ارزهای فیات (Fiat)

چه ارتباطی میان پول و ارزهای دیجیتال وجود دارد؟

در دنیای امروز همه دنیا از طریق اینترنت با هم در ارتباط هستند، پس پول آینده نیز باید بر پایه اینترنت باشد. بدون شک ارزهای دیجیتال را می‌توان ارزهای فیات (Fiat) فناوری انقلابی قرن دانست. این ارزها توانستند نگرش جهان را نسبت به ارزهای فیات و صنعت مالی به چالش بکشند. در این مقاله با همتاپی همراه باشید تا با مرور تاریخچه پول، ارزهای دیجیتال را بهتر بشناسیم و تفاوت‌های آنها را بهتر درک کنیم.

تاریخچه پیدایش پول‌های کاغذی و سکه

در روزگاران قدیم شرایط جامعه با امروز متفاوت بود. در آن زمان انسان‌های اولیه برای رفع نیازهای خود از مبادله کالا به کالا استفاده می‌کردند. مثلا کسی که گندم داشت در ازای دریافت گوشت به فرد مقابل خود مقداری گندم می‌داد، اما با گذشت زمان و متنوع شدن نیازهای انسان استفاده از این روش، دیگر کارایی قبل را نداشت. این نیاز به تکامل باعث شد تا دولت‌ها به دنبال استفاده از کالاهای واسطه‌ای باشند که علاوه بر ثبات ارزش، مورد قبول اکثریت جامعه نیز قرار گیرند. این کالاهای واسطه‌، فلزات گرانبهایی مانند طلا و نقره بودند که برای دادوستد مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

با گذشت زمان و تاسیس بانک‌ها سکه‌های طلا و نقره جای خود را به پول‌های کاغذی دادند. در ابتدا مردم برای دریافت پول کاغذی سکه‌های خود را به بانک‌ها می‌دادند و معادل آن پول کاغذی دریافت می‌کردند. در واقع مقادیر این پول‌های کاغذی معادل طلای ذخیره شده در بانک‌ها بود. این سیستم در ابتدا آنقدر هم بد نبود، اما با تحول جوامع به فراموشی سپرده شد. به مرور زمان پول‌های کاغذی که تولید می‌شد دیگر پشتوانه‌ی طلا نداشت و طلا جای خود را به تولید ناخالص ملی هر کشور داده بود. این اتفاق باعث ایجاد مفهومی تحت عنوان پول بدون پشتوانه شد. در نهایت، تولید نامحدود پول بدون پشتوانه باعث ایجاد مشکلات زیادی مانند ایجاد تورم گردید.

چگونه ارزهای دیجیتال پیدا شدند؟

استفاده از ارزهای فیات (Fiat currencies) مشکلات زیادی دارند؛ مثلا افراد برای تجارت بین دو کشور مختلف باید میزان تورم کشورها و ارزش اسکناس‌ها را در هر کشور در نظر بگیرند. انجام معاملات با ارزهای دیجیتال در سطح بین‌المللی علاوه بر هزینه‌بر بودن با سرعت پایینی انجام می‌شوند. به همین دلیل افراد زیادی به دنبال یافتن جایگزین‌های بهتر برای ارزهای فیات هستند. ایده شکل‌گیری ارز دیجیتال برای اولین بار در سال 1990 توسط شرکت دیجی کش ارائه شد. هرچند که این ایده با ارزهای دیجیتالی که در حال حاضر وجود دارند، تفاوت زیادی دارد؛ اما به عنوان پدر ارز دیجیتال شناخته می‌شود.ارزهای فیات (Fiat)

حدود چند سال بعد از طراحی این ایده، شخص یا اشخاصی با هویت نامعلوم به نام ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) در خلال بحران اقتصادی سال 2008 ارز دیجیتال بیت‌کوین (Bitcoin) را به دنیا معرفی کرد. ساتوشی اختراع جدید خود را در مقاله‌ای با نام «بیت‌کوین یک سیستم پولی همتا به همتا» ارائه داد. ارزهای دیجیتال با داشتن ویژگی‌هایی منحصر بفرد خیلی زود توانستند به جایگاه خوبی در بازارهای مالی برسند. برخی از این ویژگی‌ها عبارتند از:

