سود خالص یا زیان خالص

حسابداری و حسابرسی

جداگانه ارائه نمايد و چنين اطلاعاتي نبايد در صورتهاي مالي تلفيقي ارائه شود.

4 . ساير واحدهاي تجاري، در صورت افشاي سود هر سهم، بايد مبلغ آن را براساس اين استاندارد

محاسبه و افشا كنند.

استاندارد حسابداري شماره 30

5 . اصطلاحات ذيل در اين استاندارد با معاني مشخص زير بكار رفته است:

تجاري پس از كسر كليه بدهيهاي آن است.

ابزار مالكانه : هر قراردادي كه معرف وجود حقوق باقيمانده نسبت به داراييهاي واحد

بالقوه به سهام عادي مي باشد.

تقليل : كاهش در سود هر سهم يا افزايش در زيان هر سهم با فرض تبديل سهام عادي

سهام عادي : ابزار مالكان ه اي است كه حقوق مترتب بر آن مؤخر بر ساير ابزارهاي مالكانه

سهام عادي بالقوه : قراردادي كه دارنده آن از حق تملك سهم عادي برخوردار است.

صاحبان سهام عادي : دارندگان سهام عادي واحد تجاري يا واحد تجاري اصلي در گروه.

بالقوه به سهام عادي مي باشد.

ضدتقليل : افزايش در سود هر سهم يا كاهش در زيان هر سهم با فرض تبديل سهام عادي

6 . اصطلاح ”سود هر سهم“ در عنوان و متن استاندارد، با ف رض سودآور بودن عمليات

واحدهاي تجاري انتخاب شده است، لذا در مواردي كه عمليات واحد تجاري منجر به

زيان گردد، اصطلاح ”زيان هر سهم“ جايگزين مي شود.

7 . اوراق مشاركت قابل تبديل به سهام عادي و حق تقدم خريد سهام نمونه هايي از سهام

عادي بالقوه هستند.

سود پايه هر سهم

8 . واحد تجاري بايد مبالغ سود پايه هر سهم را بر اساس سود خالص يا زيان قابل انتساب به

صاحبان سهام عادي محاسبه نمايد.

9 . سود پايه هر سهم بايد با تقسيم سود خالص يا زيان قابل انتساب به صاحبان سهام عادي بر

ميانگين موزون تعداد سهام عادي طي دوره محاسبه شود.

استاندارد حسابداري شماره 30

10 . هدف سود پايه هر سهم، ارائه شاخصي براي اندازه گيري منافع هر سهم عادي از عملكرد

واحد تجاري طي دوره گزارشگري است.

11 . ميانگين موزون تعداد سهام عادي طي دوره، به منظور انعكاس تغييرات در مبلغ سرمايه

سهامداران عادي ناشي از تغيير تعداد سهام بكارگرفته مي شود. ميانگين موزون تعداد سهام

عادي طي دوره برابر است با تعداد سهام عادي موجود در ابتداي دوره و تغييرات سهام

عادي طي دوره كه با استفاده از عامل وزني زمان تعديل مي شود. عامل وزني زمان، نسبت

تعداد روزهاي درجريان بودن سهام به مجموع تعداد روزهاي دوره است.

12 . در تعيين ميانگين موزون تعداد سهام عادي در شركتهاي سهامي عام، تاريخ ثبت افزايش

سرمايه در مرجع ثبت شركتها ملاك عمل قرار مي گيرد. در ساير واحدهاي تجاري، زمان

منظور كردن سهام عادي با توجه به شرايط خاص صدور آنها تعيين مي شود. در اين رابطه

بررسي دقيق محتو اي رويدادهاي مرتبط با صدور سهام به خصوص زمان دسترسي به

منابع ناشي از افزايش سرمايه يا تسويه تعهدات مربوط از اهميت خاصي برخوردار است.

13 . در تركيب تجاري، سهام عادي كه به عنوان بخشي از مابه ازاي خريد صادر شده است از

تاريخ تحصيل در محاسبه ميانگين موزون تعداد س هام عادي منظور مي شود زيرا واحد

تحصيل كننده، نتايج عمليات واحد تحصيل شده را از آن تاريخ در صورت سود و زيان

14 . در مواردي كه مابه ازاي سهام عادي به طور كامل وصول نشد ه است ، اين سهام متناسب با

مابه ازاي دريافت شده، در محاسبه ميانگين موزون تعداد سهام منظور مي شود.

15 . چنانچه بخشي از سهام واحد تجاري اصلي، در تملك واحد (هاي) تجاري فرعي آن باشد،

براي محاسبه سود هر سهم در صورتهاي مالي تلفيقي بايد تعداد سهام عادي متعلق به

واحدهاي تجاري فرعي از تاريخ تملك، از محاسبه ميانگين موزون تعداد سهام عادي

استاندارد حسابداري شماره 30

16 . در مواردي كه تعداد سهام عادي بدون تغيير در منابع يا تعهدات افزايش يا كاهش م ي ياب د،

ميانگين موزون تعداد سهام عادي براي كليه دور ه هايي كه اطلاعات آ ن ارائه مي شود بايد تعديل

17 . نمونه هايي از مواردي كه تعداد سهام عادي بدون تغيير در منابع يا تع هدات كاهش يا

افزايش مي يابد به شرح زير است:

الف. سود سهمي (افزايش سرمايه از محل سود تقسيم نشده يا اندوخته ها )،

ب . تجزيه سهام، و

ج . كاهش اجباري سرمايه در اجراي ماده 141 اصلاحيه قانون تجارت.

