یکی از معایب اصلی معاملات آتی به استاندارد بودن این معاملات بر می گردد، زیرا معاملات آتی نمی تواند به صورت دقیق به کلیه ی نیازهای شرکت کنندگان در بازار های مالی پاسخگو باشد.
اوراق تبعی جدید بورس را نجات می‌دهد؟
فردا صندوق سرمایه‌گذاری مشترک توسعه بازار، اوراق اختیار فروش تبعی بر روی سهام ۱۵ شرکت عرضه خواهد کرد.
به گزارش مشرق ، ناامیدی سهامداران از روند آتی بازار در هفته‌های گذشته سبب شده تا در کنار کاهش ارتفاع دماسنج‌های بورسی به کمترین سطح از اسفند سال گذشته، هم خروج سرمایه از جریان دادوستد سهام شدت گیرد و هم ارزش معاملات خرد بازار از حاکمیت فضایی رکودی خبر دهد.
شرایطی که سبب شد روز شنبه نشستی با حضور وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار و مدیران هلدینگ‌های بزرگ بازار سرمایه برگزار شود.
از موضوعات مهمی که در این نشست به جمع‌بندی رسید، حمایت هلدینگ‌ها از سهام زیر مجموعه خود در قالب انتشار اوراق اختیار تبعی بود. در این راستا صندوق سرمایه‌گذاری مشترک توسعه بازار با هدف تامین مالی از فردا (سه‌شنبه ۱۹ مهر) عرضه اوراق اختیار فروش تبعی روی سهام ۱۵ شرکت ایران‌خودرو، سایپا، پالایش نفت بندرعباس، پتروشیمی پارس، مخابرات ایران، پالایش نفت اصفهان، پالایش نفت تهران، سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی، ملی صنایع مس، فولاد مبارکه، بانک تجارت، بانک ملت، بانک صادرات، بانک پارسیان و ارتباطات سیار ایران را آغاز می‌کند.
اوراق اختیار فروش تبعی، به نوعی بیمه سهام محسوب می‌شوند. به طوری که در صورت داشتن این اوراق در کنار سهام اصلی شرکت، خرید سهام در تاریخ سررسید اوراق و به قیمت از پیش تعیین شده تضمین می‌شود. اما آیا دور جدید انتشار اوراق تبعی که با قصد حمایت از بازار سهام و روند نزولی فعلی عرضه خواهد شد، به اهداف خود خواهد رسید؟
لیست جدیدترین اوراق اختیار فروش تبعی
این اولین‌باری نیست که شاهد انتشار اوراق اختیار تبعی هستیم و از زمان آغاز ریزش شاخص‌های بورسی در سال ۹۹، چندین بار شاهد انتشار این‌گونه اوراق بودیم. اوراق تبعی نوعی اوراق اختیار فروش است که به سهامدار اجازه می‌دهد قیمت سهم را درآینده تضمین کند و به نوعی سهم را بیمه کند، از این رو به آن بیمه سهام نیز می‌گویند.
با این حال در دفعات گذشته، انتشار اوراق مذکور نتوانست مانع از توقف روند کاهشی قیمت سهام و نماگرهای بورسی شود.
کارشناسان نیز در این خصوص معتقدند میزان اثرگذاری این سیاست بر روند بازار، بستگی به آن دارد که خریداران اوراق مذکور چه کسانی باشند. در صورتی که بیمه شدن سهام مذکور که عموما از نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز بازار نیز به شمار می‌روند، منجر به کاهش هراس و نگرانی سهامداران و ورود پول‌های جدید به بازار شود، طبیعتا می‌تواند کمکی هر چند موقت به وضعیت فعلی بورس تهران کند.
در غیر اینصورت اما نمی‌توان انتظار داشت این سیاست که با انگیزه حمایت از بازار صورت می‌گیرد، تاثیر چندانی بر روند بورس به جای بگذارد.
با این حال از آنجایی که انتشار اوراق اختیار تبعی، ارزیابی کارشناسان از قیمت آتی سهم را نشان می‌دهد می‌تواند اطمینانی در خصوص ارزندگی آن سهم باشد و از این منظر انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاران برای ورود سرمایه‌های پارک کرده خود به جریان معاملات سهام باشد. کل حجم جدیدترین دور عرضه اوراق اختیار فروش تبعی بیش از ۹ میلیارد ورقه است که بر اساس قیمت روز ۱۵ سهم برنامه‌ریزی شده (بر مبنای قیمت پایانی روز دوشنبه)، مجموع ارزش این اوراق ۲۰۷۶ میلیارد تومان برآورد می‌شود.
با این حال اطلاعیه شرکت بورس نشان می‌دهد که تنها صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق با درآمد ثابت مجاز به خرید این اوراق هستند و نرخ سود نیز ۲۲ درصد خواهد بود. این در حالی است که قیمت روز تابلوی سهام مذکور با قیمت اعمال در تاریخ سررسید بین ۲۵ تا ۳۲ درصد است.
