سهم بگذارد.

اگر هنوز متوجه مفهوم حجم مبنا نشده اید عجله نکنید.

در ابتدا فرض کردیم که در کل تهران فقط یک معامله در منطقه 1 تهران با قیمت متری 100 میلیون انجام شده باشد. اگر بخواهیم این قیمت را "قیمت مسکن در تهران" بدانیم، درست مانند این است که با معامله شدن یک عدد سهم در یک قیمت خیلی بالا یا خیلی پایین، قیمت اصلی آن سهم را همان قیمت در نظر بگیریم. اتفاقی که برای سهام هایی که حجم مبنای آنها 1 است در بورس می افتد.

وقتی حجم مبنای یک سهم 1 است، یعنی اگر فقط یک عدد برگه سهم در قیمت سقف مجاز روزانه و در مثبت 5 درصد معامله شود، قیمت پایانی آن سهم نیز 5 درصد رشد می کند. اما سهمی که حجم مبنای آن 100 هزار است، باید 100 هزار سهم در قیمت سقف مجاز روزانه معامله شود تا قیمت پایانی نیز به آن قیمت برسد. در واقع هر چقدر حجم معاملات در یک قیمتی بیشتر شود، قیمت پایانی به سمت آن قیمت گرایش پیدا می کند اما حداقل حجم مورد نیاز برای رسیدن قیمت پایانی به یک محدوده قیمتی به اندازه حجم مبنای سهم است. در اینجا لازم است کمی در مورد بازه مجاز قیمتی روزانه یک سهم صحبت کنیم.

بازه مجاز قیمت روزانه در یک سهم
دامنه نوسان یا بازه مجاز قیمتی روزانه ی یک سهم به معنی بیشترین تغییرات مجاز قیمت در طول یک روز می باشد یا به عبارت دیگر قیمت یک سهم در یک روز از یک سقف یا کف تعیین شده نمی تواند فراتر برود.

در بسیاری از بورس های سهام دنیا دامنه نوسانی وجود ندارد و البته این مسئله به سیاست های اقتصادی و ظرفیت های بازار بورس هر کشور بستگی دارد. دامنه نوسان در بازار بورس ایران به دلیل کمبود آگاهی های مالی افراد تازه وارد و البته آشفتگی های قیمتی در واکنش به اخبار و حساسیت بازار به شایعات و هیجانات ایجاد شده تا از ضرر و زیان سهام داران خرد و افراد مبتدی و کم تجربه جلوگیری شود. بنابراین در زمان تصویب این قانون نیت جلوگیری از ضرر و زیان افراد مبتدی بوده است.

اما این بازه مجاز قیمت روزانه بر چه اساسی تعیین می شود؟ جواب این سوال "قیمت پایانی دیروز" است. در واقع قیمت پایانی یک سهم در هر روز، بازه قیمت مجاز فردا را مشخص می کند به این صورت که سقف مجاز 5 درصد بالاتر از قیمت پایانی و کف مجاز 5 درصد پایین تر از قیمت پایانی خواهد بود.
در حال حاضر دامنه نوسانات نمادهای بورسی در بازار الف فرابورس مثبت یا منفی 5% نسبت به قیمت پایانی روز قبل هر سهام می باشد. برای مثال اگر قیمت پایانی یک سهم امروز 100 تومان باشد قیمت مجاز برای معاملات فردای این سهم در بازه 95 تا 105 تومان خواهد بود. این بازه برای برخی از نمادها 3% و برخی دیگر 1% است که در بازار پایه فرابورس قرار دارند. به هر حال تمامی سهام ها دارای بازه مجازی هستند که بر اساس قیمت پایانی تعیین می شود.

رابطه حجم مبنا، قیمت پایانی و بازه قیمت مجاز سهم
تا حالا فهمیدیم که قیمت پایانی به حجم معاملات و حجم مبنای سهم وابسته است و بازه مجاز قیمتی فردا به قیمت پایانی بستگی دارد. کم کم متوجه می شوید که پارامترهای مختلف در تابلوی معاملاتی یک سهم چگونه به صورت زنجیروار به یگدیگر وابسته هستند. این پارامترها را در تصویر زیر مشاهده می کنید.

حجم مبنا و قیمت پایانی و بازه مجاز
محاسبه قیمت پایانی یک سهم بر اساس حجم معاملات و حجم مبنا به صورت زیر است:

در فرمول بالا میانگین وزنی قیمت معامله شده در واقع میانگین قیمت در همان روز (با توجه به حجم معاملات در قیمت های مختلف) است. البته شما نیازی به دانستن این رابطه ندارید و تنها درک درستی از قیمت پایانی داشته باشید کافی است.