همچنين در مواردي كه حق تقدم با مبلغي كمتر از ارزش بازار سهام، صا در مي شود، تنها

معادل مبلغ اعمال حق تقدم ، منابع يا تعهدات تغيير مي كند ليكن از بابت تفاوت مبلغ

اعمال حق تقدم با ارزش بازار سهام در زمان تصويب افزايش سرمايه كه ”عنصر جايزه در

حق تقدم“ ناميده مي شود، تغييري در منابع يا تعهدات ايجاد نمي شود.

18 . در مورد سود س همي و تجزيه سه ام، بدون دريافت مابه ازا، سهام عادي براي سهامداران

فعلي صادر مي شود. بنابراين، تعداد سهام عادي بدون تغيير در منابع يا تعهدات افزايش

مي يابد. در كاهش اجباري سرمايه در اجراي ماده 141 اصلاحيه قانون تجارت ممكن است

تعداد سهام عادي موجود، بدون تغي ير در منابع يا تعهدات كاهش يابد. تعداد سهام عادي

قبل از اين گونه رويدادها، متناسب با تغيير سهام عادي تعديل مي شود با اين فرض كه

رويداد مربوط در آغاز دورة گزارشگري و دوره هاي ارائه اطلاعات مقايسه اي رخ داده

است. براي مثال، چنانچه به ازاي هر سهم موجود، دو سه م به عنوان سود سهمي صادر

شود، براي محاسبه ميانگين موزون تعداد سهام عادي، تعداد سهام قبل از تاريخ تصويب

افزايش سرمايه در عدد سه ضرب مي شود.

استاندارد حسابداري شماره 30

سود تقليل يافته هر سهم

صاحبان سهام عادي محاسبه كند.

20 . واحد تجاري براي محاسبه سود تقليل يافته هر سهم، بايد سود خالص يا زيان قابل انتساب به

صاحبان سهام عادي و ميانگين موزون تعداد سهام عادي را با فرض سود خالص یا زیان خالص تبديل سهام عادي بالقوه

تقليل دهنده، تعديل كند.

واحد تجاري بايد مبالغ سود تقليل يافته هر سهم را بر اساس سود خالص يا زيان قابل انتساب به

21 . هدف سود تقليل يافته هر سهم، هم انند سود پايه هر سهم، ارائه شاخصي براي اندازه گيري

منافع هر سهم عادي از عملكرد واحد تجاري طي دوره گزارشگري است با اين تفاوت كه

آثار تبديل فرضي كليه سهام عادي بالقوه تقليل دهنده درنظرگرفته مي شود.

22 . واحد تجاري بايد براي محاسبه سود تقليل يافته هر سهم، اقدامات زير را انجام دهد:

الف. سود خالص يا زيان قابل انتساب به صاحبان سهام عادي را به ميزان هزين ههاي مالي

مربوط به سهام عادي بالقوه تقلي ل دهنده طي دوره و همچنين هر گونه درآمد يا هزينه

ناشي از تبديل سهام عادي بالقوه تقلي ل دهنده، با درنظر داشتن آثار ماليا تي مربو ط،

ب . ميانگين موزون تعداد سهام عادي را با اين فرض كه كليه سهام عادي بالقوه تقلي ل دهنده

به سهام عادي تبديل شده است، تعديل نمايد.

23 . براي محاسبه سود تقليل يافته هر سهم بايد فرض شود سهام عادي بالقوه تقلي ل دهند ه،

در ابتداي دوره به سهام عادي تبديل شده است، مگر اينكه تاريخ صدور آن د ر طي دوره باش د،

كه در اين صورت تاريخ صدور ملاك عمل است.

24 . تعداد سهام عادي بالقوه تقل يل دهنده براي هر دوره، به طور مستقل تعيين مي شود .

در گزارشگري ميان دوره اي، دوره مزبور، از ابتداي سال مالي تا تاريخ ترازنامه دوره مياني

درنظر گرفته مي شود و ميانگين موزون تعداد سهام عادي بالقوه محاسبه شده در دوره هاي

مياني قبلي، تأثيري بر محاسبات نخواهد داشت.

استاندارد حسابداري شماره 30

25 . در محاسبه ميانگين موزون تعداد سهام عادي، سهام عادي بالقوه براي دوره اي كه

در جريان است، درنظر گرفته مي شود. سهام عادي بالق وه اي كه در دوره گزارشگري

بازخريد يا ابطال مي شود فقط براي بخشي از دوره كه در جريان بوده است در محاسبه

سود تقليل يافته هر سهم منظور مي شود. سهام عادي بالقوه اي كه در دوره گزارشگري به

سهام عادي تبديل شده است، در محاسبه سود تقليل يافته هر سهم از ابتداي دوره تا تاريخ

تبديل و از تاريخ تبديل نيز سهام عادي مربوط، در محاسبه سود پايه و تقليل يافته هر سهم

درنظر گرفته مي شود.

سهام عادي بالقوه تقليل دهنده

به سهام عادي، سود هر سهم ناشي از عمليات در حال تداوم را كاهش يا زيان هر سهم ناشي از

عمليات در حال تداوم را افزايش دهد.