از این رو به نظر می‌رسد صندوق‌های با درآمد ثابت در صورت تمایل باید با قیمتی بالاتر از نرخ روز تابلو اقدام به خرید اوراق مذکور کنند تا نرخ سود ۲۲ درصد به دست آید. حال موضوع این است در حالی که در حال حاضر اوراق دولتی نیز همین نرخ سود ۲۲ درصدی را دارند و بانک‌ها نیز عموما ۲۳ درصد سود به سپرده‌گذاران خود پرداخت می‌کنند و اوراق گام نیز از سودهای ۲۵ درصدی برخوردار است، آیا این دور از عرضه اوراق اختیار تبعی مورد اقبال قرار می‌گیرد؟ آن هم در شرایطی که بر اساس آخرین آمار منتشر شده از سوی مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران (Fipiran) در سبد صندوق‌های با درآمد ثابت به طور میانگین ۱۰.۸ درصد سهام وجود دارد.
سهم شرکت‌ها از جدیدترین دور عرضه اوراق اختیار تبعی
با یک حساب سرانگشتی پیداست که بیشترین میزان عرضه فردا اوراق اختیار فروش تبعی به دو سهم خودرویی اختصاص داد. به طوری که میزان حجم اوراق مذکور برای شرکت ایران‌خودرو ۱.۸۳ درصد سهام شناور این شرکت و برابر با حجم مبنای حدود ۳۳ روز کاری «خودرو» است. برای سایپا نیز حجم اوراق منتشر شده، ۴.۲۸ درصد سهام شناور و بیش از ۳۱ برابر حجم مبنای روزانه آن است.
اطلاعیه شرکت بورس تهران نشان می‌دهد که تنها صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق با درآمد ثابت مجاز به خرید این اوراق هستند و نرخ سود نیز بر اساس اطلاعات موثق ۲۲ درصد خواهد بود.
این در حالی است که قیمت روز تابلوی سهام مذکور با قیمت اعمال در تاریخ سررسید بین ۲۵ تا ۳۲ درصد است. به این ترتیب فردا صندوق‌های با درآمد ثابت باید با قیمتی بالاتر از قیمت روز، اوراق مذکور را خریداری کنند.
در این میان بررسی‌ها نشان می‌دهد گران‌ترین قیمت خرید نسبت به ارزش روز، متعلق به شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی با اختلاف ۸.۱۸ درصدی خواهد بود. قیمت پایانی هر سهم «شستا» در پایان معاملات روز جاری ۸۶ تومان ثبت شد. با این حال با توجه به قیمت اعمال اختیار فروش تبعی این سهم در روز سررسید (۱۱۳.۵ تومانی) و نرخ سود ۲۲ درصدی، «هشستا۲۰۷» فردا به قیمت ۹۳ تومان به فروش خواهد رسید. کمترین اختلاف قیمت تابلو با قیمت خرید نیز به میزان ۲.۷ درصد متعلق به سهام شرکت پالایش نفت تهران است.
مزایای معاملات سهام
مشاوره رایگان
برای دریافت مشاوره در مورد چگونگی عضویت در صندوق و شرایط سبد های مختلف کافیست عدد 2 را به سامانه زیر پیامک کنید.
- 02191004770
- [email protected]
- تهران، خیابان بهشتی، پلاک 436، طبقه 4، واحد 15
خانه / سرمایه گذاری و بورس / معاملات آتی سهام چیست؟ ویژگی ها و نحوه معامله آن در بازار بورس
معاملات آتی سهام چیست؟ ویژگی ها و نحوه معامله آن در بازار بورس
در حال حاضر یکی از ابزارهای مهم و جدید کاربردی اوراق بهادار در ایران، معاملات آتی سهام است. این ابزار اولین بار از سبدی که شامل ۳۰ سهم شرکت بزرگ بود تشکیل شد و با نوسانات قیمتی موجود در سبد هم جهت شد. با توجه به اینکه مزایای معاملات آتی سهام به نوبه خود زیاد است به همین دلیل طرفداران زیادی در بازار بورس ایران دارد. خرید و فروش اوراق سهام آتی به صورت کاملا قانونی انجام می گیرد.
در ادامه به طور کامل به چگونگی معاملات آتی سهام در بازار بورس می پردازیم.
معاملات آتی سهام چیست؟
معاملات آتی (future contract) در واقع یک توافقنامه در زمانی معین و قیمتی مشخص، مبتنی بر خرید و فروش دارایی است. معاملات آتی سهام را به طور کل به دو گروه اصلی تقسیم بندی می نمایند: معاملات آتی کالا و معاملات آتی مالی.
معاملات آتی کالا در دارایی های پایه موضوع معاملات شامل محصولات کشاورزی، مواد نفتی و فلزات است و این در حالی است که معاملات آتی مالی شامل سهام، ارز و اوراق قرضه تشکیل می شود.
برای اولین بار معاملات های آتی در زمینه محصولات کشاورزی و بعد از گذشت مدت زمانی بر پایه منابع طبیعی مثل نفت صورت می گیرد. شروع استفاده از معاملات آتی مالی در سال ۱۹۷۲ بود که برای اولین بار به بازار سهام وارد شد. طی چند سال گذشته، معاملات بر اساس پایه های دیگر مانند نرخ بهره، ارز و شاخص های بازار سهام بسیار متداول شده و نقش اصلی در کنترل ریسک در بازار سهام را در دست گرفته است.
کالاهایی که در معاملات آتی تحویل داده می شود باید دارای استاندارد های کیفی و کمی مناسب باشد و به طور کل باید زمان و محل تحویل آن ها مشخص باشد. قیمت تنها متغیر در معاملات آتی است که در مراحل انجام معامله تعیین می شود.