• انتقال ارزهای دیجیتال آسان و ساده است. در یک چشم برهم زدن می‌توان مقادیر زیادی از این ارزهای دیجیتال را منتقل کرد.
• تراکنش‌های ارزهای دیجیتال شفاف می‌باشد. با بهره‌مندی از فناوری بلاکچین و ثبت غیرمتمرکز اطلاعات تراکنش‌ها امکان تغییر و دستکاری اطلاعات از بین رفته است.
• ارزهای دیجیتال در تمام دنیا قابل دسترسی هستند. ماهیت غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال آنها را در تمام دنیا قابل دسترس ساخته است و رفته رفته بر ارزهای فیات (Fiat) مقبولیت آنها در میان مردم و نهادها افزوده می‌شود.
• ارزهای دیجیتال با حذف واسطه‌ها، انتقالات پول را راحت‌تر کرده است. هر فردی با داشتن کیف پول ارز دیجیتال می‌تواند تراکنش‌های ارز دیجیتال خود را با دیگری انجام دهد.

ارزهای دیجیتال و فیات چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟

ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات تفاوت‌های اساسی با هم دارند. در ادامه مهم‌ترین تفاوت‌های آنها را بررسی خواهیم کرد.

• ارزهای فیات توسط دولت‌ها و موسسات مالی کنترل می‌شوند، اما ارزهای دیجیتال را هیچ نهاد متمرکزی کنترل نمی‌کند.
• ارزهای فیات توسط حکومت‌ها و بانک‌های مرکزی چاپ می‌شوند؛ اما ارزهای دیجیتال طی فرآیندی تحت عنوان استخراج تولید می‌شوند. استخراج ارزهای دیجیتال توسط افراد فعال در شبکه آنها انجام می‌شوند. همین امر باعث شده است تا بر خلاف ارزهای فیات، ارزهای دیجیتال ضد تورم باشند و روز به روز بر ارزش آنها افزوده شود.
• ارزهای فیات معمولا در بانک‌ها نگهداری می‌شوند و همین موضوع باعث می‌شود دولت‌ها و بانک‌ها اطلاعات دارایی شما دسترسی داشته باشند، اما در ارزهای دیجیتال هیچ کس از موقعیت کیف پول شما و مقادیر موجودی آن اطلاع ندارد.
• تراکنش‌های ارزهای دیجیتال غیر قابل برگشت‌پذیر هستند؛ اما تراکنش‌های مربوط به ارزهای فیات در صورت صلاحدید دولت و بانک‌ها قابل بازگردانی می‌باشند.
• تراکنش‌های رمز ارزها به صورت ناشناس انجام می‌شوند. این بدان معناست که در تراکنش‌های ارزهای دیجیتال نام فرستنده و گیرنده مشخص نیست؛ اما تراکنش‌های ارزهای فیات ناشناس نیستند و به راحتی قابل ردیابی هستند.

با نگاهی به افزایش محبوبیت و رشد قیمت بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال تاکنون، این نظریه که آینده پول متعلق به ارزهای دیجیتال است دور از ذهن نخواهد بود.

نظارت بر استیبل‌کوین‌ها مانند ارزهای فیات صورت می‌گیرد!

ترجمه اختصاصی کوین‌گراف به نقل از یو‌تودی؛ به گزارش رویترز، دستگاه‌های نظارتی اخیراً پیشنهاد دادند که سیاست‌های نظارت بر استیبل‌کوین‌ها باید مانند خدمات پرداختی سنتی صورت گیرد. استیبل‌کوین‌ها مانند پلی میان ارزهای دیجیتال و دارایی‌های سنتی عمل می‌کنند.

پیش از این، شرکت‌های بزرگ مانند فیس‌بوک که سعی در راه‌اندازی استیبل‌کوین خود برای پرداختهای درون اکوسیستم فیس‌بوک داشتند، با دیواری از موانع نظارتی روبرو شدند.