حجم مبنا در بورس چگونه تعیین می شود؟
قانون حجم مبنا برای کنترل رشد یا نزول بی رویه قیمت سهام و در سال 1382 تصویب شد. این قانون گاها دچار تغییراتی می آشنایی با حجم مبنا آشنایی با حجم مبنا شود و در آخرینِ آنها سعی شده است در طی یک سال که دارای حدود 250 روز کاری است، حداقل به اندازه 10 درصد از کل سهام یک شرکت معامله شود که بر این اساس حجم مبنای روزانه یک سهم 0.0004 (چهار ده هزارم) کل سهام شرکت قرار گرفته است. نتیجه منطقی این قانون این است که هر چقدر یک شرکت سهام بیشتری داشته باشد حجم مبنای بزرگ تری دارد.

نکته: با توجه به این قانون حجم مبنا، در تمام شرکت های بورسی در صورتی که حداقل 10 درصد از تعداد سهام کل شرکت در یک سال در بالاترین یا پایین تر دامنه نوسانی روزانه معامله شود، قیمت اصلی یا همان پایانی سهم حداکثرِ افت یا رشد خودش را می تواند تجربه کند.

تعداد کل سهام یک شرکت را می توانید در تابلوی معاملاتی هر سهم در سایت TSETMC پیدا کنید.

تعداد سهام شرکت در تابلوی معاملاتی
محاسبه حجم مبنا برای برخی از شرکت ها (بنا بر مقتضیات مختلف) کمی متفاوت است. اما آیا واقعا این مسئله برای ما مهم است؟ قطعا برای کسی که به دنبال کسب سود در بازار سهام است دانستن نحوه محاسبه حجم مبنا اهمیتی نخواهد داشت، چیزی که مهم است دانستن کارکرد حجم مبنا در یک سهم و کاربردهای مختلف آن است. شما باید یاد بگیرید در بورس به مطالعه مطالب به درد بخور بپردازید و وقت خود را برای مطالعه ی مطالبی که کاربرد زیادی ندارند هدر ندهید. از این رو از آوردن جزئیات بیشتر در این زمینه خودداری می کنیم.

حجم مبنا برای یک معامله گر حرفه ای چه استفاده ای دارد؟
اصولا وجود حجم مبنا باعث عمق بازار می شود و اجازه نمی دهد سهم بدون اینکه حجم زیادی معامله شود قیمتش افت یا رشد زیادی کند. حجم مبنا یک جور ترمز برای حرکات سریع قیمت است. ممکن است قیمت لحظه ای (آخرین قیمت) یک سهم در مثبت 5 باشد اما قیمت پایانی سهم هنوز منفی باشد. این اتفاق به این دلیل رخ می دهد که در ان روز تعداد زیادی سهم در قیمت های پایین معامله شده است و حجم معاملات در مثبت ها بالا کم بوده است. بر این اساس معامله گر های حرفه ای می توانند سهام هایی که فردا احتمالا صف خرید یا فروش خواهند بود را شناسایی کنند. معمولا اگر سهامی شرایط بالا را داشته باشد فردای آن روز صف خرید است. در این راستا می توانید از فیلترهای بورسی مربوطه کمک به گیرید و این گونه نمادها را در طول روز پیدا کنید.

یکی دیگر از کارکردها ی حجم مبنا برای یک معامله گر با تجربه این است که بر اساس حجم مبنای یک سهم می تواند تشخیص دهد که یک صف خرید تا چه اندازه می تواند پایدار باشد. به عنوان یک نکته به یاد داشته باشید که حجم های صف خرید اگر کمتر از حجم مبنای سهم باشد احتمال زیاد پایدار نیست و معمولا صف هایی که چندین برابر حجم مبنا حجم دارند، پایدار خواهند بود.

یکی از جالب ترین موارد استفاده از حجم مبنا و قیمت پایانی، ترفند خرید سهم از صف فروش است که این مطلب را در جزوه ی آموزش تابلوخوانی پیشرفته به طور کامل بیان کرده ایم.