ویژگی های برجسته معاملات آتی سهام
معاملات قراردادهای آتی سهام نسبت به معاملات سهام عادی مشمول کارمزدهای معاملاتی کمتری می شود. همچنین این معاملات از مالیات معاف هستند. البته لازم است که سرمایه گذار موقعیت خود را تا سر رسید حفظ کند و قرارداد به صورت فیزیکی تسویه شود.
۱. سرمایه گذاری در سهام شاخص:
تفاوت معاملات آتی سهام با معاملات سهام شاخص: معاملات آتی سهام برخلاف سهام شاخص به صورت مستقیم قابل سرمایه گذاری نیست. همان طور که مشخص است ارزش نقدی سبد پایه همیشه برابر با عدد شاخص است.
بهتر است بدانید اولین مزیت معاملات آتی سهام این است که سرمایه گذاران می توانند با خرید و فروش معاملات آتی سهام، کارکردهای معامله ی آتی شاخص را کسب کنند و با توجه به نوسانات شاخص در جهت های مختلف سود بدست می آورند. بدون معاملات آتی سهام، امکان موقعیت فروش بر روی شاخص سهام وجود ندارد.
۲.اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻮدن ﻣﺸﺨﺼﺎت معاملات:
یکی از معایب اصلی معاملات آتی به استاندارد بودن این معاملات بر می گردد، زیرا معاملات آتی نمی تواند به صورت دقیق به کلیه ی نیازهای شرکت کنندگان در بازار های مالی پاسخگو باشد.
به طور مثال، اگر مدیر یک صندوق سرمایه گذاری تصمیم بگیرد تا معاملات آتی بر روی اوراق خزانه امریکا به مبلغ ۱۲۰ هزار دلاری را با سر رسیدن ماه ژانویه خریداری کند، می توان گفت اصلا چنین معامله ای وجود ندارد. به صورت استاندارد معاملات آتی اوراق خزانه امریکا ارزش اسمی ۱۰۰ هزار دلاری دارد و تاریخ انقضاء آن ها در ماه های مارچ، ژوئن، سپتامبر و دسامبر صورت می گیرد. پس به طور کل چنانچه مدیر صندوق از معاملات های آتی استفاده کرده باشد، به طور دقیق به هدف مورد نظر خود دست پیدا نخواهد کرد.
۳. پوشش ریسک:
یکی از اصلی ترین ویژگی معاملات آتی سهام، فراهم کردن یک ابزار خاص و ویژه در پوشش ریسک است. به طور مثال فرض کنید سبد سرمایه گذاری یک سرمایه گذار از شاخص بازار پیروی کرده و سرمایه گذار معتقد است که بازار رو به نابودی بوده و از طرف دیگر، سرمایه گذار بنا به دلایلی قصد فروش سهام خود را ندارد.
در چنین شرایطی سرمایه گذار می تواند برای مدیریت از ریسک سبد خود از معاملات های آتی سهام استفاده کند و از طریق فروش معاملات آتی سهام در جهت حمایت از سبد سهام خود بهره ببرد.
۴. هزینه کم معاملات:
معاملات آتی نسبت به معاملات نقدی از هزینه معاملاتی کمتری برخوردار است.
۵. عدم توقف نماد معاملات آتی سهام:
نکته دیگر در خصوص اوراق آتی این است که در صورت توقف نماد معاملاتی سهام موجود در سبد پایه، نماد معاملات آتی سهام متوقف نمی شود.
۶. نقد شوندگی بالا:
در معاملات آتی برای اینکه سرمایه گذار بتواند قرارداد آتی را بفروشد، نیازی به مالکیت معین ندارد و با وجود پیش فروش می تواند یک معامله آتی را در بازار به فروش برساند. سرمایه گذار می تواند در صورت نیاز به تحویل، آن را از بازار فیزیکی تهیه کند که همین امر سبب افزایش نقد شوندگی معاملات تا حد زیادی می شود.
۷. اهرم مالی:
استفاده کردن از اهرم مالی در معاملات آتی دربرگیرنده ریسک بالا بوده و به معامله گران فرصت کسب سود زیادی را می دهد. به طوری که یک معامله گر با یک سپرده اندک می تواند با توجه به کل ارزش دارایی اش دچار سود و زیان شود.
سرمایه گذار باید بداند قبل از انجام معامله آتی این جور معاملات دارای ریسک بالایی است و آگاهی دقیق از دستورالعمل های مربوطه بسیار حائز اهمیت است. این نوع سرمایه گذاری ها ممکن است برای همه ی سرمایه گذاران مناسب نباشد. یکی از معایب اصلی آن این است که سود و زیان خریدار و فروشنده در معاملات آتی متقارن است.
به طور مثال اگر در معامله ای از طرف خریدار در این قرار داد سود صورت گیرد، قطعا طرف موقعیت فروش ضرر کرده است. مسئله اصلی که این ریسک را تشدید می کند اهرمی بودن معاملات آتی است.
۸. شفافیت قیمت در معامله در بورس:
بورس معاملات آتی برای خریداران و فروشندگان مکانی معین است که از طریق سامانه الکترونیکی استاندارد صورت می گیرد و در بین همه شرکت کنندگان در بازار به صورت عادلانه صورت می گیرد.