سازمان بین‌المللی کمیسیون‌های اوراق بهادار (IOSCO) و بانک تسویه‌حساب‌های بین‌المللی اعلام کردند که قوانین اعمال شده در سرویس‌های پرداخت سنتی مانند PayPal، باید روی استیبل‌کوین‌هایی مانند Tether اعمال شوند.

این پیشنهاد هنوز باید با عموم مردم در میان گذاشته شده تا تصمیم‌گیری بهتری صورت گیرد. به احتمال زیاد قوانین سیستم مالی سنتی برای خدمات استیبل‌کوین‌ها نیز پیاده خواهند شد. با تصویب این قانون، شرکتهای ناشر استیبل‌کوین‌ها باید مانند یک شخص حقوقی عمل کنند.

در طول ارزهای فیات (Fiat) همه‌گیری ارزهای دیجیتال، زمانی که سرمایه‌گذاران به دنبال راه‌‌های بیشتر برای تنوع بخشیدن به سبد دارایی بودند، استیل‌کوین‌ها با رشد عظیمی روبرو شدند.

بزرگترین استیبل‌کوین بازار Tether، در سال ۲۰۲۱ به حجم بازار ۸ میلیارد دلار رسید. تنها یک سال گذشته، تتر کمتر از نصف این مبلغ حجم سرمایه بازار داشت. بنا به داده‌های CoinMarketCap، استیبل‌کوین‌های دیگر مانند USD Coin یا Paxos نیز با رشد ماهیانه چند میلیاردی روبرو شدند.

اشلی ایان آلدر، رئیس IOSCO می‌گوید که چشم انتظار ایجاد یک چارچوب قانونی سازمان‌دهی شده برای ارزهای دیجیتال است. قانومند شدن بازار ارزدیجیتال منجر به توسعه استانداردهای روشن و عملی در این بازار خواهد شد.

نبض بانک:منظور از پول فیات Fiat چیست؟

پول یا ارز فیات Fiat چیست ؟ پول فیات به واحد پولی گفته میشود که دولت‌ها آن را منتشر می‌کنند اما پشتوانهٔ فیزیکی (مانند طلا ، نقره) ندارد . ارزش این نوع پول به‌جای آنکه وابسته به ارزش ذاتی دارایی‌هایی دیگر به‌عنوان پشتوانه باشد، ناشی از ارتباط بین میزان عرضه و تقاضا است.

ازنظر تاریخی، اکثر واحدهای پولی از پشتوانه‌های کالایی مثل طلا و نقره بهره برده‌اند درحالی‌که پول فیات صرفاً بر باور عمومی نسبت به وضعیت اقتصادی استوار است.

از آنجا که این نوع واحد پولی بر پشتوانه‌ای استوار نیست، می‌تواند به دلیل ریسک سقوط ارزش ناشی از تورم‌های شدید تحت تأثیر قرار گیرد. درواقع اگر جامعه اعتماد خودش را نسبت به یک پول کاغذی مثل دلار آمریکا از دست دهد آن واحد پولی دیگر ارزشی نخواهد داشت.

این شرایط با وضعیت طلا متفاوت است زیرا طلا به‌صورت تاریخی به‌عنوان جواهر و زیورآلات استفاده می‌شده و امروزه کاربردهای وسیعی در صنایع الکترونیک، کامپیوتر و هوافضا دارد.

امروزه اکثر واحدهای پولی، پول فیات هستند و فاقد هرگونه ارزش ذاتی می‌باشند و صرفاً به‌عنوان وسیلهٔ پرداخت از آن‌ها استفاده می‌شود. پول فیات در طول قرن بیستم به‌خصوص پس از فروریزی سیستم برتون وودز، زمانی که ایالات‌متحده توقف برابری دلار و نرخ طلا را اعلام کرد، رشد چشمگیری نمود.

پول فیات به‌عنوان یک نوع پول، خدمات قابل‌توجهی را در جهت رشد اقتصادی در چهارچوب نقش‌های یک واحد پولی متعارف ایفا نموده است، کارکردهایی ازجمله ذخیره کردن ارزش، فراهم کردن یک واحد شمارش و ابزار مبادله.

مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال

مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال در این مقاله سوال‌های زیادی را پاسخ خواهد داد . تغییر سیستم های مالی دنیا در گذر زمان و ظهور ارزهای دیجیتال ، چالش های جدیدی در برابر علاقه مندان به دنیای سنتی و مدرنیسم قرار داده است .

پول فیات

پول فیات نوعی از ارز است که توسط دولت ها صادر و توسط مقامات پولی و بانکی آن کشور مثل بانک مرکزی تنظیم ، چاپ و یا ضرب می گردد . ارز فیات همان پولی است که مردم به صورت روزمره از آن استفاده می کنند .

ارزش پول فیات به دلیل اینکه مانند گذشته پشتوانه ای مانند طلا یا نقره ندارد ، دولتی است که آنرا صادر کرده است . همچنین ارزش آن به باور ، اعتبار ، پذیرش در استفاده در تراکنش های دو طرف ، حمایت دولت و …. است . ارزش پول فیات از ارتباط بین عرضه و تقاضا و ثبات دولت نیز حاصل می گردد .

بیشتر ارزهای کاغذی دنیا مانند : دلار آمریکا ، یورو در اروپا و دیگر ارزهای مهم پول فیات هستند .

ارز فیات می تواند به صورت کاغذی و اسکناس ، به صورت الکترونیکی ، پی پال ، کارت های اعتباری و … باشد .

فیات یک لغت لاتین و به معنی حکم ” باید بشود ” ، ” بگذار بشود ” است .

تاریخچه ارز فیات

در کشور چین حدود قرن یازدهم میلادی و در زمان سیچوآن ، برای اولین بار ، به جهت خرید ابریشم ، نقره و طلا ، تصمیم به چاپ پول کاغذی گرفته شد .

همچنین پس از آن در حوالی قرن سیزدهم و در زمان یکی از نوادگان چنگیز به نام کوبلای خان بود که ارز فیات در سرزمین های تحت سلطه وی شروع به کار کرد . هرچند برخی مورخان معتقند هزینه بالای راه اندازی این سیستم و تورم ناشی از آن باعث سقوط سلطنت کوبلای خان شد .

در قرن هفدهم نیز اروپائیان به این امر روی آوردند . کشورهایی مانند اسپانیا ، هلند و سوئد از ارز فیات استفاده می کردند . عدم موفقیت سوئد در این امر باعث شد درنهایت سیستم مالی این کشور به استاندارد نقره روی گردان شود .

در قرن های 18 و 19 فرانسه و تمام مستعمرات آن و کشورهای آمریکای شمالی به تدریج شروع به استفاده از این سیستم پولی نمودند .

مدتی بعد و در قرن بیستم ، تا سال 1933 ایالات متحده آمریکا مجدد به سمت پول کالایی رفتند . در این سال دولت مبادله پول های کاغذی را با سایر کالاها و طلا متوقف کرد . و نهایتا در سال 1971 رئیس جمهور ایالات متحده “ریچارد نیکسون” پول فیات را رسما جایگزین استاندارد طلا نمود . پس از این تصمیم بود که استاندارد طلا در تمام کشورهای دنیا متوقف شد و ارز فیات جایگزین سیستم پولی سنتی گذشته گردید .

مزایای استفاده از ارز فیات

معایب استفاده از ارز فیات

ارز دیجیتال ، رمز ارز

رمزارز یا ارز دیجیتال : (Cryptocurrency) یکی از مدل های ارز مجازی است که از تکنولژی رمزنگاری در ساخت و طراحی آن استفاده شده و معمولاً به صورت نامتمرکز اداره می‌شود.

رمزارز (یا رمزپول، یا ارز رمزپایه) نوعی پول دیجیتال است . در آن تولید تأیید اصالت تراکنش ها با استفاده از الگوریتم‌های رمزگذاری کنترل می گردد . و معمولاً به‌ صورت نامتمرکز (بدون وابستگی به یک بانک مرکزی) به انجام کار می پردازند . با توجه به تعریف های زیادی که در مورد رمزارزها به وجود آمده این عبارت از نظر حقوقی دقت کافی ندارد .

به دلیل کنترل نامتمرکز ، رمزارزها معمولا مقابل سیستم بانکداری قرار می گیرند . این نامتمرکز بودن در رمزارزها از طریق تکنولژی بلاک چین امکان پذیر شده که خود آن نوعی از دفتر کل توزیع شده است .