. سهام عادي بالقوه تنها در صورتي بايد به عنوان تقلي ل دهنده درنظر گرفت سود خالص یا زیان خالص ه شود كه تبديل آن

27 . واحد تجاري، از سود خالص يا زيان ناشي از عمليات در حال تداوم قابل انتساب به

صاحبان سهام عادي، به عنوان رقم كنترلي، جهت تشخيص اثر تقليل دهندگي يا ضد

تقليل دهندگي سهام عادي بالقوه استفاده مي كند. سود خالص يا زيان ناشي از عمليات

در حال تداوم، نتايج عمليات متوقف شده را دربرنمي گيرد.

28 . براي تشخيص تقليل دهندگي يا ضد تقليل دهندگي سهام عادي بالقوه، هر مجموعه سهام

عادي بالقوه، به طور مجزا (و نه در مجموع ) بررسي مي شود. ترتيب بررسي سهام عادي

بالقوه ممكن است بر تقليل دهندگي آنها مؤثر باشد . بنابراين، به منظور حداكثرسازي تقليل

سود پايه هر سهم، هر مجموعه سهام عادي بالقوه، به ترتيب از بيشترين تا كمترين ميزان

تقليل دهندگي بررسي مي شود. معمولاً حق تقدم سهام بيشترين ميزان تقليل دهندگي را دارد.

29 . چنانچه تعداد سهام عادي يا سهام عادي بالقوه بدون تغيير در منابع يا تعهدات، از طريق مواردي

مانند سود سهمي و تجزيه سهام و عنصر جايزه در حق تقدم، افزايش يا در اثر كاهش اجباري

سرمايه در اجراي ماده 141 اصلاحيه قانون تجارت كاهش ياب د، سود پايه و تقليل يافته ه ر سه م

استاندارد حسابداري شماره 30

براي كليه دور ه هايي كه اطلاعات آن گزارش م ي شود، باي د ب ر سود خالص یا زیان خالص مبناي تعداد جديد سهام تعديل

گردد. چنانچه اين تغييرات بعد از تاريخ ترازنامه اما قبل از تأييد صورتهاي مالي روي دهد،

محاسبه سود هر سهم براي آن دوره و اقلام مقايس ه اي، باي د برمبناي تعداد جديد سهام باش د.

در صورت انعكاس چنين تغييراتي در محاسبه تعداد سهام، اين موضوع بايد افشا شو د. به علاوه

به منظور انعكاس آثار اصلاح اشتبا ه و تغيير در روي ه هاي حسابدار ي، سود پايه و تقليل يافته

هر سهم بايد براي كليه دوره هايي كه اطلاعات آن ارائه مي شود، تجديد ارائه گردد.

30 . واحد تجاري سود تقليل يافته هر سهم دوره(هاي ) قبلي ارائه شده را بابت تغيير در

مفروضات مورد استفاده در محاسبه سود هر سهم يا تبديل سهام عادي بالقوه به سهام

عادي، ارائه مجدد نمي كند.

31 . واحد تجاري بايد سود پايه و تقليل يافته هر سهم را براي سود خالص يا زيان ناشي از عمليات

در حال تداوم (به تفكيك عملياتي و غيرعمليات ي) و سود خالص يا زيان قابل انتساب به صاحبان

سهام عادي در متن صورت سود و زيان ارائه كن د. واحد تجاري بايد سود پايه و تقلي ل يافته

هر سهم را براي تمام دوره هايي كه اطلاعات آن گزارش مي شود ارائه كند.

32 . سود هر سهم براي هر دوره اي كه صورت سود و زيان تهيه مي شود، ارائه مي گردد .

چنانچه سود تقليل يافته هر سهم، حداقل براي يك دوره گزارش شود، براي تمام دوره هايي

كه اطلاعات آن ، گزارش مي شود ارائه مي گردد، حتي اگر مبلغ آن برابر با سود پايه

هر سهم باشد . چنانچه سود پايه و تقليل يافته هر سهم برابر باشد، مي توان آن را در يك

سطر در صورت سود و زيان ارائه كرد.

33 . واحد تجاري كه عمليات متوقف شده را گزارش م ي كند، بايد سود پايه و تقلي ل يافته ه ر سه م

عمليات متوقف شده را در متن صورت سود و زيان ارائه كند.

34 . واحد تجاري بايد سود پايه و تقلي ل يافته هر سهم را ارائه كند حتي اگر مبلغ آنها منفي (زيان

استاندارد حسابداري شماره 30

35 . واحد تجاري بايد موارد زير را افشا كند:

الف. مبالغ استفاده شده در صورت كسر محاسبه سود پايه و تقلي ليافته هر سهم و تطبيق اين

مبالغ با سود خالص يا زيان قابل انتساب به صاحبان سهام عادي.

ب . ميانگين موزون تعداد سهام عادي استفاده شده در مخرج كسر محاسبه سود پايه و

تقليل يافته هر سهم و تطبيق ميانگين موزون تعداد سهام هر كدام با يكديگر.

ج . توصيف تغييرات عمده در تعداد سهام عادي يا سهام عا دي بالقوه، علاوه بر موارد ذكر

شده در بند 29 ، كه بعد از تاريخ ترازنامه انجام مي شود.

36 . مبالغ سود هر سهم بابت وقوع تغييرات ياد شده در بند 35 (ج) بعد از تاريخ ترازنامه تعديل

نمي شود زيرا اي ن گونه تغييرات بر مبلغ سرمايه بكار رفته براي ايجاد سود يا زيان دوره، تأثير

نمي گذارد. افزايش سرمايه از محل آورده نقدي و يا مطالبات، و تبديل يا اعمال حقوق مربوط به

سهام عادي بالقوه در تاريخ ترازنامه به سهام عادي، نمونه هايي از تغييرات ياد شده است.