کارگزاران از طریق روش های ابلاغ شده سفارشات مشتریان را در سامانه معاملاتی قراردادهای آتی قرار می دهند. معاملاتی که ثبت می شود براساس اولویت بندی قیمت ها و در صورت مساوی بودن قیمت و اولویت زمانی به انجام می رسد.
بورس های سراسر دنیا توسط مقام ناظر، کنترل و اداره می شوند. اگر اعضای معامله گر بورس مقررات را رعایت نکنند مشمول جریمه و یا به طور کل دیگر حق معامله را ندارند.
تفاوت معاملات آتی سهام با معاملات نقدی بازار بورس
نحوه انجام معاملات در بازار بورس:
شخصی که قصد خرید سهام مشخصی را دراد مبلغ لازم برای خرید سهام را واریز می کند.
سفارش او ثبت شده و بلافاصله بعد از تایید به سبد دارایی های شخص اضافه می شود.
نحوه انجام معاملات در قراردادهای آتی سبد سهام:
خریدار و فروشنده مبلغی (درصدی از ارزش کل سهام) را به عنوان وجه تضمین به حساب در اختیار خود واریز می کنند.
سپس قرارداد آتی منعقد می شود و سفارش خرید خریدار و سفارش فروش فروشنده در سیستم معاملاتی ثبت می شود.
مبلغی که خریدار و فروشنده واریز کرده اند تا روز سررسید در حساب شخصی آن ها باقی می ماند ولی معامله در همان روز ثبت انجام شده است.
Compatible data.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipis scing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.
enim ad minim veniam quis nostrud exercita ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.
- Pina & Associates Insurance
- Payment at Contingency
- Amount of Payment
Two Most-Cited Reason
Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore dolore magna aliqua. enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex commodo consequat. duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate.
شاخص بورس امروز به کدام سمت می‌رود؟ /مهمترین مزایای معاملات الگوریتمی چیست؟
در صورتی که بورس امروز بتواند به روند صعودی شکل گرفته در روز گذشته ادامه دهد، می‌توان به تداوم افزایش در کوتاه‌مدت شاخص‌ها امیدوار بود.
به گزارش نبض بازار، روز گذشته بازار سرمایه بر خلاف تصور‌ها با روند صعودی همراه شد. این رشد ۹ هزار واحدی شاخص کل امروز به دور از ذهن‌ها بود.
بورس دیروز پس از افزایش تقاضایی که در انتهای معاملات روز گذشته صورت گرفت، توانست پس از چندین روز منفی، بازدهی مثبتی را در نماگرهای اصلی خود به ثبت برساند. شاخص کل بورس امروز ۰.۷۴ درصد افزایش یافت تا همچنان مرز ۱.۳ میلیون واحدی حفظ شود. شاخص هموزن نیز که روز بهتری را در صنایع و سهام خود تجربه می‌کرد، با افزایش ۰.۸۵ درصدی همراه شد. ارزش معاملات امروز عدد ۲۲۶۰ میلیارد تومان را به ثبت رساند و با وجود بازاری سبز، همچنان شاهد خروج ۱۴۱ میلیارد تومان سرمایه کد‌های حقیقی از چرخه معاملات بودیم.
برخی بازگشت دیروز بازار را به دلیل برگزاری جلسات حمایتی طی روز‌های گذشته می‌دانند، اما به نظر می‌رسد که وجود برخی خبر‌ها و اتفاقات مهم نیز در روند مثبت امروز تاثیر مهمی داشته‌اند. نگاهی به روند معاملات، اما همچنان نشان می‌دهد که مزایای معاملات سهام با وجود سبز شدن نماگر‌ها و قیمت‌ها، فعلا رونق کافی در معاملات وجود ندارد و تداوم این روند صعودی نیازمند برطرف شدن برخی ابهامات و بهبود شرایط مختلفی در حوزه سیاسی و اقتصادی کشور است.
طی جریان معاملات دیروز بازار سرمایه؛ نمادهای «شپنا»، «فولاد»، «فملی»، «شبندر»، «شتران»، «شپدیس» و «نوری» بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص کل داشتند.
با وجود رشد ۹ هزار واحدی؛ همچنان مقدار حجم و ارزش معاملات بسیار پایین است. وضعیت بازار بورس امروز نیز متعادل و مثبت پیش بینی می‌شود. چنانچه امروز و هفته آینده این مقدار این فاکتور‌ها رشد کند می‌توان به ادامه دار بودن این روند خوش بین بود.
پیش بینی بورس در معاملات امروز
با وجود اینکه دلایلی همچون اعمال تحریمات جدید آمریکا علیه ایران و به بن بست رسیدن برجام و …. می‌توانند بازار بورس را منفی کنند؛ برخی از کارشناسان بر این باورند که معاملات الگوریتمی در بازار سرمایه اجرایی بازار را نزولی کرده است و بدان معترض شدند چرا که معتقدند از الگوریتم‌ها به درستی استفاده نمی‌شود و هزینه سرمایه‌گذاری بالایی نیاز داد.
برخی نیز بر این باورند که معاملات الگوریتمی تت‌ها برای سود عده‌ای طراحی شده و زیان سهامداران معمول بازار است.