اولین کریپتوکارنسی نامتمرکز بیت کوین نام دارد که در سال 2009 توسط ساتوشی ناکاموتو ایجاد و عرضه گردید .

تعریف رمزارز در واژه نامه مریم وبستر :

«هرگونه ارزی که تنها به صورت دیجیتالی وجود دارد . معمولاً صادرکننده یا تنظیم کننده مرکزی ندارد . اما از سامانه توزیع شده برای ذخیره تراکنش‌ها و مدیریت انتشار واحدهای جدید استفاده می‌کند و برای ممانعت از جعل و تراکنش‌های متقلبانه بر رمزنگاری تکیه دارد»

تعریف رمزارز در واژه نامه آکسفورد :

هر گونه سامانه پول الکترونیکی که برای خرید و فروش آنلاین استفاده می‌شود و نیازی به بانک مرکزی نداشته باشد .

مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال

پول فیات و مرز ارز روشهایی برای پراخت هستند اما ارزهای فیات (Fiat) بایکدیگر تفاوتهایی نیز دارند . برخی از تفاوتهای ارزفیات و رمزارز به شرح زیر است .

قانونی بودن

اولین موضوع در مقایسه ارز فیات و رمزارز شکل قانونی بودن آنها می باشد . دولت‌ها ارزهای فیاتی را صادر می‌کنند که توسط بانک مرکزی آن کشور تنظیم گردیده باشد . پول فیات مانند یک مناقصه قانونی است که در بیشتر اوقات به ‌عنوان روش رسمی برای انجام تراکنش‌ها تلقی می‌شوند. دولت‌ها عرضه پول فیات را کنترل می‌کنند و با کنترل سیاست‌های توزیع، ارزش آن‌ها را در زمان‌های مختلف تغییر می‌دهند.

از سوی دیگر رمزارزها اساساً دارایی‌های دیجیتال هستند . به‌عنوان روش تبادلی استفاده می‌شوند که دولت هیچ کنترلی بر روی آن ندارد. خصوصیت غیرمتمرکز بودن آن بدین معنی است که هیچ مقام مرکزی بر روی ارزش آن کنترل و اثر ندارد. برخی از کشورها رمزارزها را ممنوع کرده‌اند . دلیل نگرانی دولتها آن است که از آن‌ها برای فعالیت‌های غیرقانونی مثل تروریسم و پول‌شویی استفاده گردد .

ماهیت فیزیکی

رمزارزها به دلیل اینکه به‌صورت آنلاین و مجازی کار می‌کنند، به شکل فیزیکی قابل لمس نیستند. در عوض ارزهای فیات دارای جنبه فیزیکی هستند و به شکل سکه و اسکناس موجود هستند تا به شکل فیزیکی قابل حس کردن باشند. جنبه فیزیکی پول فیات در حال حاضر چالش‌های بسیاری را با خود به همراه دارد و جابه‌جایی این مقدار عظیم از پول نیز سخت خواهد بود .

جنبه تبادل

مورد کلیدی بعدی در مقایسه ارز فیات و رمزارز این است که رمزارزها به شکل دیجیتالی موجود هستند و توسط کامپیوترها ایجاد می‌شوند و به شکل قطعه کدی خصوصی عمل می‌ نمایند . روش تبادل آن‌ها نیز کاملاً دیجیتال است. در مقابل، پول فیات می‌تواند هم به شکل دیجیتال و هم به شکل فیزیکی مورد استفاده قرار بگیرد. سرویس‌های پرداخت الکترونیک به افراد اجازه انتقال پول فیات را به‌ صورت دیجیتال می‌دهد. همچنین افراد می‌توانند با یکدیگر از این طریق تعامل کنند و پول را به صورت فیزیکی جابه‌جا کنند.