1389 و بعد از آ ن شروع /1/ 37 . اين استاندارد براي كليه صورتهاي مالي كه دوره مالي آنها از تاري خ 1

مي شود، لازم الاجراست

مطابقت با استانداردهاي بين المللي حسابداري

38 . با اجراي الزامات اين استاندارد، مفاد استاندارد بين المللي حسابداري شماره 33 با عنوان

(ويرايش مارس 2004 ) نيز رعايت مي شود.

استاندارد حسابداري شماره 30

پيوست شماره 1 : توضيحات تكميلي

اين پيوست بخش لاينفك استاندارد حسابداري شماره 30 است.

سود خالص يا زيان قابل انتساب به صاحبان سهام عادي واحد تجاري اصلي

1 . براي محاسبه سود هر سهم برمبناي صورتهاي مالي تلفيقي، منظور از سود خالص يا زيان

قابل انتساب به صاحبان سهام عادي واحد تجاري اص لي، سود خالص يا زيان گروه پس از

كسر سهم اقليت است.

انتشار حق تقدم خريد سهام

2 . در مواردي كه قيمت اعمال حق تقدم خريد سهام عادي كمتر از ارزش بازار سهام باشد

صدور سهام با عنصر جايزه همراه است . چنانچه حق تقدم خريد سهام به همه سهامداران

اعطا شود، تعداد سهام عا دي استفاده شده در محاسبه سود پايه و تقليل يافته هر سهم، براي

تمام دوره هاي قبل از انتشار حق تقدم به شرح زير محاسبه مي شود:

ارزش بازار هر سهم عادي بلافاصله قبل از تصويب انتشار حق تقدم خريد سهام عادي

ارزش بازار نظري هر سهم عادي بلافاصله پس از تصويب انتشار حق تقدم سهام عادي

تعداد سهام عادي موجود قبل از

تصويب انتشار حق تقدم خريد سهام

ارزش بازار نظري هر سهم بلافاصله پس از تصويب انتشار حق تقدم سهام عادي به شرح

زير محاسبه مي شود:

ارزش بازار سهام بلافاصله قبل از تصويب انتشار حق تقدم سهام عادي

تعداد سهام موجود بعد از اعمال حق تقدم

+ عوايد حاصل از اعمال حق تقدم

استاندارد حسابداري شماره 30

پيوست شماره 1 (ادامه)

3 . براي تشريح نحوه بكارگيري رقم كنترلي توصيف شده در بند 27 استاندارد، فرض كنيد كه

اطلاعات زير موجود است:

سود ناشي از عمليات در حال تداوم قابل انتساب به صاحبان سهام عادي - ميليون ريال

800 ر 4 زيان ناشي از عمليات متوقف شده قابل انتساب به صاحبان سهام عادي - ميليون ريال ( 200 ر 7 زيان قابل انتساب به صاحبان سهام عادي – ميليون ريال ( 400 ر 2

ميانگين موزون تعداد سهام عادي

000 ر 000 ر 2 سهم

ميانگين موزون تعداد سهام عادي بالقوه

سود (زيان) پايه هر سهم:

( 000 ر 000 ر 800 ر 4 : سود ناشي از عمليات در حال تداوم - ريال ( 000 ر 000 ر 2

( 000 ر 000 ر 200 ر 7 : زيان ناشي از عمليات متوقف شده - ريال ( 000 ر 000 ر 2

زيان پايه هر سهم - ريال ( 200 ر 1

در اين مثال سهام عادي بالقوه، تقليل دهنده است ز يرا با فرض اينكه اين سهام اثر سود و

زياني نداشته باشد، سود پايه هر سهم ناشي از عمليات در حال تداوم (رقم كنترلي ) را

000 ر 000 ر 800 ر 4) ريال كاهش مي دهد. واحد ÷ 000 ر 400 ر 2 ) از 400 ر 2 ريال به 000 ر 2

تجاري 400 هزار سهم عادي بالقوه را در محاسبه ساير مبالغ سود هر سهم منظور مي كند

حتي اگر مبالغ سود هر سهم بدست آمده، در مقايسه با سود پايه هر سهم ضدتقليل باشد،

يعني زيان هر سهم كمتر شود ( 000 ر 3 ريال به ازاي هر سهم براي زيان ناشي از عمليات

متوقف شده و 000 ر 1ريال به ازاي هر سهم براي زيان دوره).

استاندارد حسابداري شماره 30

پيوست شماره 2 : مثالهاي توضيحي

اين مثالها جنبه توضيحي دارند و بخشي از استاندارد حسابداري شماره 30 نمي باشند.

حسابداری مالی- تهیه گزارش صورت سود و زیان

تهیه گزارش سود و زیان
گزارش سود و زیان به دو روش یک و دومرحله ای تهیه می شود.
• در روش تک مرحله ای ابتدا کلیه درآمدها و در ادامه کلیه هزینه ها در زیر آن ها آورده می شود و در نهایت از تفاضل آن ها، سود یا زیان قبل از کسر مالیات نمایش داده می شود.
• در روش دو مرحله ای، ابتدا درآمدهای عملیاتی و سپس هزینه های عملیاتی در زیر آن ها آورده می شود سپس از تفاضل این دو سود یا زیان ناویژه به دست می آید. در مرحله بعد درآمدهای غیرعملیاتی و هزینه های غیرعملیاتی آورده می شود که نتیجه تفاضل این مرحله و مرحله قبل به سود و زیان قبل از کسر مالیات می رسیم.