حجم مبنا چیست؟ نحوه محاسبه حجم مبنا و ۴ نکته مهم درباره آن

بازار بورس مثل هر بازار سرمایه دیگری، محل معامله و مبادله بسیاری از افراد است. بدیهی است که این بازار با این حجم از داد و ستد، مورد سواستفاده افراد سودجو قرار بگیرد تا بتوانند روی نوسانات قیمت سهم‌های بازار به نفع خود تاثیر بگذارند. برای پیش‌گیری از این اتفاق و برای آنکه سهامداران بتوانند با آرامش خاطر و امنیت زیاد، به داد و ستد بپردازند، قانونی به نام حجم مبنا وضع شده است. این قانون در واقع یک عامل کنترل‌کننده در برابر نوسانات شدید قیمت سهام بورسی است. برای آنکه بدانید حجم مبنا چیست، چطور محاسبه می‌شود و نکات مهم در خصوص آن کدامند، این مطلب را بخوانید تا اطلاعات گسترده‌تری درباره بورس و بازار سرمایه داشته باشید. مطمئنا در چنین شرایطی و با حجم وسیع اطلاعات، هر فرد حقیقی و حقوقی که در چرخه معاملات بازار بورس حضور دارد، راحت‌تر معامله و مبادله انجام می‌دهد؛ ضمن اینکه در راستای سرمایه‌گذاری درصد خطا و اشتباه کم می‌شود. پس تا انتها همراه ما باشید!

حجم مبنا چیست و چه تاثیری در معاملات دارد؟

ارزش مبنا در بورس عبارت است از حداقل تعداد اوراق بهاداری که باید روزانه خرید و فروش شود تا قیمت پایانی آن اوراق یا سهام، با میانگین وزنی قیمت در آن روز برابر شود.

وجود این قانون تاثیر مثبتی در معاملات روزانه می‌گذارد. احتمالا می‌پرسید به چه علت؟ به دلیل اینکه شما مطمئن هستید نوسانات قیمت هر سهم در بازار سرمایه، به دلیل خرید و فروش تعداد مشخصی از سهام شرکت صورت گرفته است؛ ضمن اینکه این قانون مداخلات افراد سودجو را بی‌تاثیر می‌کند و مانع از بروز قیمت‌های کاذب و غیرواقعی در بازار می‌شود.

احتمالا حالا که می‌دانید حجم مبنا چیست و چه تاثیراتی روی روند قیمت‌ها در بازار سرمایه می‌گذارد، می‌خواهید از نحوه محاسبه آن سردربیاورید. نگران نباشید! ما در بخش بعدی به صورت مفصل درباره نحوه محاسبه توضیح داده‌ایم.

طریقه محاسبه حجم مبنا به چه صورت است؟

حالا که می‌دانید حجم مبنا چیست، لازم است این نکته را هم بدانید که این قانون فقط منحصر به بورس اوراق بهادار نمی‌شود و شرکت‌های فرابورسی هم از این عامل بهره‌مند هستند. ما برای شما نحوه محاسبه را به صورت کامل و شفاف توضیح داده‌ایم تا جای هیچ ابهامی برایتان باقی نماند. این مطلب را از دست ندهید!

نحوه محاسبه حجم مبنای شرکت‌های بورسی

برای آنکه چم‌و‌خم سرمایه‌گذاری در بورس را بهتر بدانید، علاوه بر اینکه می‌دانید ارزش مبنا چیست، به محاسبه آن در بازار بورس هم توجه ویژه داشته باشید.

در سال ۱۳۹۸، سازمان بورس اوراق بهادار مصوبه‌­ا‌‌ی را به اجرا درآورد که در آن حجم مبنای تمامی شرکت‌­های پذیرفته شده در بورس تهران برابر با ضرب ۰.آشنایی با حجم مبنا ۰۰۰۴ در تعداد کل سهام­ شرکت است؛ همچنین برای شرکت‌­های بورسی حداقل ارزش مبنا را برابر با ۵۰ میلیارد ریال در نظر گرفته‌­اند.

حداکثر ارزش مبنا هر شرکت با توجه به سرمایه شرکت به صورت زیر تعیین می­شود:

• شرکت‌­های با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر برابر با ۱۲۰ میلیارد ریال؛
• شرکت­‌های با سرمایه کم‌تر از ۲۰ هزار میلیارد ریال برابر با ۱۰۰ میلیارد ریال؛

این تعداد در پایان هر هفته با توجه به قیمت پایانی هر سهم در آخرین روز معاملاتی هفته محاسبه و در اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می‌شود.

نحوه محاسبه حجم مبنای شرکت‌های فرابورسی

شرکت­های فرابورس تا قبل از مصوبه سال ۹۸، ارزش مبنای برابر با یک داشتند، اما بعد از این مصوبه، حجم مبنای تمامی شرکت ­ ­های فعال در بازار اول، دوم و پایه فرابورس هم مثل شرکت‌­های بورسی محاسبه شد.

در فرابورس ارزش مبنا در شرکت‌­های بازار پایه براساس رنگ تابلو متفاوت است؛ در واقع در تابلوی زرد برابر با ۲۰ میلیارد ریال، تابلوی نارنجی برابر با ۱۰ میلیارد ریال و در تابلوی قرمز برابر با ۵ میلیارد ریال تعیین شده است.