عرضه

یک تفاوت اصلی دیگر در مقایسه ارز فیات و رمزارز در نحوه عرضه است. پول فیات دارای عرضه نامحدود است و این مسئله به این معنی است که مقامات مرکزی ارزهای فیات (Fiat) هیچ محدودیتی برای تولید پول ندارند. اکثر رمزارزها در عرضه ظرفیتی مشخص دارند و این یعنی مجموعه‌ای مشخص از کوین‌ها برای عرضه وجود دارد. برای مثال، کل تعداد بیت‌کوین‌هایی که عرضه خواهد شد ۲۱ میلیون است. با پول فیات، غیرممکن است که بتوان مقدار پول در گردش را در هر بازه زمانی مشخص کرد ولی با رمزارزها، چنین کاری ممکن است.

ذخیره‌سازی

مجازی بودن رمزارزها به این معنی است که آن‌ها به ‌صورت آنلاین در دسترس هستند. بدین ترتیب در کیف‌پول‌های دیجیتال ذخیره می‌شوند که عموماً با نام کیف‌پول رمزارز شناخته می‌شوند. در حالی ‌که اکثر کیف‌پول‌های دیجیتال مدعی هستند که ذخیره‌سازی امنی ارائه می‌کنند، ولی برخی از آن‌ها هک شده‌اند و باعث شده است افراد دارایی‌های بسیاری را از دست بدهند.

از سوی دیگر تنوع پول فیات به این معنی است که آن را می‌توان به اشکال مختلف ذخیره کرد. برای مثال، فراهم‌کنندگان سرویس‌های پرداخت‌ مثل پی‌پال، به افراد اجازه ذخیره پول فیات به شکل دیجیتال را نیز می‌دهد. بانک‌ها نیز مسئول مراقبت از ارزهای فیزیکی هستند. رمزارزها و پول‌های فیات با ویژگی‌هایی همراه هستند که باعث می‌شود بدون در نظر گرفتن صلاحیت آن‌ها، به آن‌ها به شکل وسیله‌ای برای سواستفاده دولت‌ها نگاه نشود. با این ‌حال، معایبی نیز دارند و در سراسر دنیا مناقشاتی در مورد کاربرد هر یک از این ارزها وجود دارد.

سخن آخر

در مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال می توان گفت : هرچند ارزهای دیجیتال در چند سال اخیر جایگاه مناسبی در اقتصاد جهانی پیدا نموده اند ، اما هنوز هم ارز فیات رایج‌ترین سیستم مالی در دنیاست. دلار، پوند و یورو با توجه به کشورهای چاپ کننده‌ی آن‌ها که همگی اقتصادهای قدرتمندی دارند . هنوز مهم‌ترین رکن فعالیت‌های اقتصادی در گوشه و کنار دنیا هستند. این ارزها هرچند تاریخچه سفیدی ندارند و مشکلات فراوانی تا به اینجا برای کشورهای مختلف و اقتصاد آن‌ها ایجاد کرده‌اند، اما هنوز هم پذیرش عمومی بیشتری نسبت به ارزهای دیجیتال در دنیا وجود دارد .

با این وجود به نظر می رسد زمان زیادی لازم است تا مردم دنیا به جای پولهای فعلی قابل لمس ، پولهایی را که به صورت یک کد نوشتاری تولید می گردند را بپذیرند . به هر حال همچنان آینده هر دوی این نظامهای مالی در پرده ای از ابهام قرار دارد و آینده مشخص خواهد کرد کفه ترازو در سالهای بعد به سمت ارزهای فیات (Fiat) کدامیک سنگین تر شده و توانایی تسخیر بازار های مالی را بدست می آورند .

پول یا ارز فیات (Fiat Currency) چیست؟

ارز فیات یا پول بی‌پشتوانه مانند دلار آمریکا، در حقیقت یک پول قانونی است که ارزش خود ارزهای فیات (Fiat) را از دولت صادرکننده‌اش می‌گیرد و برخلاف پول کالایی ارزش آن به یک کالای فیزیکی بستگی ندارد. فیات از واژه لاتین به همین نام و به معنی «بگذارید انجام شود» گرفته شده‌ می‌باشد. دولتی که پول فیات را چاپ می‌کند، عامل تعیین‌کننده در ارزش آن می‌باشد. هَم‌اکنون اکثر کشورها از سیستم ارز فیات برای خرید کالا، خدمات، سرمایه‌گذاری و سپرده‌گذاری استفاده می‌کنند. این سیستم پولی در حقیقت جایگزین استاندارد طلا و پول کالایی شده می‌باشد.