روش محاسبه صورت سود و زیان
در محاسبه صورت سود و زیان ابتدا درآمدها محاسبه می شود و سپس هزینه ها از آن کسر می گردد.
هزینه های دوره مالی – درآمد دوره مالی = سود دوره مالی
در صورت فزونی درآمد به هزینه شرکت سود داشته است.
درآمدهای دوره مالی – هزینه دوره مالی = زیان دوره مالی
و در صورت فزونی هزینه به درآمد شرکت متحمل زیان شده است.

انواع سود درحسابداری
منظور از عملکرد مالی، فعالیت‌هایی است که به‌نوعی باعث تغییر در دارایی، بدهی‌ها و سرمایه گردد. همچنین صورت سود و زیان دارای 3 نوع سود است:
الف) سود ناخالص
سود ناخالص از کسر میزان فروش کالا از هزینه تمام‌شده کالا به دست می‌آید و معادله آن به شکل زیر است:
سود ناخالص = هزینه تمام‌شده کالا – میزان فروش کالا
ب) سود عملیاتی
سود عملیاتی یا سود قبل از کسر مالیات از کسر سود ناخالص از هزینه‌های عملیاتی و هزینه‌های استهلاک ساختمان و اثاثیه به دست می‌آید. معادله آن به‌صورت زیر است.
سود عملیات= هزینه استهلاک – هزینه‌های عملیاتی – سود ناخالص
ج) سود خالص
سود خالص از کسر مالیات از درآمدهای غیرعملیاتی (مواردی نظیر سود بانکی) بعلاوه هزینه‌های غیرعملیاتی کسر از سود عملیاتی به دست می‌آید.
سود خالص = مالیات – درآمدهای غیرعملیاتی + هزینه‌های غیرعملیاتی – سود عملیاتی
مهم‌ترین بخش صورت سود و زیان قسمت پایانی آن یعنی سود یا زیان ویژه است که نتیجه فعالیت یک شرکت را نشان می‌دهد و با مطالعه آن می‌توان فهمید که نتایج فعالیت کسب و کار سودآور بوده یا زیان ده.

حسابداری مالی- تهیه گزارش صورت سود و زیان

عناصراصلی صورت سود و زیان

صورت سود و زیان شامل عناصر اصلی زیر است:

1- درآمد یا میزان فروش
درآمد فروش بیانگر عایدی شرکت از فروش محصول یا خدمات است که در قسمت بالای صورت نوشته می شود. این مقدار ناخالص بوده و هزینه های مرتبط با تولید کالای فروخته شده یا ارائه خدمات در ان لحاظ نمی شود. در این بین برخی از شرکت‌ها نیز دارای درآمد چندگانه هستند که مجموع این درآمدها به کل درآمد اضافه می شود.
درآمد حاصل از فعالیت اصلی موسسه در صورت سود و زیان نوشته می شود. سؤال اصلی اینجاست که درآمد اصلی و فرعی چیست؟ برای روشن شدن موضوع را با مثالی ادامه می‌دهیم؛ صاحب یک پمپ‌بنزین را فرض کنید، درآمد اصلی حاصل از فروش بنزین به دست می‌آید همچنین در کنار جایگاه بنزین یک مغازه نیز وجود دارد که درآمد حاصل از آن به‌عنوان درآمد فرعی ثبت می شود.

2-بهای تمام‌شده کالای فروش رفته یا هزینه‌های فروش
هزینه‌های فروش نشان‌دهنده هزینه کالاهای فروخته‌شده و یا خدمات ارائه‌شده در طول دوره حسابداری است. از این رو برای یک موسسه خرده‌فروشی، هزینه فروش برابر خواهد بود با مجموع موجودی در آغاز دوره به اضافه خرید در طول دوره منهای موجودی انتهای دوره. بهای تمام شده کالای فروخته شده نشان دهنده هزینه‌های مستقیم مرتبط با تولید و فروش محصولات است.
همچنین اگر شرکت ارائه دهنده خدمات باشد، این بخش یه عنوان هزینه فروش ثبت می شود. این بخش از صورت حساب سود و زیان خروجی حسابداری صنعتی یک شرکت است. بهای تمام شده عمدتا شامل نیروی انسانی، مواد اولیه، سربار تولید و سایر هزینه های دیگر مانند استهلاک است. در صورتی که موسسه تولیدکننده محصولی باشد هزینه‌های فروش علاوه بر موارد بالا شامل هزینه‌های محتمل شده برای تولید محصول که در طول دوره است. هزینه‌های تولید مانند: دستمزد مستقیم یا کار مستقیم، مصرف مواد مستقیم، استهلاک کارخانه و ماشین‌آلات، سربار ساخت و …

حسابداری-مالی--تهیه-گزارش-

3-سایر درآمدها
سایر درآمدها شامل درآمدی می شود که از فعالیت اصلی موسسه به دست نمی‌آید به عبارت دیگر فعالیت فرعی موسسه است. به‌طور مثال درآمد مغازه کنار جایگاه پمپ‌بنزین فروشی.
نکته: درآمد حاصل از سود سپرده موسسه در بانک و یا درآمد حاصل از فروش ارزهای خارجی جزو درآمد فرعی موسسه است.