برخی نیز افزایش عمق بازار و نقدشوندگی را از مهمترین مزایای معاملات الگوریتمی می‌شمارند.
در صورتی که بورس امروز بتواند به روند صعودی شکل گرفته در روز گذشته ادامه دهد، می‌توان به تداوم افزایش شاخص‌ها امیدوار بود و هدف بعدی شاخص کل بورس در کوتاه‌مدت، محدوده ۱.۳۳ تا ۱.۳۵ میلیون واحد خواهد بود؛ بنابراین می‌توان پیش‌بینی کرد که بورس امروز نیز به روند صعودی ادامه دهد، اما از آنجا که اندک افزایش عرضه‌ای در انتهای معاملات شکل گرفت، قدرت تقاضا در بازار امروز ضعیف‌تر از روز جاری خواهد بود و به طور کلی فعلا انتظار افزایش ارزش معاملات و برگشت رونق کامل به بازار نمی‌رود.
صدای پای تغییر / نگاهی به چالش‌های اصلی، نگاه‌های متفاوت و مزایای معاملات الگوریتمی در گفت‌وگو با حامد حدادی
یکی از نیازهای بازار سرمایه، استفاده از معاملات الگوریتمی است؛ چراکه با وجود حجم زیاد اطلاعات، پردازش آنها توسط انسان امکان‌پذیر نیست. در نتیجه هیچ راهی جز استفاده از توان کامپیوتر برای پردازش، تحلیل و اجرای معاملات وجود ندارد و نباید به معاملات الگوریتمی به چشم یک کالای لوکس نگاه کرد.
ماهنامه عصر تراکنش / در حال حاضر بخش عمده‌ای از معاملات بازار سهام در کشورهای توسعه‌یافته توسط الگوریتم‌ها و به‌صورت خودکار و در قالب معاملات الگوریتمی انجام می‌شود. در بازار سرمایه ایران مزایای معاملات سهام نیز معاملات الگوریتمی به یکی از روندها و ترندهای اصلی تبدیل شده و استارت‌آپ‌هایی نیز در این حوزه شروع به فعالیت کرده‌اند و قدم‌هایی نیز از سوی نهاد قانون‌گذار برداشته شده است. برای مثال سازمان بورس پیش‌نویس‌هایی را درباره معاملات الگوریتمی ارائه کرده و اولین مسابقه معاملات الگوریتمی بازار سرمایه ایران نیز توسط سازمان بورس و با مشارکت ارکان و نهادهای مالی بازار سرمایه ایران برگزار شد. با حامد حدادی هم‌بنیان‌گذار استارت‌آپ کوانتکن درباره مفهوم، چالش‌ها و مزایایی که معاملات الگوریتمی دارند گفت‌وگو کردیم.
به گفته حدادی، معاملات الگوریتمی تعریف‌های علمی و مختلفی دارد، اما او ترجیح می‌دهد معاملات الگوریتمی را این‌گونه تعریف کند که هر نوع معامله‌ای که کامپیوتر به‌صورت خودکار و از پیش تعیین‌شده به جای انسان انجام دهد، معاملات الگوریتمی است. البته برخی از افراد به این تعریف، معاملات خودکار می‌گویند، ولی به عقیده حدادی، عبارت معاملات الگوریتمی بسیار جامع‌تر از عبارت معاملات خودکار است و معاملات خودکار زیرمجموعه‌ای از معاملات الگوریتمی است.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
درباره حامد حدادی
حامد حدادی مهندسی صنایع از دانشگاه صنعتی شریف و مدیریت کسب‌وکار (MBA) گرایش مالی از دانشگاه تهران را در سوابق تحصیلی خود دارد. همچنین او تجربه هفت بار شکست در استارتآپهای مختلف خود در مراحل مختلف را داشته و در صندوق سرمایه‌گذاری رویش لوتوس نیز کارشناس ارزش‌گذاری و توسعه کسب‌وکار بوده است. در حال حاضر او مدیرعامل و هم‌بنیان‌گذار استارت‌آپ کوانتکن است که در زمینه معاملات الگوریتمی فعال است.
دو چالش اصلی
هر حوزه و ترند جدیدی که ایجاد می‌شود، با چالش‌هایی روبه‌رو است و یکی از اصلی‌ترین چالش‌های هر حوزه‌ای نیز بحث رگولاتوری و قانون‌گذاری آن است. حدادی نیز یکی از اصلی‌ترین چالش‌ها در حوزه معاملات الگوریتمی را بحث رگولاتوری می‌داند و می‌گوید: «به نظر بنده سازمان بورس هنوز خیلی نمی‌داند که چگونه با موضوع معاملات الگوریتمی برخورد کند، ولی در حال تلاش است تا آن را قانون‌گذاری کند؛ منتها باید دید در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد.»
به عقیده او نهادهای قانون‌گذار باید ایده‌های جدید را ببینند، بشنوند و آنها را بدون پیش‌داوری و نگاه سنتی بررسی کنند. حدادی معتقد است: «استارت‌آپی‌ها معمولا آدم‌های روراست و منطقی در همه دنیا بوده و هستند و می‌خواهند ارزشی را خلق کنند؛ در نتیجه بهتر است که به استارت‌آپ‌ها این‌گونه نگاه نشود که آمده‌اند تا بازار را خراب کنند. امیدوارم در حوزه رگولاتوری نگاه نهادهای قانون‌گذار تغییر کند.»