پیدایش پول فیات

منشا پیدایش پول فیات به قرن‌ها پیش در کشور چین و زمانی که استان سیچوآن تصمیم گرفت پول کاغذی خود را در قرن ۱۱ چاپ کند، برمی‌گردد. در نخست این پول به ابریشم، طلا یا نقره قابل تبدیل بود. اما در نهایت با روی کار آمدن قوبلای خان، سیستم ارزی فیات را در قرن ۱۳ به راه انداخت. این سیستم ارزی برای امپراتوری مغول گران تمام شد، به طوری که مورخان هزینه‌کردن‌های بی‌رویه و ابرتورم ناشی از آن را از دلایل اساسی سقوط این امپراتوری می‌دانند.

در قرن ۱۷ام پول فیات در قاره اروپا و کشورهای اسپانیا، هلند و سوئد نیز مورد استفاده جای گرفت. سیستم ارز فیات در سوئد با شکست روبرو شد و دولت آن را با استاندارد نقره جایگزین کرد. در دو قرن آتی، فرانسه نو و مستعمرات سیزده‌‌گانه در آمریکای شمالی نیز این سیستم را به کار گرفتند و بعدها دولت فدرال ایالات متحده نیز از آن استفاده کرد.

در قرن ۲۰ام میلادی دولت ایالات متحده بار دیگر به سیستم پول کالایی تغییر جهت داد و از سال ۱۹۳۳ به بعد دولت، مبادله پول‌های کاغذی با طلا را متوقف ساخت. در سال ۱۹۷۲ نیز به دستور رئیس‌جمهور وقت، ریچارد نیکسون، ایالات متحده استاندارد طلا را کنار گذاشت و افول سیستم پولی با پشتوانه را با استفاده از پول فیات در مقیاس جهانی رقم زد.

ارزهای فیات و استاندارد طلا

استاندارد طلا اجازه تبدیل اسکناس‌های کاغذی به طلا را می‌داد. در حقیقت پشتوانه تمامی پول‌های کاغذی منابع محدود طلا بود که از طریق دولت نگهداری می‌شد. تحت سیستم ارزی با پشتوانه طلا، دولت‌ها و بانک‌ها تنها در صورت داشتن ذخایر طلا، قادر به معرفی مقدار برابری از ارز جدید به اقتصاد بودند. این سیستم پولی، جلوی دولت را از خلق پول و افزایش ارزش آن تنها بر مبانی فاکتورهای اقتصادی می‌گرفت.

در سوی دیگر، تحت سیستم ارز فیات پول دیگر به حاویی یا کالای به خصوصی قابل تبدیل نیست. دولتمردان با پول‌های فیات، به طور مستقیم می‌توانند بر روی ارزش ارزهای ملی تاثیر گذاشته و آن را به شرایط اقتصادی کشور پیوند زنند. در این سیستم پولی، دولت و بانک‌های مرکزی اساسی‌ترین نقش را در روبروه با رویدادهای مالی مختلف مانند ایجاد بانکداری ذخیره کسری یا تسهیلات کمی ایفا می‌کنند.

طرفداران استاندارد طلا بر این باورند که این سیستم ارزی به دلیل پشتیبانی شدن از طریق یک حاویی فیزیکی و باارزش، از ثبات بیشتری برخوردار می‌باشد. در مقابل طرفدران پول‌های فیات عقیده دارند که قیمت طلا به خودی خود بی‌ثبات می‌باشد. در قالب این مفهوم، ارزش هر دو نوع سیستم پولی نوسان خواهد داشت. اما در سیستم ارزی فیات، دولت در دوران اضطرار اقتصادی انعطاف بیشتری در اقدامات ضروری خواهد داشت.

مزایا و معایب پول‌ فیات

متخصصین حوزه مالی و اقتصاددانان در حمایت از ارزهای فیات هم عقیده نیستند. مدافعان و مخالفان آن مزایا و معایب زیر را برای ارزهای فیات مطرح می‌کنند:

کمیابی (Scarcity): پول‌ فیات از کمیابی کالا یا حاویی فیزیکی مانند طلا تاثیر نمی‌پذیرد.