4- هزینه‌های توزیع و فروش
هزینه‌های توزیع و فروش شامل هزینه‌های محتمل شده برای ارائه کالا از محل موسسه به مشتریان است مانند: هزینه بازاریابی و نقل و انتقال محصول. اکثر کسب و کارها هزینه‌هایی مربوط به فروش کالاها یا ارائه خدمات دارند. این هزینه‌ها عمدتا شامل بازاریابی، تبلیغات و ترویج مصرف است که با یکدیگر گروه بندی می شوند زیرا تمامی آن‌ها هزینه های مشابه صرف شده جهت افزایش فروش است.

5-هزینه‌های اداری
هزینه‌های اداری به‌طور کلی از هزینه‌هایی است که به‌طور مستقیم در تولید و عرضه کالا و خدمات ارائه‌شده توسط موسسه نیست. مانند هزینه‌های مربوط به مدیریت و پشتیبانی. هزینه های عمومی و اداری عمدتا شامل هزینه‌های بخش فروش، خدمات عمومی و بخش اداری است. این بخش از هزینه ها دربرگیرنده تمام هزینه‌های غیرمستقیم دیگر مرتبط با اداره کسب و کار است. اصلی ترین بخش‌های آن شامل حقوق و دستمزد کارکنان غیر تولیدی، هزینه‌های جاری اعم از بیمه و هزینه‌های ماموریت و… است. هزینه استهلاک نیز گاهی در این بخش لحاظ می شود اما بسته به تصمیمات شرکت متفاوت است.

نمونه‌هایی از هزینه‌های اداری عبارت‌اند از:
• هزینه حقوق و دستمزد مدیریت اجرایی
• هزینه‌های حقوقی و حرفه‌ای
• استهلاک ساختمان اداری
• اجاره بهای دفاتر مورداستفاده برای مدیریت
• هزینه بخش‌های مالی، بخش منابع انسانی و بخش مدیریت

6-سایر هزینه‌ها
شامل هزینه‌هایی است که در دسته هزینه‌ها آورده نمی شود. کسب و کارها غالباً هزینه های دیگری دارند که مختص صنعت آن‌ها است. هزینه های دیگر ممکن است شامل مواردی از قبیل توسعه فناوری، تحقیق و توسعه (R&D)، غرامت مبتنی بر سهام یا Stock-Based Compensation که بطور خلاصه با SBC نمایش داده می شود. هزینه های اختلال در ارزش، سود و زیان ناشی از فروش سرمایه گذاری‌ها و بسیاری از هزینه های دیگر باشد که خاص یک صنعت یا شرکت است.

حسابداری-مالی--تهیه-گزارش-

7-هزینه‌های مالی
هزینه‌های مالی معمولاً از بهره وام‌های دریافتی و بهره اوراق قرضه تشکیل می‌شوند.

8- مالیات بر درآمد
هزینه مالیات بردرآمد شناسایی‌شده در طول دوره به‌طور کلی از سه عنصر زیر تشکیل شده است:
• مالیات برآوردی دوره فعلی
• مالیات دوره قبل
• هزینه مالیات معوق

9- هزینه استهلاک
استهلاک بیانگر هزینه‌های غیر نقدی است که توسط حسابداران ایجاد گردیده‌است. دلیل استفاده از این نوع از هرینه‌ که عملا به صورت نقدی پرداخت نمی شود بحث مالیات است. با کسر این هزینه از سود خالص می‌توان مالیات پرداختی شرکت را کاهش داد. این هزینه توسط روش‌های استاندارد ارائه شده و بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم و غیر مستقیم محاسبه می‌گردد. دارایی‌های بلند مدت یک شرکت همچون تجهیزات ، ساختمان‌ها، وسایل نقلیه و … ممکن است در طول زمان دچار کاهش ارزش شده و هزینه استهلاک به آن تعلق گیرد.

استفاده ازصورت سودوزیان چه اهمیتی برای سازمان دارد؟
اقلام بااهمیت صورت سود و زیان شامل درآمدها و هزینه است. صورت سود و زیان اندازه‌گیری عملکرد یک نهاد در طول دوره حسابداری را فراهم می‌نماید. عملکرد یک نهاد را در صورت سود و زیان می‌توان در شرایط زیر ارزیابی نمود به عبارت دیگر کاربرد صورت سود و زیان در موارد زیر است:
• تغییر در درآمد فروش در دوره در مقایسه با رشد صنعت
• تغییر در حاشیه سود ناخالص، عامل حاشیه سود خالص و ناخالص در طول دوره
• افزایش یا کاهش در سود خالص، سود عملیاتی و سود ناخالص در دوره
• مقایسه سودآوری واحد تجاری با دیگر سازمان‌های فعال در صنایع و یا بخش مشابه

موجودی کالا در صورت سود و زیان
موجودی کالا در مؤسسات بازرگانی قسمت عمده و قابل‌توجه دارایی‌های موسسه را تشکیل می‌دهد. موجودی کالا هم در ترازنامه به‌عنوان دارایی و هم در سود و زیان به‌عنوان بهای تمام‌شده کالای فروش رفته محاسبه می‌گردد به همین دلیل از اهمیت بالایی برخوردار است.

آیا سود و زیان جامع در مقایسه با سود خالص، اطلاعات بیشتری را درباره عملکرد واحد انتفاعی ارایه می کند

نهمین کنفرانس بین المللی حسابداری و مدیریت و ششمین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری های باز

خرید و دانلود فایل مقاله

با استفاده از پرداخت اینترنتی بسیار سریع و ساده می توانید اصل این مقاله را که دارای 24 صفحه است به صورت فایل PDF در اختیار داشته باشید.