به گفته هم‌بنیان‌گذار کوانتکن، یکی دیگر از چالش‌های این حوزه، مارکت است؛ یعنی کسانی که در بورس معامله انجام می‌دهند، خیلی با برنامه‌نویسی و حوزه نرم‌افزار آشنا نیستند و اساسا یکی از پیش‌نیازهای معاملات الگوریتمی، برنامه‌نویسی است و بازار سرمایه ما کمی از دانش برنامه‌نویسی دور است.
او در این‌باره این‌طور توضیح می‌دهد: «شرکت‌های تامین سرمایه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و کارگزاری‌ها باید خیلی جدی سعی کنند که با دانش نرم‌افزار آشنا شوند؛ چراکه من فکر می‌کنم یکی از اصلی‌ترین مشکل‌هایی که وجود دارد، این است که بیشتر فعالان استارت‌آپی این حوزه پیشینه برنامه‌نویسی دارند و خیلی از بازار سرمایه دور نیستند، ولی در مقابل شرکت‌ها و بازیگران بازار سرمایه به‌شدت از حوزه برنامه‌نویسی و فناوری اطلاعات دور هستند و خیلی نگاه سنتی به بازار سرمایه دارند؛ در نتیجه ارتباط بین استارتآپهای این حوزه با شرکت‌ها و بازیگران بازار سرمایه به‌راحتی صورت نمی‌گیرد. من در حوزه معاملات الگوریتمی بسیار پیشنهاد می‌کنم که شرکت‌هایی که بازیگران مهمی در بازار سرمایه هستند، حتما مفهوم‌های مربوط به معاملات الگوریتمی و فناوری اطلاعات را مطالعه کنند.»
نقش افراد مزایای معاملات سهام سنتی در پیش‌نویس‌های سازمان بورس
حدادی درباره نسخه اول الزامات معاملات الگوریتمی که تیرماه سال گذشته توسط سازمان بورس ارائه شد، می‌گوید پیش‌نویس‌هایی از سوی سازمان بورس آماده شده، ولی هنوز هیچ‌کدام از آنها منتشر نشده است. او با اشاره به اینکه هیچ‌کدام از پیش‌نویس‌ها با کمک استارتآپهای این حوزه آماده نشده و افرادی که روی آن نظر داده‌اند، افراد سنتی بازار هستند، تصریح می‌کند: «حتی برخی از این افراد تقریبا هیچ تجربه‌ای از معاملات الگوریتمی ندارند و معاملات الگوریتمی را خیلی جزئی و کوچک، در حد تعریف میزان سود و ضرر می‌بینند.»
دو نگاه متفاوت به معاملات الگوریتمی
با حدادی درباره دو نگاه متفاوتی که نهادهای رگولاتوری به حوزه معاملات الگوریتمی دارند، صحبت کردیم. به گفته او، اولین نگاه این است که نهادهای رگولاتوری می‌گویند ابتدا بگذاریم افراد و کسب‌وکارها بدون هیچ مجوز و مانعی شروع به فعالیت کنند تا ببینیم چه ایده‌هایی خلق می‌شود و زمانی که تعداد زیادی از ایده‌ها شروع به فعالیت کردند و موفق شدند، بیاییم این حوزه را به گونه‌ای رگوله کنیم که ایده‌ها نیز بتوانند با نظارت، کار خود را ادامه دهند.
هم‌بنیان‌گذار کوانتکن درباره دومین نگاه این‌طور توضیح می‌دهد: «نگاه دوم این است که نهاد رگولاتوری از ابتدا می‌گوید که احساس می‌کنیم ترند جدیدی در حال رخ‌دادن مزایای معاملات سهام است و ما باید برای آن قبل از رخ‌دادن هر نوآوری و ایده‌ای قانون‌گذاری کنیم. به عقیده بنده در نگاه اول نوآوری بهتر شکل خواهد گرفت، ولی فعلا نگاه نهادهای رگولاتوری معاملات الگوریتمی در ایران مانند حالت دوم است و احساس می‌کنند که تا قبل از اینکه نوآوری بخواهد در این زمینه اتفاق بیفتد، بهتر است قانون‌گذاری را انجام دهند که پیش‌نویس‌هایی که تاکنون نیز آماده شده، از این دید نشات می‌گیرند و فکر می‌کنم که این نگاه برای حوزه کارآفرینی و ایده‌پردازی آسیب‌زا خواهد بود.»
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
استارت‌آپ کوانتکن
کوانتکن یک پلتفرم معاملات الگوریتمی تحت وب است که از سال ۱۳۹۵ در شتاب‌دهنده شریف شروع به فعالیت کرده است. هدف این استارت‌آپ فراهم‌کردن زیرساخت معاملات الگوریتمی برای فعالان بازار و از بین بردن بی‌عدالتی ناشی از عدم دسترسی به ابزارهای معاملاتی گران‌قیمت است. کوانتکن به فعالان بازار سرمایه ایران امکان معاملات خودکار یا معاملات الگوریتمی بدون نیاز به تغییر کارگزاری یا انحصار در یک کارگزاری را به‌صورت رایگان ارائه می‌دهد.