ارزش مبنا در سایر شرکت‌­های فرابورسی مانند شرکت­‌های بورس است.

با توجه به مطالب فوق و افزایش سطح معلوماتتان، می‌توانید بهترین زمان معامله در بورس را انتخاب کنید، وارد سامانه کارگزاری مورد نظر خود شوید، با یک حساب و کتاب سرانگشتی و تحلیل‌های مورد نیاز، سهام موردنظرتان را خریداری کنید.

ضمنا ما در بخش‌های بعدی این مطلب، به هر سوال دیگری درباره اینکه حجم مبنا چیست و مطالب پیرامون آن کدامند، دارید پاسخ خواهیم داد؛ ما به سایر بخش‌های این مطلب بیایید!

۴ نکته مهم و کاربردی در خصوص قانون حجم مبنا

زمانی که در هر زمینه و موضوعی در حال تحقیق و بررسی هستید، سعی کنید نکات کاربردی، موثر درباره اصل موضوع و پیرامون آن را از دست ندهید، تا هم سطح دانش خود را ارتقا دهید و هم از چم و خم آن موضوع سر در بیاورید. انواع و اقسام مقوله‌‌های بورسی هم از این قاعده مستثنی نیست؛ ما برایتان ۴ نکته مفید و مهم را در ادامه آورده‌ایم تا هر زمان کسی از شما پرسید حجم مبنا چیست پاسخ کامل و دقیقی برای آن داشته باشید.

1. در گذشته و پیش از آنکه قوانین جدید برای محاسبه ارزش مبنای شرکت‌های فرابورس ایران تصویب شود، عدد یک به عنوان مبنای محاسبه سهام شرکت‌ها در نظر گرفته می‌شد؛ اما امروزه فقط در شرایطی مثل: توقف نماد، خرید و فروش‌های عمده و … عدد ۱ به عنوان مبنا در سهم‌های فرابورسی قرار داده می‌شود؛
2. کاربرد اصلی حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی نمادهای فعال در بازار بورس تهران است. میزان این حجم به طور خودکار، توسط سامانه معاملات اندازه‌گیری می‌شود. در واقع هیچ یک از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران در محاسبه دخالتی ندارند و آن را در سایت شرکتمدیریت فناوری بورستهران، برای هر نماد مشاهده می‌کنند؛
3. زمانی که حجم معاملات از ارزش مبنا خیلی پایین‌تر است، نوسان قیمت وجود ندارد و سهام قفل می‌شود؛ رفع این مشکل بر عهده سازمان بورس است؛ در واقع سازمان در یک مدت زمان مشخص، نماد سهام را بدون حجم مبنا یا دامنه نوسان باز می‌کند تا قیمت سهم مشخص شود؛
4. حجم مبنا علاوه بر تاثیر مثبت و مزایا، یک تاثیر منفی هم دارد؛ در واقع هنگام تشکیل صف خرید و فروش، نوسان قیمت در روند نزولی و یا صعودی کند می‌شود و مقدار زیادی پول، بلوکه می‌شود؛

حالا که با نکات کاربردی هم آشنا شدید، وقت آن است که صادقانه از خودتان بپرسید، آیا حوصله، وقت، انرژی و دانش کافی را بر قدم گذاشتن در دنیای بورس و بازار سرمایه دارم؟! ضمن اینکه بودن در این بازار، ریسک‌پذیری زیادی می‌طلبد.

تنها موردی که در عرصه بورس و بازار سرمایه ریسک کم‌تری دارد و خرید آن در ۹۰ درصد مواقع برایتان سود به همراه دارد، عرضه اولیه سهام است؛ البته لازم به ذکر است که عرضه اولیه هم دانش و تخصص می‌خواهد تا ضرری متحمل نشوید.

اگر شما فرد ریسک‌پذیری نباشید، باید به روش‌های دیگری که برای سرمایه‌گذاری میزان ریسک کم‌تری می‌خواهد، روی بیاورید. روش‌هایی مثل دریافت وام، خرید طلا، سکه و… ما در بخش بعد به شما در این باره مفصل‌تر توضیح داده‌ایم.

اگر تمایلی به حضور در بازار سرمایه ندارید، این بخش را بخوانید!

ممکن است شما جزو دسته افرادی باشید که ریسک حاصل از سرمایه‌گذاری به روش نوین را نمی‌پذیرید و همیشه احتیاط را در نظر می‌گیرید. در واقع افراد محتاط پایشان را اندازه گلیمشان دراز می‌کنند و تمایلی به حضور در عرصه بورس و بازار سرمایه ندارند؛ بلکه به دریافت یک وام فوری و مدیریت هزینه‌های جاری زندگی به این شیوه بسنده می‌کنند.