مشخصات نویسندگان مقاله آیا سود و زیان جامع در مقایسه با سود خالص، اطلاعات بیشتری را درباره عملکرد واحد انتفاعی ارایه می کند

چکیده مقاله :

استفاده کنندگان صورت های مالی برای تصمیم گیری اقتصادی خود باید از کلیه جنبه های عملکرد مالی واحدتجاری آگاه باشند. هدف اصلی گزارشگری مالی نیز تامین این نیاز استفاده کنندگان می باشد. این تحقیق بههبررسی این موضوع میپردازد که آیا گزارشگری سود و زیان جامع در مقایسه با گزارشگری سود و زیانخالص، در صورتهای مالی تهیه شده توسط شرکت های پیشرفته شده در بورس اوراق بهادار، اطلاعاتبیشتری را درباره عملکرد مالی واحد تجاری برای بازار فراهم می کند یا خیر. جامعه آماری این تحقیقشرکتهای پیشرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، طی سال های 1385 تا 1392 است که سود جامع وسود خالص را در صورتهای مالی افشا نموده اند. پس از کنترل عوامل سود خالص، سود جامع، سودآوری،رشد، اندازه شرکت، صنعت و قیمت سهام، یافته های تحقیق نشان می دهد که گزارشگری سود خالصاطلاعات بیشتری را درباره عملکرد مالی واحد تجاری در مقایسه با گزارشگری سود جامع برای بازار سرمایهفراهم می کند.

کلیدواژه ها:

کد مقاله /لینک ثابت به این مقاله

کد یکتای اختصاصی (COI) این مقاله در پایگاه سیویلیکا MOCONF09_099 میباشد و برای لینک دهی به این مقاله می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است و به عنوان سند ثبت مقاله در مرجع سیویلیکا مورد استفاده قرار میگیرد:

نحوه استناد به مقاله :

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:

حمیدی، الهام و میرباقری، فرنوش و میرعباسی، سیدجواد،1396،آیا سود و زیان جامع در مقایسه با سود خالص، اطلاعات بیشتری را درباره عملکرد واحد انتفاعی ارایه می کند ،نهمین کنفرانس بین المللی حسابداری و مدیریت و ششمین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری های باز،قرچک،https://civilica.com/doc/700751

در داخل متن نیز هر جا که به عبارت و یا دستاوردی از این مقاله اشاره شود پس از ذکر مطلب، در داخل پارانتز، مشخصات زیر نوشته می شود.
برای بار اول: ( 1396، حمیدی، الهام؛ فرنوش میرباقری و سیدجواد میرعباسی )
برای بار دوم به بعد: ( 1396، حمیدی؛ میرباقری و میرعباسی )
برای آشنایی کامل با نحوه مرجع نویسی لطفا بخش راهنمای سیویلیکا (مرجع دهی) را ملاحظه نمایید.

مدیریت اطلاعات پژوهشی

اطلاعات استنادی این مقاله را به نرم افزارهای مدیریت اطلاعات علمی و استنادی ارسال نمایید و در تحقیقات خود از آن استفاده نمایید.

صورت سود و زیان در امکان سنجی

در مقاله پیش رو، در نظر داریم تا شما مخاطبان عزیز را با نقش صورت سود و زیان در یک طرح امکان سنجی بررسی کنیم. اما پیش از هرچیز باید ببینیم طرح امکان سنجی چیست و شامل چه بخش هایی است. در ادامه به بررسی مواردی دیگری در مورد صورت سود و زیان و نقش آن در یک طرح توجیهی خواهیم پرداخت. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

صورت سود و زیان چیست؟

در واقع می توان این طور توضیح داد که صورت سود و زیان، یکی از انواع صورت‌های مالی اساسی است که نحوه انجام و نتیجه عملکرد مای یک شخصیت حقوقی را طی یک دوره مالی معین نشان می‌دهد.

به عبارت ساده تر، می توان گفت که به صورت حسابی که عملکرد مالی شرکت را در یک بازه زمانی مشخص مورد اندازه‌گیری قرار می دهد؛ صورت حساب سود و زیان گفته می‌شود. این صورت حساب با ارائه خلاصه‌ای از اینکه کسب‌وکارها چگونه درآمدها و هزینه‌های خود را از طریق روش های مختلف از قبیل انواع فعالیت‌های عملیاتی و غیرعملیاتی کسب می‌کنند، محاسبه می‌شود. به علاوه، سود یا زیان خالص ایجادشده شرکت در یک دوره حسابداری خاص را که به طور معمول یک فصل، ماه یا سال مالی می باشد؛ نشان می‌دهد.

الف. درآمدعملیاتی:

منظور از درآمد عملیاتی در واقع درآمد هایی است که از فعالیت مستمر و اصلی واحد های تجاری حاصل می شود.

ب. درآمدهای غیرعملیاتی:

منظور از درآمد غیر عملیاتی در حقیقت همان درآمدهایی است که از طریق فعالیت مستمر و اصلی حاصل نمی شود و در عوض در اثر فعالیتی غیر از ماموریت اصلی موسسه عاید شده است. به عنوان مثال فعالیت شرکت در خرید و فروش کالا است و بنابراین درآمد اصلیش را از فروش کالا بدست می آورد. اما بخشی از ساختمان خود را نیز اجاره داده است و درآمد حاصل از اجاره، درآمد غیرعملیاتی این شرکت به حساب می آید و این به این دلیل است که این رویداد مستمر و همیشگی نیست پس نسبت به درآمد عملیاتی از اهمیت کمتر برخودار می باشد.