نیاز بازار
به عقیده حدادی، معاملات الگوریتمی نیاز بازار هستند و با وجود حجم زیاد اطلاعات، پردازش آنها برای یک انسان امکان‌پذیر نیست و هیچ راهی جز اینکه از توان کامپیوتر برای معاملات و افزایش بهره‌برداری خود استفاده کنیم، نداریم. او به تجربه کشورهای دیگر درباره معاملات الگوریتمی اشاره می‌کند: «تجربه کشورهای دیگر نشان داده که معاملات الگوریتمی از روزی که وارد بازار شد، یک مزیت رقابتی برای شرکت‌هایی که زودتر به این حوزه وارد شده‌اند، فراهم آورد. برای مثال، آمارهایی که از بازار سرمایه آمریکا درباره معاملات الگوریتمی وجود دارد، نشان می‌دهد که حتی در بحران سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ نیز سهم معاملات الگوریتمی رشد کرد و این موضوع نشان می‌دهد که این معاملات یک نیاز اساسی هستند و یک کالای لوکس نیستند. در نتیجه من احساس می‌کنم در ایران نیز حتما این اتفاق خواهد افتاد؛ منتها به‌خاطر شرایط متفاوت قانون‌گذاری که ممکن است در ایران وجود داشته باشد، نحوه پیاده‌سازی و بازیگرانی که می‌توانند این کار را انجام دهند احتمالا تفاوت‌هایی با آمریکا دارد.»
کمرنگ‌شدن نقش انسان
از روزی که کامپیوتر و ماشین‌های صنعتی به وجود آمدند، همیشه این سوال و این ترس وجود داشت که نکند این دستگاه‌ها جای انسان را بگیرند. درباره معاملات الگوریتمی نیز این ترس و نگرانی وجود دارد. حدادی در این‌باره می‌گوید: «اگر ما بیاییم و تجربه کشورهای دیگر را به‌عنوان آینده خود در نظر بگیریم، یعنی بگوییم برای مثال اتفاق‌هایی که در کشورهای دیگر افتاده، احتمالا برای ما نیز اتفاق خواهد افتاد، این دستگاه‌ها جایگزین انسان‌ها نمی‌شوند. در بسیاری از کشورهای دنیا، انسان‌هایی که به‌عنوان تحلیلگران خبره یا معامله‌گران حرفه‌ای به‌صورت سنتی معامله می‌کردند، کارهای روزمره و روتین خود را به کامپیوترها سپرده‌اند و از آنجایی که آنها، افراد توانمند و خبره‌ای هستند، وقت خود را روی خلق استراتژی گذاشته‌اند، در نتیجه بهره‌وری به‌شدت رشد کرد.»
او صحبت‌هایش را این‌گونه ادامه می‌دهد: «یعنی این افراد یک مدت طولانی برای خلق استراتژی فکر می‌کنند و آن استراتژی را تحویل یک کامپیوتر می‌دهند و کامپیوتر نیز بدون هیچ خستگی و اشتباهی آن را پیاده‌سازی می‌کند؛ در واقع آن کامپیوتر کارمند بازیگران اصلی که در حال حاضر در این حوزه وجود دارند، می‌شود. در نتیجه این بازیگران دیگر خودشان به‌صورت دستی معامله نمی‌کنند؛ چراکه وقت خود را روی خلق استراتژی می‌گذارند.»
به گفته حدادی، در کشورهای دیگر هیچ‌وقت این دسته از بازیگران حذف نشده‌اند و با وجود اینکه ۲۰ سال از شروع فعالیت معاملات الگوریتمی در کشورهای توسعه‌یافته می‌گذرد، درصد این افراد صفر نشده است، بلکه نوع فعالیت آنها پیشرفته‌تر شده و این افراد تنها کارهای روتین خود را به کامپیوترها سپرده‌اند؛ بنابراین به نظر نمی‌آید در آینده نزدیک انسان بتواند از این صحنه حذف شود؛ منتها قطعا نقش انسان در کارهای روتین و روزمره کمتر می‌شود.
سهم معاملات الگوریتمی در بازار سرمایه ایران
حدادی همچنین در پاسخ به این سوال که در حال حاضر چه حجمی از معاملات بازار سرمایه ایران را معاملات الگوریتمی تشکیل می‌دهند، می‌گوید که این حجم را می‌توان از چند طریق محاسبه کرد. یک حالت این است که ارزش معاملاتی که توسط الگوریتم‌های معاملاتی دارد اجرا می‌شود را بگوییم. حالت دیگر نیز تعداد معاملاتی است که بدون توجه به ارزش آن معامله، توسط الگوریتم‌های معاملاتی انجام می‌شود. او در این‌باره توضیح می‌دهد: «من فکر می‌کنم اگر بخواهیم از نظر تعداد، آنها را محاسبه کنیم، قطعا کمتر از یک درصد کل معاملات ما امروزه الگوریتمی انجام می‌شود، ولی آمار دقیقی از نظر ارزش معاملاتی که به‌صورت الگوریتمی انجام می‌شود، وجود ندارد و احساس شخصی من این است که بین یک تا سه درصد از ارزش کل معاملات ما امروزه به‌صورت الگوریتمی انجام می‌شود.»