برای آنکه شما بتوانید با ریسک کم‌تر و همچنین بی‌دغدغه‌تر وارد حوزه سرمایه‌گذاری شوید، نیازی نیست بدانید حجم مبنا چیست، نیازی نیست در دنیای بورس و … وارد شوید؛ بلکه شما می‌توانید با بودجه نسبتا زیادتری (البته اگر نقدینگی شما زیاد است)، خانه و یا یک زمین در منطقه‌ای از شهر بخرید و شاهد رشد قیمت آن در سالیان پیش رو باشید؛ چون ملک در اکثر مواقع، موجبات پیشرفت شما و داراییتان را فراهم می‌کند.

همچنین می‌توانید با بودجه و پس‌انداز مورد نظرتان، طلا و سکه بخرید و سرمایه خود را زیاد کنید.

ضمنا در دنیای امروز که قیمت کالاها روز به روز درحال افزایش است، دریافت وام خرید کالا و تهیه محصولات مورد نیاز شما هم تقریبا می‌تواند یکی از راه‌های پس‌انداز و سرمایه‌گذاری باشد.

ریسک حاصل از سرمایه‌گذاری با تمام روش‌هایی که ذکر کردیم، از تزریق دارایی در بازار سرمایه کم‌تر است و نیازی نیست اضطراب و استرس رشد یا افت قیمت سهام را داشته باشید.

ضمنا پلتفرم لندو این کار را برای شما آسان کرده است. با یک کلیک وارد سامانه خرید قسطی لندو شوید و درباره خدمات آن بیشتر بدانید.

سوالات متداول درباره حجم مبنا چیست؟

حجم مبنا را از چه طریق می‌توان مشاهده کرد؟

برای مشاهده حجم مبنا لازم است وارد سایت سازمان بورس اوراق بهادار تهران شوید، بعد از آن سهم مورد نظرتان را از تابلوی معاملاتی جستجو کنید و در نهایت در پایین قسمت قیمت معاملاتی میزان حجم مبنا را مشاهده کنید.

حداقل و حداکثر ارزش مبنا در شرکت‌های بورسی چقدر است؟

حداقل ارزش مبنا برای تمام شرکت‌ها معادل ۵۰ میلیارد ریال است. حداکثر ارزش مبنا برای شرکت‌های با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر، ۱۲۰ میلیارد ریال و برای شرکت‌های با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال، ۱۰۰ میلیارد ریال تعیین شده است.

اگر در اثر وجود حجم مبنا، سهمی قفل شود، سازمان بورس چه راهکاری ارائه می‌کند؟

اگر سازمان بورس با چنین وضعیتی مواجه شود، برای یک بازه کوتاه سهم را بدون در نظر گرفتن قانون ارزش مبنا برای معامله باز می‌کند. در نتیجه معاملات دوباره جریان می‌گیرد و سهم بر اساس عرضه و تقاضا قیمت‌گذاری خواهد آشنایی با حجم مبنا شد.

فرمول حجم مبنا و نحوه محاسبه آن!

حجم مبنا از جمله مفاهیمی است که در تابلوخوانی بورس اهمیت بسیار زیادی دارد. در این مطلب به شما می‌گوییم حجم مبنا چیست و شما را با این مفهوم بیشتر آشنا می‌کنیم، با ما همراه شوید.

از مفاهیم مهم در بورس که برای آغاز سرمایه‌گذاری باید با آن آشنا شویم، حجم مبنا است. بازاری که به ویژه در سال‌های اخیر مورد توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران قرار گرفته است و آشنایی با مفاهیم مختلف آن می‌تواند به فعالان بورس برای تحلیل بهتر این بازار و در نهایت داشتن معاملاتی موفق‌تر کمک کند. حجم مبنا از جمله این مفاهیم است که در تابلوخوانی بورس اهمیت بسیار زیادی دارد. در این مطلب به شما می‌گوییم حجم مبنا چیست و شما را با این مفهوم بیشتر آشنا می‌کنیم، با ما همراه شوید.

حجم مبنا چیست؟

با توجه به این که حجم معاملات انجام‌شده در بورس بسیار زیاد است، امکان دارد افرادی به دنبال ایجاد تغییر و دست‌کاری در قیمت و تأثیرگذاری در بازار باشند تا از این راه به کسب سود و منفعت برای خود بپردازند. یکی از راهکارها برای جلوگیری از چنین سوءاستفاده‌هایی قانون حجم مبنا است.
در واقع حجم مبنا بیان می‌کند که شرکت‌ها چگونه می‌توانند قیمت‌ها را تغییر دهند تا از به وجود آمدن قیمت‌های غیر واقعی در بازار جلوگیری شود و انجام معاملات با اطمینان بیشتری همراه باشد.
همچنین شایان ذکر است که قانون حجم مبنا نخستین بار در سال ۱۳۸۲ برای کنترل روند نوسان قیمت سهام مورد استفاده قرار گرفت تا از افزایش یا کاهش بیش از حد و بی‌رویه قیمت جلوگیری کند. این قانون با گذر زمان تغییراتی یافت تا عملکرد مناسب‌تری در بازار داشته باشد.