می توان این طور توضیح داد که درآمدهای غیرعملیاتی مثلا از محل فروش دارایی های ثابت، نه تنها در ازاي کاهش ثروت شرکت شناسایی می شود، بلکه حتی ممکن است جنبه مستمر نداشته باشد و به عبارت دیگر نوعی سود تجدید ناپذیر باشند و بنابراین از این دیدگاه باید با دقت به آن نگریست. دقت نکردن به اثرات و نتایج سود غیرعملیاتی بر سود خالص ممکن است باعث ایجاد انتظارات گمراه کننده از درآمد و در نتیجه قیمت سهام شرکت شود.

صورت سود و زیان شامل چه موارد می شود؟

یک صورت سود و زیان در یک طرح امکان سنجی شامل موارد مختلفی می شود که در ادامه به مهم ترین این موارد اشاره می کنیم:

الف. درآمد حاصل شده از فروش: این مورد به درآمد ریالی به دست آمده از فروش کالاها و یا ارائه خدمات به مشتری اشاره دارد.

ب. بهای تمام شده کالا ها: قیمت مواد، انرژی، خدمات و دستمزد که همه و همه برای کسب درآمد مورد نیاز می باشند.

ج. سود ناخالص: مازاد فروش خالص نسبت به بهای تمام شده فروش کالاهایی که به فروش رفته اند.

د. هزینه های اداری، عمومی و تشکیلاتی: این نوع هزینه ها در واقع همان هزینه هایی هستند که برای کادر اداری موسسه یا شرکت صرف می شود. به عنوان مثال:حقوق کارمندان اداری، ملزومات اساسی شرکت، استهلاک و هزینه بیمه ودیگر موراد از این قبیل

ه. سود یا زیان عملیاتی: این مورد به سود وزیان عملیاتی پس از کسر شدن هزینه هایی از جمله هزینه های اداری، عمومی و تشکیلاتی اشاره دارد.

و. هزینه های مالی: منظور از هزینه های مالی همان هزینه نرخ بهره تسهیلات دریافت شده می باشد .

ز. درآمد حاصل شده از سرمایه گذاری: این مورد به درآمد حاصل شده از انواع فعالیت های سرمایه گذاری اعم خرید و فروش سهام و دیگر موارد این چنینی اشاره دارد.

ح. هزینه ها و درآمدهای متفرقه شرکت: این مورد به درآمدهایی مانند درآمد حاصل از تسعیر ارز، سود سپرده بانکی و فروش دارایی های ثابت و دیگر درآمدهای مشابه اشاره دارد.

ط. سود یا زیان ویژه پیش از کسر شدن مالیات: این مورد به سود یا زیان به دست امده پیش از کسر شدن مالیات پرداختی اشاره دارد.

ی. مالیات: مالیات قابل پرداخت به دولت

ک. سود یا زیان پس از کسر شدن مالیات: این مورد به سود یا زیان حاصل شرکت پس از کسر شدن مالیات قابل پرداخت اشاره دارد.

ل. سرمایه: سرمایه یا همان سرمایه ثبتی در حقیقت به تعداد سهام بر اساس قیمت اسمی اشاره دارد.

صورت سود و زیان چگونه تهیه می شود؟

صورت سود و زیان به دو روش مختلف قابل تهیه و تنظیم می باشد.

الف. روش یک ‌مرحله ای:

در روش یک مرحله ای ابتدا تمام درآمدها به صورت یکجا آورده شده و در ادامه تمام هزینه‌ها در زیر آن‌ها آورده می‌شود و در پایان از تفاضل آن‌ها می توانیم سود یا زیان قبل از کسر مالیات برسیم که البته با کسر مالیات در شرایطی که شرکت یا موسسه ما سود دهی داشته باشد؛ به سود یا زیان بعد از کسر مالیات یا به عبارت دیگر همان سود یا زیان ویژه خواهیم رسید.

ب. روش دو مرحله ای:

در این روش ابتدا درآمدهای عملیاتی آورده می شود و در ادامه هزینه‌های عملیاتی ذکر خواهد شد که از تفاضل این دو به سود یا زیان عملیاتی می‌رسیم. سپس به مرحله بعد می رویم که در این مرحله درآمدهای غیر عملیاتی و هزینه‌های غیر عملیاتی آورده می‌شود و همانند حالت قبل از تفاضل این دو می توانیم سود و زیان غیر عملیاتی را حساب کنیم. نهایتا از تفاضل این مرحله و مرحله قبل به سود و زیان قبل از کسر مالیات خواهیم رسید که با کسر مالیات به سود و زیان بعد از کسر مالیات یا به عبارت دیگر همان سود و زیان ویژه خواهیم رسید. به صورت حساب سود و زیان صورت حساب درآمد یا صورت حساب عملیات نیز گفته می شود.

نکته ای که باید به خاطر داشت این است که مهم‌ترین بخش صورت حساب سود و زیان قسمت نهایی آن یعنی سود یا زیان ویژه است که نتیجه نهایی فعالیت هر واحد تجاری را نشان می‌دهد که آیا واحد تجاری در طول دوره مالی فعالیتش سودآور بوده ‌است یا خیر.

به منظور کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله نسبت های مالی را به شما عزیزان پیشنهاد می نماییم.