هزینه: خلق پول فیات از نظر اقتصادی درمورد پول کالایی مناسب‌تر می‌باشد.

واکنش‌پذیر: پول فیات این قدرت را در اختیار دولت و بانک مرکزی قرار می‌دهد که درمورد بحران‌های اقتصادی انعطاف کافی را داشته باشند.

مبادلات بین‌المللی: ارزهای فیات از طریق تعداد زیادی از کشورها در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند. این باعث عرضه فرم قابل قبولی از پول برای مبادلات تجاری شده می‌باشد.

راحتی: برخلاف طلا، پول فیات به ذخایر فیزیکی که نیازمند نگهداری، محافظت، نظارت و دیگر امور هزینه‌زا باشد، نیست.

نبود ارزهای فیات (Fiat) ارزش ذاتی: ارزهای فیات فاقد ارزش ذاتی می‌باشند. این به دولت‌ها امکان «خلق پول از هیچ چیز» را می‌دهد که می‌تواند به ابرتورم و در نهایت سقوط سیستم اقتصادی یک کشور منجر شود.

سابقه تاریک: از نظر نمونه‌های تاریخی، پیاده‌سازی سیستم‌ ارزی فیات معمولاً به سقوط نظام‌های مالی ختم شده است که بیانگر خطرناک بودن استفاده از این سیستم پولی می‌باشد.

ارز فیات و ارز دیجیتال

تنها مانندت بین ارز فیات و ارز دیجیتال در نداشتن پشتوانه فیزیکی آن‌همی‌باشد. در حالی که ارز فیات از طریق دولت‌ها و بانک‌های مرکزی کنترل می‌شود، ارزهای دیجیتال ماهیت غیرمتمرکزی دارند.

تفاوت آشکار این دو سیستم پولی، در نحوه ایجاد پول‌های جدید در هر یک از آن‌همی‌باشد. بیت کوین به عنوان نمونه برتر ارزهای دیجیتال، در مقایسه با پول‌های فیات که در کنترل بانک‌هاست و اساساً می‌توانند بدون هیچ پایه و اساسی به وجود آیند، عرضه و تعداد سکه محدودی دارد.

به عنوان شکل دیجیتالی پول، ارزهای دیجیتال هیچ قرین فیزیکی ندارند و به هیچ مرزی محدود نمی‌شوند. افزون بر این، تراکنش‌‌ها در ارزهای دیجیتال برگشت‌ناپذیر است در حالی که در ارزهای فیات اینگونه نیست.

لازم به اشاره است که بازار ارز دیجیتال دربرابر بازارهای سنتی و مبادلات ارزی بسیار کوچکتر و پرنوسان‌تر می‌باشد. این یکی از دلایلی است که مانع از فراگیر شدن و پذیرش گسترده این ارزها در عرصه بین‌المللی شده می‌باشد. اما با رشد بازار ارزهای دیجیتال، به احتمال زیاد نوسان آن نیز کمتر و کمتر می‌گردد.

نتیجه‌گیری

آینده هیچ یک از سیستم‌های ارزی از قطعیت لازم برخوردار نیست. در حالی که ارزهای دیجیتال راه‌ زیادی برای پیمودن و روبرو شدن با موانع مختلف در پیش دارند، تاریخ ارزهای فیات بیانگر آسیب‌پذیر بودن این نوع از پول بوده می‌باشد.

این از دلایل اساسی حرکت تعدادی از مردم به سوی سیستم ارز دیجیتال و استفاده از آن‌ها در تراکنش‌های مالی می‌باشد.

یکی از تفکرات اساسی ارزهای فیات (Fiat) بیت کوین و ارزهای دیجیتال، کشف شکل جدیدی از پول بر روی شبکه‌ای توزیع شده‌ و همتا به همتا بوده می‌باشد. بیت کوین می‌تواند به عنوان یک شبکه‌ی اقتصادیِ جایگزین نقش مهمی در آینده اقتصاد جهانی ایفا کند.