فرمول حجم مبنا

سرمایه‌گذاران می‌توانند با مراجعه به سایت رسمی بورس اوراق بهادار تهران، حجم مبنا برای نمادهای بورسی مدنظرشان را مشاهده کنند و نیازی به یادگیری شیوه محاسبه آن ندارند زیرا توسط خود بورس محاسبه می‌شود.

حجم مبنا برای نخستین بار برابر با پانزده درصد از کل سهام شرکت در طول یک سال تعریف شد. به این ترتیب اگر تعداد روزهای کاری یک شرکت در طول سال را مساوی دویست و پنجاه روز در نظر بگیریم، پانزده درصد از کل سهام شرکت در طول یک سال با شش ده هزارم تعداد کل سهام در طول روز برابر می‌شود که به صورت زیر قابل محاسبه است:

یعنی دست کم باید ۰٫۰۰۰۶ از تعداد کل سهام یک شرکت در طول روز معامله شوند تا شرکت مجوز ایجاد تغییر در قیمت را برای روز بعد به دست آورد.

فرمول مبنا با ۱۰ درصد

پس از مدتی فرمولی که بالاتر آوردیم تغییر یافت و به صورت ۱۰ درصد از کل سهام شرکت در طول یک سال تعیین شد. یعنی اگر مانند فرمول قبلی، تعداد روزهای معاملاتی سال را برابر ۲۵۰ فرض کنیم، در این صورت حجم مبنای روزانه برابر با چهار ده هزارم کل سهم می‌شود که به شکل زیر محاسبه شده است:

برای مدتی هم حجم مبنا را به صورت ۲۰ درصد از کل سهام در طول سال وضع کردند که مجددا با فرض برابری تعداد روزهای کاری سال با ۲۵۰، حجم مبنای روزانه با ۰٫۰۰۰۸ مساوی می‌شد.

سرانجام، در روز ۱۲ اسفند ۹۸ شرکت بورس اوراق بهادار تهران، حجم مبنای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار را برابر با ۰٫۰۰۰۴ سهم شرکت تعریف کرد، به این شرط که حداکثر ارزش مبنا برای شرکت‌هایی با سرمایه کمتر از بیست هزار میلیارد ریال، برابر با ۱۰۰ میلیارد ریال باشد و برای شرکت‌ها با سرمایه بیست هزار میلیارد ریال یا بیشتر مساوی ۱۲۰ میلیارد ریال است. همچنین حداقل ارزش مبنا برای همه شرکت‌ها و مؤسسه‌های پذیرفته‌شده، برابر با پنجاه میلیارد ریال تعریف می‌شود.

مثالی برای محاسبه حجم مبنا

فرض کنید کل سهامی که یک شرکت دارد برابر با ۵۰۰ میلیون سهم باشد. اگر تعریف حجم مبنا را به صورت ۱۰ درصد از کل سهام شرکت در طول سال در نظر بگیریم و تعداد روزهای کاری سال هم برابر ۲۵۰ باشد، حجم مبنای این شرکت به صورت زیر محاسبه می‌شود.
یعنی باید حداقل دویست هزار سهم این شرکت معامله شود تا مجوز تغییر در قیمت برای روز بعد را داشته باشد.

کاربرد حجم مبنا

یکی از کاربردهای حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی است. در تابلوی معاملات تالار بورس دو نوع قیمت یکی آخرین قیمت و دیگری قیمت پایانی مشاهده می‌شود. منظور از آخرین قیمت همان قیمت آخرین معامله انجام‌شده برای آن سهم است. اما قیمت پایانی یک سهم در طول روز، برابر با میانگین قیمت‌های معاملات انجام‌شده برای آن سهم در همان روز تعریف می‌شود.

زمانی که حجم معاملات در یک روز کمتر از حجم مبنا باشد، قیمت پایانی کمتر از میانگین قیمت معاملات خواهد بود.