مزایای معاملات الگوریتمی
معاملات الگوریتمی پنج مرحله دارند؛ خلق استراتژی، جمع‌آوری دیتا، تست استراتژی با دیتای فراهم‌شده، پلتفرمی برای اجرای سفارش و مدیریت ریسک. یک الگوریتم معاملاتی کامل تمام این مراحل را داراست. حدادی درباره مزایایی که معاملات الگوریتمی دارند، می‌گوید: «یکی از مزایای آن در حوزه trade execution است؛ یعنی برای مثال شما به‌عنوان یک تحلیلگر به این نتیجه رسیده‌اید که می‌خواهید سهمی را بخرید یا بفروشید؛ اگرچه ممکن است تحلیل شما اشتباه باشد و ضرر کنید، ولی می‌توانید از این لحظه به بعد، اجرای معامله را به یک کامپیوتر بسپارید تا آن کامپیوتر تلاش کند برای شما آن سهمی که تصمیم به خرید آن را دارید، ارزان‌تر بخرد یا سهمی را که می‌خواهید بفروشید، گران‌تر بفروشد.»
به گفته حدادی، بیشتر مزایای معاملات الگوریتمی در چند دسته طبقه‌بندی می‌شوند. یکی در بحث بهره‌وری هزینه است؛ یعنی قاعدتا اگر کارها را به جای سپردن به یک فرد گران، به یک کامپیوتر بسپاریم که به‌نسبت هزینه آن آدم رایگان است، می‌تواند در هزینه‌های ما تاثیرگذار باشد. دومین مزیت آن در خطاهایی است که انسان دارد، ولی کامپیوتر ندارد؛ برای مثال، انسان خسته می‌شود یا ممکن است تصمیم‌های احساسی بگیرد. مورد آخر نیز بحث ناشناس‌بودن است که موضوعی بسیار حیاتی در همه دنیا و ایران است و معاملات الگوریتمی می‌توانند به گونه‌ای درخواست‌های خود را ارسال کنند که برای بازار و افراد مشخص نباشد که دقیقا چه اتفاقی دارد می‌افتد. در کل می‌توان گفت که اصلی‌ترین ویژگی‌هایی که معاملات الگوریتمی دارند، بیشتر مزایای کامپیوتر نسبت به انسان است.
مینا حاجی هستم و در دانشگاه علامه طباطبایی در دوره کارشناسی رشته زبان و ادبیات اسپانیایی خوانده‌ام. از ترم سوم دوره کارشناسی مزایای معاملات سهام با راه پرداخت آشنا شدم و فعالیتم را در راه پرداخت شروع کردم. در این مدت کارهای مختلفی را در بخش‌های گوناگون راه پرداخت انجام داده‌ام و در حال حاضر دبیر تحریریه ماهنامه عصر تراکنش هستم.
خروج قابل توجه پول حقیقی از بازار
ارزش معاملات خرد به حدود 2,2 همت مزایای معاملات سهام رسید که در مقایسه با دیروز حدود 16 درصد رشد داشت. بیشترین معاملات امروز مربوط به صنایع خودرو و ساخت قطعات، شیمیایی، فلزی، غذایی و بانکی بود.
بورس24 : ارزش معاملات خرد به حدود 2,2 همت رسید که در مقایسه با دیروز حدود 16 درصد رشد داشت. بیشترین معاملات امروز مربوط به صنایع خودرو و ساخت قطعات، شیمیایی، فلزی، غذایی و بانکی بود.
طی 4 روز اخیر شاهد روند کاهشی خروج پول خرد از بازار بودیم اما امروز مجددا بر شدت فروش ها اضافه شد و تراز پول خرد بازار به منفی 620 میلیارد تومان رسید. یعنی بیش از 6 برابر دیروز. در صندوق های با درآمد ثابت قابل معامله در بازار پس از یک خروج سنگین در روز قبل، امروز شاهد ورود 40 میلیارد تومان پول خرد بودیم.
امروز گروه های قند و شکر، ساخت محصولات فلزی و هتل و رستوران با بیشترین ورود پول حقیقی همراه بودند که البته مزایای معاملات سهام مبالغ کمی به آن ها تزریق شد. جمع پول خردی که به این سه صنعت وارد شد حدود 3,5 میلیارد تومان بود.
اما بیشترین خروج پول خرد (عمده ترین ورود پول حقوقی) مربوط به گروه های شیمیایی، خودرو و ساخت قطعات و فرآورده های نفتی بود.
نمادهایی که در صدر خریدهای حقیقی از حقوقی بودند شامل وطوبی، غنوش، سصفها، ورازی، قجام، قنقش، دیران، ثپردیس و فاراک بودند. نمادهای شپنا، شستا، بپاس، حکشتی، خساپا، آریان، خودرو، وبملت، شبندر و فملی نیز بیشترین خریدهای حقوقی از حقیقی بودند.
در پایان شاخص کل 11 هزار و 639 واحد 88 صدم درصد افت کرد و در محدوده یک میلیون و 305 هزار واحد قرار گرفت. شستا، کچاد، کگل، شپدیس، حکشتی، میدکو و وپاسار بیشترین نقش را در افت امروز آن داشتند. شاخص هموزن نیز با کاهش 5 هزار و 628 واحدی در ارتفاع 376 هزار واحد آرام گرفت. شاخص فرابورس هم 138 واحد دیگر پایین رفت.
دیدگاه شما