حذف حجم مبنا

به منظور افزایش نقدشوندگی نمادهای دارای صف فروش یا خرید، فرابورس ایران در تاریخ ۵ دی ۱۴۰۰ در اطلاعیه‌ای بیان کرد که حجم مبنای آن‌ها را حذف کنند، به صورتی که برای نمادهایی در بازار پایه که دارای صف خرید یا فروش به مدت بیست روز معاملاتی باشند، مبنا به عدد یک تغییر می‌کند که این موضوع عملا به معنای حذف حجم مبنا برای چنین نمادهایی آشنایی با حجم مبنا است.

سخن آخر

در این مطلب به شما گفتیم حجم مبنا چیست؟ حجم مبنا بیان می‌کند که شرکت‌ها چگونه می‌توانند قیمت‌ها را تغییر دهند تا از به وجود آمدن قیمت‌های غیر واقعی در بازار جلوگیری شود. آشنایی با حجم مبنا و دیگر اطلاعاتی که در خصوص وضعیت معاملات سهم‌های مختلف ارائه می‌شود می‌تواند به فعالان بورس برای تحلیل بهتر این بازار کمک کند.

حجم مبنا چیست؟

شاید شما هم دیده باشید که قیمت آخرین معامله یک سهم با قیمت پایانی آن یکی نیست.
برای مثال سهم شما دارد در 5+ درصد معامله می‌شود، اما قیمت پایانی 2+ درصد افزایش پیدا کرده است. دلیل این اختلاف به خاطر موضوعی است که به آن حجم مبنا می‌گوییم. اگر تازه با بورس آشنا شدید و قصد سرمایه گذاری در بورس را دارید پیشنهاد می‌کنیم دوره های آموزشی تالار بورس را مشاهده کنید.

فیلم آموزش رایگان حجم مبنا در بورس

حجم مبنا به زبان ساده در قالب یک مثال

تعریف ساده حجم مبنا در بورس و رابطه حجم معاملات و حجم مبنا را با یک مثال ساده توضیح می‌دهیم.

فرض کنید امروز من یک دلار را از یکی از دوستانم 1 میلیون تومان بخرم.
آیا قیمت دلار در بازار می‌شود یک میلیون؟
خیر. حجم این معامله کوچک‌تر از آن است که بخواهد قیمت را در کشور عوض کند. اما اگر چند صد میلیون دلار در این قیمت معامله شود، قیمت واقعا تغییر می‌کند.

حجم مبنا در واقع مبنایی است برای سنجش حجم معاملات و دخیل کردن آن‌ها در میزان تغییرات قیمت.

در بازارهای پرعمق معمولا حجم معاملات به قدری زیاد است که تغییرات قیمت برای عموم مردم قابل پذیرش است. اما در بازارهای کم‌عمق مثل بورس تهران، باید حجم آشنایی با حجم مبنا آشنایی با حجم مبنا معاملات به یک حدی برسد تا تغییرات قیمت پذیرفته شود.

حجم مبنا را از کجا ببینیم؟

حجم مبنا یک عدد است که از سوی سازمان بورس اعلام می‌شود.
برای مثال می‌گوییم برای یک سهم به‌خصوص، حجم مبنای سهم برابر است با 2 میلیون سهم.
یعنی اگر 2 میلیون سهم در 3+ معامله شود، قیمت به اندازه 3 درصد بالا خواهد رفت.

حالا چه می‌شود اگر 200 هزار سهم با قیمت 3+ معامله شود؟
در این حالت چون تعداد سهام معامله شده، 10% حجم مبنا است، قیمت به اندازه 0.3+ بالا می‌رود.

تصور کنید بعد از این معامله، 2 میلیون سهم در قیمت 5- معامله شود، در این صورت قیمت پایانی کجا خواهد بود؟

بله، درست حدس زدید. چون تعداد معاملات حجم مبنا رو پر می‌کند، قیمت پایانی در 5- قرار خواهد گرفت.

حجم مبنای کم خوب است یا بد؟

سهمی که حجم مبنای بزرگ‌تر داشته باشد، سخت‌تر دچار نوسان می‌شود.
در این سهم باید تعداد بیشتری سهم معامله شود تا قیمت پایانی بالا برود.

این ماجرا به تنهایی نه خوب است و نه بد. یک سهم با حجم مبنای بزرگ می‌خرید، برای سهم صف خرید تشکیل شده، اما چون سهم خیلی خوب است، کسی حاضر نیست آن را بفروشد.
به همین دلیل حجم مبنا پر نمی‌شود و قیمت بالا نمی‌رود.
فردا، در پیش بازار، این قیمت به عنوان صفر بازار در نظر گرفته می‌شود.

اما همین اتفاق، یک خوبی بزرگ هم دارد. اگر حجم مبنای سهم کوچک بود (مثلا یک سهم) هر کس می‌توانست با پول کم، سهم را مثبت و منفی کند و در روند معاملات اختلال به‌وجود بیاورد.
در این صورت شما فکر می‌کردید سهم مثبت است، خرید خود را انجام می‌دادید، اما اندکی بعد با صف فروش مواجه می‌شدید.

نوسانگیرها و معامله‌گران روزانه، معمولا به حجم مبناهای کوچک علاقه دارند. چرا که می‌توانند روی این نمادها نوسان‌های بیشتری پیدا کرده و سود بالاتری بگیرند.

یکی دیگر از خوبی‌های این قانون این است که تنها با درخواست خرید یا درخواست فروش قیمت جابجا نمی‌شود.
یعنی این طور نیست که تنها با صف تقاضا، و بدون عرضه، قیمت سهم بالا برود.
برای تغییر قیمت حتما باید معامله صورت بگیرد.

حجم مبنا چطور محاسبه می‌شود؟

می‌خواهیم نحوه اعمال آن در بورس را محاسبه کنیم. البته که نیازی نیست شما خودتان به محاسبه این عدد بپردازید.
می‌توانید در سایت TSETMC حجم مبنای هر سهم را ببینید.

با این حال خوب است بدانید که این واژه، مساوی است با 4 سهم از 10 هزار سهم یک شرکت.
یعنی شرکتی که 10 میلیارد سهم دارد، حجم آشنایی با حجم مبنا آشنایی با حجم مبنا مبنای آن باید برابر باشد با 4 میلیون سهم.

اما این قاعده دو استثنا دارد. یک این که حجم مبنا باید دست‌کم پنج میلیارد تومان باشد.

حداکثر حجم برای شرکت‌هایی با سرمایه بالاتر از 2 هزار میلیارد تومان، برابر است با 12 میلیارد تومان و برای شرکت‌هایی که کم‌تر از 2 هزار میلیارد تومان دارند، معادل 10 میلیارد تومان است.

حجم مبنای 1 به چه معنا است؟

برای برخی سهم‌ها ممکن است ببینید که این حجم برابر یک در نظر گرفته شده است.
برای مثال برای حق تقدم‌ها، حجم مبنا برابر با 1 فرض می‌شود.

معنی این عدد این است که هر تغییری در قیمت آخرین معامله، دقیقا باعث تغییر در قیمت پایانی در همین عدد خواهد شد.

چرا قیمت سهم در صف خرید 5+ نمی‌شود؟

یک روز می‌بینید برای سهم شما صف خرید تشکیل شده و تمام روز صف خود را حفظ می‌کند. اما قیمت پایانی آن 2.5+ می‌شود. دلیل این ماجرا چیست؟

فرض کنید حجم مبنای سهم یک میلیون برگه باشد. اگر فقط 500 هزار برگه سهم معامله شود، نصف حجم مبنا پر شده است. پس فقط نصف 5 درصد یعنی 2.5 درصد به قیمت پایانی اضافه می‌شود.

مثلا اگر سهم 1000 تومان باشد، قیمت آن به 1025 تومان می‌رسد. روز بعد این قیمت (1025 تومان) صفر تابلو خواهد بود.

اگر فقط 100 هزار سهم معامله شود، قیمت پایانی در این سهم به‌خصوص 0.5 درصد بالا می‌رود و قیمت پایانی به 1005 تومان می‌رسد.

چرا این اتفاق می‌افتد؟ چون دیگران هم مثل شما باور دارند که سهم خوب است و کسی حاضر نمی‌شود آن را بفروشد.

قانون عرضه و تقاضا و حجم مبنا

از اصول اقتصاد می‌دانیم اگر کالایی وجود داشته باشد که کسی آن را نمی‌فروشد اما تعداد زیادی متقاضی دارد، قیمت آن بالا می‌رود. افزایش قیمت تا جایی ادامه پیدا می‌کند که بالاخره دارندگان آن کالا مجاب شوند که کالای خود را بفروشند.

اما به خاطر دامنه نوسان، قیمت یک سهم نمی‌تواند به یکباره 50 درصد افزایش پیدا کند. اگر فروشندگان حاضر نباشند سهم را به قیمت فعلی بفروشند، حجم مبنا پر نمی‌شود و قیمت صفر فردا به اندازه کافی بالا نمی‌رود. فردا هم دوباره فروشندگان حاضر به فروش نیستند و متقاضیان برای سهم صف کشیده‌اند.

در این حالت می‌گویند یک گره معاملاتی ایجاد شده است. چرا که سهم متقاضی دارد اما قیمتش بالا نمی‌رود. برای همین باید فرایند رفع گره (بازگشایی بدون سقف کف) برای این سهم اعمال شود.

می‌توانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده بفرمایید.